Międzybrodzie Bialskie
49°47′14″N 19°11′39″E/49,787222 19,194167| wieś | |
 Widok na centrum kultury w Międzybrodziu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
od 320 do 600 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) |
3294[2] |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
34-312[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SZY |
| SIMC |
0051090 |
Położenie na mapie gminy Czernichów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu żywieckiego  | |
| 49°47′14″N 19°11′39″E/49,787222 19,194167[1]
| |
Międzybrodzie Bialskie – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Czernichów. Powierzchnia sołectwa wynosi 3095 ha, a liczba ludności 3330[4], co daje gęstość zaludnienia równą 107,6 os./km².
Leży na zachodnim brzegu Jeziora Międzybrodzkiego – na lewym brzegu Soły, w dolinach potoków Ponikwi, Żarnówki Dużej i Żarnówki Małej, na stokach Rogacza, Magurki Wilkowickiej i Chrobaczej Łąki. Jest miejscowością o charakterze turystyczno-wczasowym i ośrodkiem sportów wodnych.
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]| przysiółki | Na Żarze |
| części wsi | Adamki, Czulaki, Do Doliny, Do Fliska, Do Ogórka, Dudki, Kasperki, Kosy, Koszarzyska, Kubice, Laszczaki, Łazy, Majdaki, Michalaki, Nad Sołą, Nowy Świat, Olejarze, Pod Górą, Pod Magurką, Ponikiew, Pyrtki, Raki, Sadliki, Składy, Słowiaki, Ubocz, Waleczki, Za Obłazem, Żarnówka Duża, Żarnówka Mała |
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Początki wsi sięgają XV wieku. Historycznie miejscowość jest częścią księstwa oświęcimskiego, a po jego podziale do księstwa zatorskiego[7]. W 1564 roku wraz z całym księstwem oświęcimskim i zatorskim leżała w granicach Korony Królestwa Polskiego, znajdowała się w województwie krakowskim w powiecie śląskim starostwie lipnickim. Po unii lubelskiej w 1569 księstwo Oświęcimia i Zatora stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów w granicach, której pozostawało do I rozbioru Polski w 1772[7]. Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze austriackim i leżała w granicach Austrii, wchodząc w skład Królestwa Galicji i Lodomerii.
Międzybrodzie Bialskie powstało przez połączenie 15 lutego 1925 roku dwóch gmin jednostkowych – Międzybrodzia Lipnickiego i Międzybrodzia Kobiernickiego[8]. Znajduje się tu murowany kościół z 1863 roku. Do 1951 roku wieś należała do powiatu bialskiego a po połączeniu śląskiego Bielska i małopolskiej Białej przeszła do powiatu żywieckiego. Wieś nigdy nie znajdowała się w dobrach żywieckich, a w administracyjnych strukturach żywieckich znalazła się pierwszy raz dopiero w czasach nowożytnych po wejściu w skład powiatu żywieckiego.
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Międzybrodzie Bialskie, po jej zniesieniu w gromadzie Czernichów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bielskiego.
Znajdujące się na terenie miejscowości trzy dwupiętrowe bloki, stanowiące dawny hotel robotniczy przeznaczony dla budowniczych zapory Tresna, a następnie elektrowni Porąbka-Żar, zostały przystosowane w 1981 na Państwowy Dom Pomocy Społecznej, który został później przekształcony w Państwowy Zakład Opiekuńczo-Leczniczy[9], współcześnie funkcjonujący jako Beskidzkie Centrum Zdrowia Psychicznego[10].
Na przełomie maja i czerwca 2010 na terenie przysiółka Łazki doszło do powstania osuwiska, jednego z największych w historii Polski[11].
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Przez wieś biegnie droga nr 948, łącząca Oświęcim z Żywcem. Do Międzybrodzia Bialskiego kursują również autobusy PKS Bielsko-Biała oraz MZK Żywiec.
Religia
[edytuj | edytuj kod]Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół rzymskokatolicki (parafia św. Marii Magdaleny)
Górskie szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]W centrum miejscowości znajduje się punkt początkowy trzech następujących szlaków turystycznych:
na Nowy Świat – 1 godz.
na Magurkę Wilkowicką – 2 godz. 30 min
do Łodygowic przez Czupel – 3 godz. 30 min
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80113
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-07-30].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 778 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Gmina Czernichów: O gminie. [w:] www.czernichow.com.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-11)].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867.
- ↑ Uchwała Nr L. IV-583 ex 1925 z dnia 15 lutego 1925 (Dziennik Urzędowy Województwa Krakowskiego z dnia 1 kwietnia 1925 r., Nr. 2)
- ↑ Nasz XX wiek [online], nsik.com.pl [dostęp 2024-02-26] [zarchiwizowane z adresu 2007-07-05].
- ↑ Międzybrodzie Bialskie [online], pzol.pl [dostęp 2024-02-26].
- ↑ Jacek Drost: To największe w Polsce czynne osuwisko! Jest w Międzybrodziu Bialskim! Jak wygląda tam życie? Nasz reporter odwiedził przysiółek Łazki. [dostęp 2022-08-28].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Międzybrodzie Lipnickie (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 370.
- Międzybrodzie Kobiernickie (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 370.
- Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona
| Wsie | |
|---|---|
| Schronisko turystyczne | |
| Części wsi |
|
| Przysiółki wsi |
|
