Nietulisko Małe
50°58′14″N 21°15′24″E/50,970556 21,256667| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
27-415[4] |
| Tablice rejestracyjne |
TOS |
| SIMC |
0247344[5] |
Położenie na mapie gminy Kunów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego  | |
| 50°58′14″N 21°15′24″E/50,970556 21,256667[1]
| |
Nietulisko Małe – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Kunów[6][5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Przez wieś przechodzi 
niebieski szlak turystyczny z Łysej Góry do Pętkowic.
W XIX wieku wieś posiadała alternatywne nazwy: Mietelicko Małe, Mietelisko Małe, Mietulisko Małe.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0247350 | Dworaki | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początkowo Nietulisko Małe było jedną wsią razem z Nietuliskiem Dużym. Stanowiło własność biskupów krakowskich i lubuskich. Na pobliskiej Górze Kamiennej stał niegdyś zamek obronny, najprawdopodobniej drewniany. Jednak dzisiaj brak jest jakichkolwiek po nim śladów.
12 października 1514 r. biskup lubuski Teodoryk sprzedał m.in. Nietulisko Małe kanclerzowi Krzysztofowi Szydłowieckiemu. Po jego śmierci dobra przeszły na jego córkę Zofię i jej męża hrabiego Jana Tarnowskiego herbu Leliwa. Z czasem wieś Nietulisko Małe weszła do kompleksu dóbr ostrowieckich. Ich dziedzicem był Jan hrabia Tarnowski.
W roku 1889 Nietulisko Małe zostało oddzielone od dóbr ostrowieckich i otrzymało osobną hipotekę. W roku 1909 kupił Nietulisko Małe z rąk hrabiów Wielopolskich Stefan Jabłkowski. W 1912 wieś przeszła dla Antoniego Rakowskiego, a po nim jego synowie: Stanisław i Bogdan Rakowscy, i córki: Jadwiga Miketta i Helena Święcicka (z drugiego męża hrabina Łubieńska). W 1917 roku Nietulisko Małe odkupił od spadkobierców Henryk Cichowski herbu Wąż. Od 1920 roku Nietulisko Małe należało większości do Jakuba Grobickiego herbu Trąby, chociaż część ziemi należało także do innych właścicieli.
Po II wojnie światowej wszystkie grunty zostały odebrane prawowitym właścicielom i znacjonalizowane.
Archeologia[edytuj | edytuj kod]
Na terenie Nietuliska Małego znaleziono dwa skarby monet rzymskich. Na pierwszy skarb natrafiono w maju 1939 roku na wzgórzu położonym nad rzeką Kamienną około 300 metrów od szosy prowadzącej z Ostrowca Świętokrzyskiego do Skarżyska — Kamiennej. Monety w liczbie 3170 złożone były w szarym naczyniu glinianym ozdobionym prymitywnym ornamentem. Natomiast drugi skarb denarów rzymskich odkryto w latach 1942—1943 podczas kopania dołu pod fundamenty na domy, przy rozstaju dróg biegnących w kierunku Kunowa, Nietuliska Dużego i Prawęcina. Podobnie jak w pierwszym przypadku monety znajdowały się w naczyniu glinianym. Prawdopodobnie było ich około 1550, z czego uchwycono 1371 monet. Według Jolanty Drążyk, mając na uwadze ilość monet, można śmiało skarby z Nietuliska Małego uznać za jedno z największych odkryć denarów nie tylko na ziemiach polskich ale także w Europie[7].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Park z XIX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.611 z 13.12.1957)[8].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 87063
- ↑ Wieś Nietulisko Małe w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-03-16], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 814 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c Rejestr TERYT. Jednostki podziału terytorialnego (TERC). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2023-07-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ [Jolanta Drążyk - Kwartalnik nauki i techniki 32/2,515-529 -pdf]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 45 [dostęp 2015-12-21].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- ks. Aleksander Bastrzykowski: Monografja historyczna Kunowa nad Kamienną i jego okolicy. Kraków 1939.
- Kunka Mitkowa-Szubert: The Nietulisko Małe Hoards of Roman Denarii (Skarb denarów rzymskich w Nietulisku Małym). Warszawa 1989, Ed. Państwowe Muzeum Archeologiczne.
- Siedziba gminy: Kunów
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Kolonia | |
| Osada | |
| Części miasta | |
| Części wsi |
|
| Osady wsi | |
| Osady leśne wsi | |
| Przysiółki wsi |
