Nawojów Łużycki
51°10′19″N 15°20′02″E/51,171944 15,333889| wieś | |
 Dwór w Nawojowie Łużyckim | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
337[2] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
59-800[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DLB |
| SIMC |
0190360 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Lubań  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubańskiego  | |
| 51°10′19″N 15°20′02″E/51,171944 15,333889[1]
| |
Nawojów Łużycki (niem. Sächsisch Haugsdorf)[4] – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim, w gminie Lubań. Leży przy drodze wojewódzkiej DW357 relacji Osiecznica – Lubań.
W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nawojów Łużycki, po jej zniesieniu w gromadzie Uniegoszcz. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego. Rzeka Kwisa oddziela wieś od Nawojowa Śląskiego.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Wieś nosiła kolejno nazwy: Hugisdorf (1287), Craas Hugonis (1291), Husdorff (1391), Haugsdorf (1426), Sächsisch Haugsdorf (XIX w.), Sächsisch Haugsdorf (do 1945), Słowiany Wielkie (1945-1947), Nawojów Łużycki (od 1947)[4].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[5]:
- dwór, obecnie kościół filialny pw. Matki Boskiej Szkaplerznej; ruiny dworu wzniesionego przez Christopha von Tschirnhausa według jego projektu są perłą renesansowej architektury XVI wieku, sprowadzonej prosto z Włoch, gdzie studiował[4]. Obiekt pochodzi z lat 1570-1571. W 1626 r. częściowo spłonął. W XVIII w. został powiększony o drugie skrzydło, a w 1945 r.uszkodzony[4]. Dawną kaplicę dworską z częścią skrzydła po wojnie, w latach 1966-1968, przebudowano na kościół, likwidując w tej części podział wewnętrzny pomieszczeń. Skrzydło z kościołem nakrywa dach czterospadowy[4]. Na zapleczu, niewidocznym od strony drogi znajduje się dziedziniec z dwoma ocalałymi skrzydłami dworu. Najcenniejszy fragment stanowi krużganek wsparty na kamiennych kolumnach sięgający drugiej kondygnacji z loggią wspartą na kolumnach toskańskich i jońskich. Parapet zdobią kartusze herbowe, rozdzielone kariatydami na kroksztynach ozdobionych maszkaronami[4]. Misterne piaskowcowe płaskorzeźby zdobią arkady i pachwiny łuków. W roku 2020 rozpoczęto jego renowację, zaczynając od krużganków[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 86168
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 818 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d e f Zespół autorów pod red. Marka Staffy: Pogórze Izerskie. Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 2 (M-Ż). Wrocław, wyd. I-Bis: 2003, s. 82-86. ISBN 83-85773-61-4.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 102. [dostęp 2012-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Nawojów Łużycki. Perła renesansu odzyskuje blask [online], eLuban.pl, 6 maja 2020 [dostęp 2023-05-24] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie (M-Ż). Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-61-4.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Nawojów Łużycki, pałac. naszesudety.pl, 6 grudnia 2005. [dostęp 2016-04-27].
