Lidia Zonn

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lidia Zonn-Karabasz
Lidia Zonn
Data i miejsce urodzenia

17 maja 1934
Wilno

Zawód

montażystka

Współmałżonek

Kazimierz Karabasz

Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Lidia Zonn-Karabasz (ur. 17 maja 1934 w Wilnie) – polska montażystka filmów dokumentalnych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jej rodzicami byli astronom Włodzimierz Zonn[1] oraz pochodząca z wileńskiej żydowskiej rodziny kupieckiej Rachela, z domu Zarecka[2] (1903–1948)[3]. Przez kilka pierwszych lat mieszkała w Wilnie[3]. Na początku 1939 wraz z rodzicami zamieszkała w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego, a na przełomie 1942 i 1943 przeniosła się wraz z matką do Instytutu Fizyki Doświadczalnej UW (w tym czasie pomagał im prof. Stefan Pieńkowski; ul. Hożej 69[2]), a później do willi Jerzego Sołtana (przyjaciel Włodzimierza Zonna z obozu jenieckiego; ul. Malczewskiego 19/21), gdzie przeżyły powstanie warszawskie[3][4]. Na początku powstania Lidia była świadkiem, jak do ich mieszkania przyszli zagubieni powstańcy, którym jej matka wydała cywilne ubrania swojego męża. W czasie wojny nie uczęszczała do szkoły, a zimą rzadko opuszczała mieszkanie ze względu na brak ciepłych ubrań[3]. Podczas powstania Lidia Zonn wraz z matką zostały przez Niemców wypędzone do obozu przejściowego na Okęciu, a następnie przeniesione do następnego obozu przejściowego w Pruszkowie. Z obozu w Pruszkowie trafiły do Wolbromia pod opieką Rady Głównej Opiekuńczej (RGO). Zostały wysłane do wsi Zagórowa, gdzie doczekały końca wojny[2][5]. Po wojnie dotarły do Krakowa, gdzie w 1945 odnalazł je Włodzimierz Zonn wracający z oflagu Murnau. W 1946 cała rodzina wróciła do Warszawy[3][4].

Po II wojnie światowej ukończyła XI Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Reja w Warszawie[4]. Studiowała w latach 1953–1959 na Wydziale Reżyserii PWSF w Łodzi[1][3]. Zadebiutowała w 1956 czarno-białą etiudą Wesołe miasteczko, do której napisała scenariusz i którą wyreżyserowała (zdjęcia: Edward Etler, asystent: Andrzej Kondratiuk)[6][7]. Pracowała z wybitnymi polskimi dokumentalistami, m.in. z Krzysztofem Kieślowskim, Władysławem Ślesickim, Ireną Kamieńską, Marcelem Łozińskim i Kazimierzem Karabaszem. Zajmowała się także pisaniem scenariuszy i reżyserią[6]. Wykładała w PWSFTviT w Łodzi na Wydziale Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej[8][9] oraz Akademii Filmu i Telewizji[10]. Była związana z Wytwórnią Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie[8]. Czystki związane z kampanią antysemicką Marca 1968 nie wpłynęły na nią bezpośrednio[3].

Członkini Stowarzyszenia Filmowców Polskich od 1968[11][6]. 12 grudnia 2001 otrzymała tytuł profesora sztuki filmowej[8].

Nie ma dzieci[3]. Jej mężem był reżyser Kazimierz Karabasz[11].

Wybrana filmografia[edytuj | edytuj kod]

Jako montażystka[1]
Rok Film Reżyser Uwagi
1960 Muzykanci Kazimierz Karabasz film dokumentalny
1960 Ludzie w drodze Kazimierz Karabasz film dokumentalny
1962 Płyną tratwy Władysław Ślesicki film dokumentalny
1962 Album Fleischera Janusz Majewski film dokumentalny
1963 Przy torze kolejowym Andrzej Brzozowski film fabularny, krótkometrażowy
1966 Dzień dobry, dzieci Irena Kamieńska film dokumentalny
1967 Rok Franka W. Kazimierz Karabasz film dokumentalny
1969 Z miasta Łodzi Krzysztof Kieślowski film dokumentalny
1970 Lokis Janusz Majewski film fabularny
1972 Robotnicy 1971. Nic o nas bez nas Krzysztof Kieślowski film dokumentalny
1974 Pierwsza miłość Krzysztof Kieślowski film dokumentalny
1977 Z punktu widzenia nocnego portiera Krzysztof Kieślowski film dokumentalny
1978 Siedem kobiet w różnym wieku Krzysztof Kieślowski film dokumentalny
1984 Cień już niedaleko Kazimierz Karabasz film fabularny
1998 Żeby nie bolało Marcel Łoziński film dokumentalny

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

W 2012 otrzymała Nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich za całokształt osiągnięć artystycznych[1][11]. 24 września 2013 otrzymała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” w dziedzinie szkolnictwa artystycznego[12]. W 2022 odsłonięto jej gwiazdę w łódzkiej Alei Gwiazd[1].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Lidia Zonn: O montażu w filmie dokumentalnym. Warszawa: Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, 1986, s. 207. ISBN 83-7010-019-8.
  • Lidia Zonn: Wokół montażu. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera, 2001, s. 244. ISBN 978-83-87870-08-9.
  • Lidia Zonn: W montażowni – wczoraj. Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. L. Schillera, 2008, s. 258. ISBN 978-83-87870-22-5.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Lidia Zonn w bazie filmpolski.pl
  2. ↑ a b c Rachela Zonn, [w:] Centrum Badań nad Zagładą Żydów [online], new.getto.pl [dostęp 2023-06-12].
  3. ↑ a b c d e f g h Wywiad z Lidią Zonn, Wywiad z kolekcji historii mówionej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN (przeprowadzony przez Józefa Markiewicza 18 stycznia 2019, sygnatura: 586), Muzeum Historii Żydów Polskich Polin.
  4. ↑ a b c Lidia Zonn [online], sztetl.org.pl, 18 stycznia 2019 [dostęp 2023-06-09].
  5. ↑ Wywiad USC 37705 - Lidia Zonn, [w:] Centrum Badań nad Zagładą Żydów [online], new.getto.pl [dostęp 2023-06-12].
  6. ↑ a b c GWIAZDA dla prof. Lidii Zonn-Karabasz – Newsy | Szkoła Filmowa w Łodzi [online], www.filmschool.lodz.pl [dostęp 2023-06-09].
  7. ↑ Wesołe miasteczko w bazie filmpolski.pl
  8. ↑ a b c Prof. przew. kwal. II Lidia Zonn-Karabasz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2023-06-09].[martwy link]
  9. ↑ Paweł Makowski, O MONTAŻU PRZY KAWIE – ROZMOWA Z LIDIĄ ZONN [online], Polska Szkoła Montażu [dostęp 2023-06-10] (pol.).
  10. ↑ Program [online], www.afit.edu.pl [dostęp 2023-06-10].
  11. ↑ a b c Lidia Zonn-Karabasz [online], www.sfp.org.pl [dostęp 2023-06-09].
  12. ↑ MKiDN – Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online] [dostęp 2023-06-09] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lidia_Zonn&oldid=72928309”