Murasaki Shikibu
| ||
| ||
| Data urodzenia | ok. 973-975 | |
| Data śmierci | ok. 1014 | |
| Narodowość | japońska | |
| Język | japoński | |
| Dziedzina sztuki | pisarka | |
Murasaki Shikibu (jap. 紫式部 Murasaki Shikibu, ur. ok. 973-975, zm. ok. 1014) – pseudonim japońskiej pisarki i poetki z okresu Heian. Zaliczana do Trzydziestu Sześciu Mistrzyń Poezji[1].
Jej prawdziwe imię jest nieznane. Była córką uczonego arystokraty (bocznej gałęzi wpływowego rodu Fujiwara) i urzędnika administracji cesarskiej, Tametoki Fujiwary. Przyjmuje się, że jej imię pochodzi od jednej z jej bohaterek, Murasaki no Ue lub od koloru murasaki (fiolet). Natomiast Shikibu pochodzi od nazwy urzędu (ds. ceremonii dworskich) sprawowanego przez jej ojca. Prawdopodobnie jej imię własne brzmiało Takako. W 998 r. wyszła za mąż za Nobutakę Fujiwarę. Z małżeństwa tego miała jedno dziecko, córkę o imieniu Kenshi lub Katako (znaną także jako Daini no sanmi), również znaną poetkę i jedną z Trzydziestu Sześciu Mistrzyń Poezji[1].
Od dzieciństwa miała kontakt z chińską i japońską poezją, gdyż jej przodkowie tradycyjnie mieli zainteresowania naukowe i artystyczne. Od około 1006 r., wraz z Ise no Taifu (była jej bliską przyjaciółką), Akazome Emon i Izumi Shikibu służyła jako dama dworu cesarzowej Shōshi, małżonce cesarza Ichijō[1].
Najwybitniejszym dziełem damy Murasaki jest Genji monogatari (jap. 源氏物語 Opowieść o księciu Genji), napisana najprawdopodobniej w 1008. Jest ona uznawana za pierwszą powieść w literaturze światowej oraz największe dzieło starożytnej literatury japońskiej. Z 54 zwojów aż 42 poświęconych jest tytułowemu księciu Genji. Dalsze zwoje opisują losy jego potomków. Losy bohaterów opisane są na tle wydarzeń społecznych i politycznych, dzięki temu dzieło jest przedmiotem nieustających badań historyków. Na całym świecie napisano już tysiące opracowań i prac naukowych nt. Genji monogatari.
Między rokiem 1008 i 1010 Murasaki spisywała też dziennik – Murasaki Shikibu nikki (jap. 紫式部日記) zawierający opisy uroczystości dworskich i obserwacji życia arystokracji. Dzieło wypełnione jest osobistymi przeżyciami i refleksjami autorki.
W zbiorach Chokusen-shū (jap. 勅選集 Zbiory z nakazu cesarskiego), antologiach poezji powstałej na rozkaz cesarza, zamieszczono łącznie 59 poematów Murasaki[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ivan Morris, Świat księcia Promienistego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1973
- Jolanta Tubielewicz, Historia Japonii, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 1984, ISBN 83-04-01486-6.
