Przejdź do zawartości

Mykobiota Polski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Mykobiota Polski – ogół gatunków grzybów (mykobiota) występujących na terenie Polski w jej obecnych granicach[1]. Dawniej wykaz taksonów grzybów dla określonego obszaru nazywano florą grzybów, mikoflorą lub mykoflorą. Obecnie te nazwy są błędne, grzyby bowiem we współczesnej taksonomii nie są już zaliczane do roślin, lecz stanowią odrębne królestwo[1].

Liczba gatunków

[edytuj | edytuj kod]

Liczbę gatunków grzybów występujących w Polsce można podać tylko z dużym przybliżeniem. Dokładne jej ustalenie jest niemożliwe z kilku powodów:

  • wciąż znajdywane są gatunki do tej pory w Polsce nieznane, w przypadku grzybów mikroskopijnych zdarza się to dość często
  • niektórych gatunków dawniej zaliczonych do mykobioty Polski od dłuższego już czasu nie udało się odnaleźć. Są uznane za gatunki w Polsce wymarłe, jednak zdarza się, że zostają powtórnie odnalezione
  • w taksonomii grzybów odbywa się wielkie porządkowanie taksonów. Wiele z nich zostaje w wyniku tych prac uznane za synonimy innych taksonów, co powoduje zmniejszenie liczby taksonów. Z kolei zdarza się, że przybywa nowych taksonów w wyniku rozbicia któregoś z taksonów na dwa lub więcej innych. O skali tych przemian może świadczyć fakt, że np. w obrębie rodzaju Septoria opisano na świecie ponad 2000 gatunków. W wyniku prowadzonych w ostatnich latach badań molekularnych, obserwacji kultur hodowanych na pożywkach, oraz badań genetycznych, już w 2012 r. liczba ta zmniejszyła się do 1070, a prace nad taksonomią tego rodzaju trwają nadal i liczba ta wciąż zmniejsza się[2]. Podobnie jest w wielu innych grupach grzybów, zwłaszcza grzybów mikroskopijnych[3]
  • są gatunki wątpliwe, czyli takie, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, że zostały błędnie rozpoznane[4]
  • co jakiś czas pojawiają się gatunki z innych obszarów geograficznych, do tej pory w Polsce nie występujące. Są to tzw. gatunki zawleczone.

Na mykobiotę składają się gatunki zaliczane do kilku grup organizmów tradycyjnie zaliczanych do grzybów:

  1. Wielkoowocnikowe grzyby zaliczane do podstawczaków. Władysław Wojewoda w 2003 r. wymienił ich w swoim opracowaniu około 2550 gatunków[4]. Było to pełne zestawienie gatunków tych grzybów, ale od czasu wydania jego pracy znaleziono na terenie Polski jeszcze wiele nowych gatunków[5]
  2. Wielkoowocnikowe workowce. W opracowaniu Alicji Chmiel z 2006 r. jest ich 785 gatunków[6]. Od tego czasu liczba gatunków workowców zmieniła się jeszcze bardziej niż podstawczaków[5]
  3. Porosty i grzyby naporostowe. Opracowanie W. Fałtynowicza z 2003 r. podaje 1768 gatunków[7]
  4. Grzyby mikroskopijne. Wiesław Mułenko i inni w 2008 r. opracowali wstępną liczbę grzybów mikroskopijnych w Polsce obejmująca pozostałe grzyby nie uwzględnione w powyższych opracowaniach. Podają 5969 gatunków, zastrzegając, że nie jest to pełny wykaz. Do grzybów mikroskopijnych zaliczyli również lęgniowce, które obecnie należą do odrębnej grupy Chromista, jednak tradycyjne zaliczane są do grzybów[3]. W grupie grzybów mikroskopijnych liczba gatunków zmienia się najbardziej dynamicznie[8].

Łącznie w opracowaniach tych podano 11 294 gatunków grzybów występujących w Polsce. Jest to tylko przybliżona liczba gatunków. Liczbę gatunków grzybów prawdopodobnie występujących w Polsce ocenia się na 14,6–16,1 tysiąca[8].

Bardziej pełny i bardziej aktualny wykaz gatunków grzybów wielkoowocnikowych jest w serwisie internetowym grzyby.pl. Obejmuje on podane przez W. Wojewodę i A. Chmiel wykazy wielkowocnikowych podstawczaków i workowców, wybrane gatunki grzybów mikroskopijnych, oraz późniejsze odkrycia wraz z literaturą dokumentującą stanowiska tych grzybów[5].

Charakterystyka mykobioty Polski

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Miejsce państwa grzybów w świecie [online] [dostęp 2019-12-14].
  2. Agata Wołczańska, Grzyby z rodzaju ''Septoria'' w Polsce, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, 2013, s. 7–389, ISBN 978-83-7784-428-1.
  3. a b c Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-75-4.
  4. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 31–812, ISBN 83-89648-09-1.
  5. a b c Anna Kujawa, Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mykologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2019-12-14].
  6. Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
  7. Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
  8. a b c d e Andrzej Grzywacz, Gatunkowa różnorodność biologiczna grzybów terenów leśnych [online] [dostęp 2019-12-14].
  9. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.
  10. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów [online] [dostęp 2015-01-04].
  11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów. [dostęp 2015-01-04].
  12. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-12-29] (pol.).