Czupel (931 m)
 Czupel, widok z Międzybrodzia Bialskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
931 m n.p.m. |
| Wybitność |
514 m |
Położenie na mapie powiatu żywieckiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 49°46′04,6″N 19°09′38,3″E/49,767944 19,160639
| |
Czupel (931 m) – najwyższy szczyt Beskidu Małego, znajdujący się w jego zachodniej części położonej na zachód od doliny Soły. Jest to tzw. Grupa Magurki Wilkowickiej. Czupel jest zwornikiem dla kilku grzbietów[1]. Sąsiaduje z Rogaczem (900 m)[2], oddzielony od niego przełęczą Wysokie Siodło[3]
Według najnowszych pomiarów geodezyjnych i lidarowych szczyt ma wysokość 931 m[2][4]. Na większości map podawana jest jeszcze wysokość 930 m[1][5], w niektórych publikacjach 933 m[3].
Cały masyw Czupla jest porośnięty lasem. W lasach zaliczanych do piętra regla dolnego, dominuje buk z domieszką świerka, występuje dość rzadka naparstnica purpurowa i rzadki gatunek chrząszcza – biegacz pomarszczony. Ostatnio wiatrołomy i wycinka drzew spowodowały wylesienie szczytu, co umożliwia oglądanie dość rozległych widoków. Widoczny jest grzbiet biegnący ku Magurce Wilkowickiej, Pogórze Śląskie z Jeziorem Goczałkowickim, Gaiki, Groniczki, Chrobacza Łąka, Jezioro Międzybrodzkie i Czanieckie, Bukowski Groń, Złota Górka, Żar, Kiczera, a w oddali Pasmo Bliźniaków[3].
Na grzbiecie Czupla wzdłuż szlaku turystycznego znajdują się długie wały kamieni zbieranych z dawnych hal. Miejscowa ludność nazywa je kródami. Istnieją też resztki okopów z okresu II wojny światowej. Na wschodnim grzbiecie Czupla znajdują się polany, z których widać Babią Górę, Pilsko, a nawet Tatry i słowacką Małą Fatrę[3].
Grzbietem Czupla biegnie granica między miejscowościami Międzybrodzie Bialskie i Łodygowice w województwie śląskim, w powiecie żywieckim[6] niebieski szlak turystyczny, a na przełączce Wysokie Siodło (po wschodniej stronie szczytu) krzyżuje się z nim szlak czerwony[3]. Czupel należy do Korony Gór Polski.
Przed 1914 r. przy szlaku z Czupla na Magurkę Wilkowicką, powstało schronisko turystyczne „Widok na Tatry”, które funkcjonowało do 1967[7].
Szlaki turystyczne
[edytuj | edytuj kod]
Czernichów – Suchy Wierch – Rogacz – Wysokie Siodło – Czupel (czas przejścia: ~1:55 h, ↓ ~1:00 h)[5]- Przełęcz Przegibek – Magurka Wilkowicka – Czupel (czas przejścia: ~1:45 h, ↓ ~1:20 h)[5]
Łodygowice – Przysłop – Wysokie Siodło – Międzybrodzie Bialskie (czas przejścia: ~2:35 h, ↓ ~1:40 h)[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2024-03-12].
- ↑ a b Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego [online].
- ↑ a b c d e Radosław Truś, Beskid Mały. Przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 110, ISBN 978-83-62460-50-2.
- ↑ Krystian Kozioł, Kamil Maciuk, New Heights of the Highest Peaks of Polish Mountain Ranges, „Remote Sensing”, 12 (9), 2020, DOI: 10.3390/rs12091446.
- ↑ a b c d Beskid Mały. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2014, s. 2, ISBN 978-83-7605-329-5.
- ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-03-12].
- ↑ Tomasz Biesik, Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Mały i Beskid Śląski, Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013, s. 73–78, ISBN 978-83-925599-3-1.
