Niezabitów
51°15′26″N 22°07′27″E/51,257222 22,124167| Artykuł |
51°15′26″N 22°7′27″E |
|---|---|
| - błąd |
38 m |
| WD |
51°14'N, 22°6'E |
| - błąd |
19899 m |
| Odległość |
1082 m |
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
81 |
| Kod pocztowy |
24-320[3] |
| Tablice rejestracyjne |
LOP |
| SIMC |
0389564[4] |
Położenie na mapie gminy Poniatowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opolskiego  | |
| 51°15′26″N 22°07′27″E/51,257222 22,124167
| |
Niezabitów – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie opolskim, w gminie Poniatowa[4][5].
Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[6].
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Niezabitów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego.
Wieś stanowi sołectwo w gminie Poniatowa[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 411 mieszkańców[8].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Według opracowania opublikowanego przez UM w Poniatowej:
Pierwsze pisane wzmianki o Niezabitowie pochodzą z 1409 roku. W tym czasie zapisano informacje o rycerzu Drzewoznanie z Niezabitowa. Była to wieś tworząca zaścianek szlachecki. Jeszcze z początku XV wieku pochodzą informacje o mieszkających kmieciach (Piotr i Maciej), ale już z drugiej połowy XV wieku brak takich informacji, odtąd wszyscy mieszkańcy byli stanu szlacheckiego. (…) Wśród rycerzy z Niezabitowa wymienia się w XV wieku takie postacie jak: Gniewomir, Mikołaj Zaskórka, Piotr Konopka, Mikołaj Jurek, Andrzej Osełka, Stanisław Rarożek i wielu innych.
Według Liber Beneficiorum Długosza L.B.(t.III, s.256), Niezabitów wieś w parafii Wąwolnica, miał 6 łanów kmiecych i 30 folwarków (łac: triginta praedia?). Dziesięcina szła do Wąwolnicy i miała do 20 grzywien wartości. Dziedzicami wsi byli współcześnie: Bodzanta herbu Wieniawa, Jan Głowacz herbu Nowina i Mikołaj Kurek herbu Nieczuja. W powtórnej wzmiance o tej wsi (t.II, s.569) powiada Długosz: cujus haeredes multi, nullus cmetho[10]. Wartość dziesięciny oznacza na 18 grzywien. Byli to więc widocznie częściowi posiadacze, drobna szlachta małopolska. Akta ziemskie lubelskie wymieniają w wieku XV kilkudziesięciu posiadaczy rodem z Niezabitowa władający wsią w wyniku sukcesji, sprzedaży zastawów, a nawet konfiskat, jak to miało miejsce w roku 1497, kiedy skonfiskowane dobra Jana i Mikołaja Drapskiego z Niezabitowa nadano Pawłowi z Chotczy chorążemu lubelskiemu. W roku 1516 Niezabitów ponownie skonfiskowano za niezapłacenie taksy[11].
Rejestry poborowe z roku 1531–1533 wykazują, że pobór płaciła tu tylko szlachta bez kmieci.
W Niezabitowie istniał majątek rodziny Drewnowskich, w 1846 urodził się tam Ignacy Drewnowski, powstaniec styczniowy i inżynier[12].
Niezabitów, w dokumentach także „Niezabythow” w wieku XIX wieś i folwark w powiecie nowoaleksandryjskim, gminie Karczmiska, parafii Wąwolnica. Według noty słownika z roku 1886 są tu bogate pokłady żwiru pod warstwą ziemi rodzajnej, na przestrzeni kilkudziesięciu morgów[10][a].
W czasie drugiej wojny światowej w majątku Niezabitów miała swoją siedzibę Tajna Szkoła Podchorążych, którą dowodził Mieczysław Zieliński (przed wojną nauczyciel Szkoły Powszechnej w Nałęczowie).[13]
Stefan Żeromski w powieści Nawracanie Judasza sportretował Kazimierza Dulębę (w postaci Piotrowickiego), administratora majątku Brzezińskich w Niezabitowie. Niezabitów w powieści przedstawiono pod nazwą Niebylanka.[14]
Nazwa Niezabitów pochodzi prawdopodobnie od staropolskiego słowa "niezabyt", które oznaczało pamiątkę lub upominek.[15]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr wymienia z nazwiska ówczesnych posiadaczy płacących taksę w osobach: Jan Rej ½ łana, Stanisław Trojan ¾ łana, Mikołaj Pakosz ½ łana, Marcin i Andrzej Garbaczowie ¾ łana, Paweł Pieńkowicz ¾ łana, Maciej Adamowicz ½ łana, Wojciech Pakosz i Stanisław Konisławek ½ łana, Jan Nieczuja ¼ łana, Stanisław Zdrapski ¼ łana, Marcin Adamowicz ze stryjem ½ łana, Bartłomiej Adamowicz ½ łana, Mikołaj, Przecław, Piotr, Bieniasz ¼ łana, Andrzej, Stanisław i inni Pieńkowie ½ łana, Andrzej i Stanisław Kurkowie ¼ łana, Mikołaj Czuryło i Mikołaj Szuba ¼ łana[11]. 1 łan chełmiński wynosił w Polsce – 17,995 ha (to jest około 30 morg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wieś Niezabitów w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2023-05-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-11].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 814 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-01-28].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Jednostki pomocnicze gminy Poniatowa. Urząd Gminy Poniatowa. [dostęp 2016-08-25].
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Niezabitów, Urząd Miejski w Poniatowej [dostęp 2019-06-24].
- ↑ a b Niezabitów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 138.
- ↑ a b Niezabitów, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
- ↑ Ś.p. Ignacy Drewnowski. „Kurier Warszawski”. Nr 83, s. 4, 23 marca 1920.
- ↑ Michał Tarka, Dzieje Nałęczowa, 1989.
- ↑ Adam Jarosz, Nałęczów i wieża ariańska w Nawracaniu Judasza, Pamiętnik Literacki, 1960.
- ↑ Antoni Krasnowolski, Władysław Niedźwiecki, M. Arcta Słownik Staropolski, pl.wikisource.org, 1920 [dostęp 2020-08-02].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Niezabitów [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, s. 160-162.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Niezabitów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 383.
- Siedziba gminy: Poniatowa
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Części miejscowości |
|
