51°10′54″N 22°04′07″E/51,181667 22,068611Poniatowa
| ||||
| ||||
 Kościół Ducha Świętego w Poniatowej | ||||
| ||||
| Dewiza: 233 | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  lubelskie
| |||
| Powiat | opolski | |||
| Gmina | Poniatowa | |||
| Data założenia | 1383 | |||
| Prawa miejskie | 1962 | |||
| Burmistrz | Paweł Karczmarczyk (2018) | |||
| Powierzchnia | 15,26 km² | |||
| Wysokość | 180 m n.p.m. | |||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość |
9083[1] 595,2 os./km² | |||
| Strefa numeracyjna | (+48) 81 | |||
| Kod pocztowy | 24-320 (Poniatowa) | |||
| Tablice rejestracyjne | LOP | |||
Położenie na mapie gminy Poniatowa   Poniatowa | ||||
Położenie na mapie Polski  Poniatowa | ||||
Położenie na mapie województwa lubelskiego  Poniatowa | ||||
Położenie na mapie powiatu opolskiego  Poniatowa | ||||
| 51°10′54″N 22°04′07″E/51,181667 22,068611
| ||||
| TERC (TERYT) | 0612064 | |||
| SIMC | 0956744 | |||
| Hasło promocyjne: Przyjazne Otoczenie | ||||
Urząd miejski ul. Młodzieżowa 224-320 Poniatowa | ||||
| Strona internetowa | ||||
| BIP | ||||
Poniatowa – miasto w południowo-wschodniej Polsce, w zachodniej części województwa lubelskiego, w powiecie opolskim, położone na Wyżynie Lubelskiej w Kotlinie Chodelskiej. Siedziba miejsko-wiejskiej gminy Poniatowa.
Miasto położone jest w historycznej Małopolsce, należało do dawnej ziemi lubelskiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do starego woj. lubelskiego.
Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto miało 9083 mieszkańców[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W czasach Królestwa Polskiego Poniatowa należała do rodu Poniatowskich.
W Poniatowej w 1941 na terenie zakładów tele- i radiotechnicznych Niemcy stworzyli obóz dla internowanych jeńców sowieckich, przez który do jesieni 1942 przeszło około 22 000 z nich. W tym czasie z głodu zginęło w nim około 18 000 Sowietów. Obóz ten został zlikwidowany w 1942, a na jego miejscu utworzono obóz pracy – zakłady tekstylne Walthera C. Tőbbensa – dla Żydów przywożonych początkowo z Opola Lubelskiego. W kwietniu i maju 1943 do obozu przybyły transporty z likwidowanego getta warszawskiego. W połowie 1943 liczba osadzonych w obozie Żydów wynosiła od 14 do 18 000 osób. 4 listopada 1943 podczas jednodniowej masakry nastąpiła likwidacja obozu. W nocy pomiędzy 3 listopada a 4 listopada 1943, w akcji likwidacji Żydów na Lubelszczyźnie pod kryptonimem Erntefest (pol. dożynki), rozstrzelano bądź spalono żywcem około 15 tysięcy Żydów. Ogółem zginęło ich od 17,5 do 19,5 tysiąca. Jak podaje Leszek Radzikowski w artykule zamieszczonym w nr 101 Przekroju, Niemiec, Walter Tobens, "zorganizował tu miniaturowy obóz dla najbogatszych Żydów z Europy, gdzie za słone opłaty mieli oni prawo pożyć kilka tygodni dłużej i w nieco mniej nędznych warunkach".[2]
Po wojnie, na miejscu zlikwidowanego obozu i masowego mordu, wzniesiono pomnik.
W 1944 Poniatowa została wyzwolona przez żołnierzy Armii Krajowej[3].
Po wyzwoleniu Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego utworzyło obóz pracy nr 153 dla byłych żołnierzy AK i podziemia niepodległościowego[4][5].
18 lipca 1962 Poniatowa otrzymała prawa miejskie na mocy rozporządzenia Rady Ministrów. W tym samym roku otwarto Sanatorium przeciwgruźlicze.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
- Piramida wieku mieszkańców Poniatowej w 2014 roku.
Kultura[edytuj | edytuj kod]
 |
Tę sekcję należy dopracować |
Centrum Kultury Promocji i Turystyki[edytuj | edytuj kod]
Na terenie Poniatowej od lat siedemdziesiątych XX wieku istnieje ośrodek kultury, początkowo przyporządkowany do zakładów elektromaszynowych EDA. Od 2007 roku ośrodek kultury przyjął nazwę "Centrum Kultury, Promocji i Turystyki". Na terenie CKPiT działa wiele stowarzyszeń i ugrupowań m.in. Stowarzyszenie Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Poniatowskie Towarzystwo Fotograficzne, Klub Żołnierzy Rezerwy "Snajper". W 2019 roku budynek został gruntownie wyremontowany oraz przed wejściem została ustawiona ławka niepodległości.
- Centrum Kultury, Promocji i Turystyki - ul. Fabryczna 1
Miejsko-gminna biblioteka publiczna[edytuj | edytuj kod]
W budynku CKPiT znajduje się Miejsko - Gminna Biblioteka Publiczna, która swoją historią również sięga lat siedemdziesiątych XX wieku. Podczas programu "Rewitalizacja terenów gminy Poniatowa" część budynku została wyremontowana, biblioteka została skomputeryzowana oraz wzbogaciła się o nowe woluminy.
- Miejsko - gminna Biblioteka Publiczna w Poniatowej - ul. Fabryczna 1
- Filia Biblioteczna w Kowali Drugiej - Kowala Druga 29
- Filia Biblioteczna w Kraczewicach Prywatnych - Kraczewice Prywatne 103
- Filia Biblioteczna w Niezabitowie - Niezabitów 46
Kino-Teatr[edytuj | edytuj kod]
W Poniatowej funkcjonuje Kino-Teatr "Czyn" wybudowany w czynie społecznym przez miejską i okoliczną ludność. W 2019 roku budynek został przebudowany i udostępniony osobom niepełnosprawnym. Na terenie budynku znajduje się jedna sala kinowa. Od kilku lat w Poniatowej istnieje grupa filmowa Fabryczna Art. Ich film dokumentalny Chasing The Acids – W pogoni za "Acid Drinkers" otrzymał pozytywne opinie zarówno fanów jak i krytyków[potrzebny przypis]. Film został dołączony do albumu "The Hand That Rocks the Coffin" zespołu Acid Drinkers.
- Kino Teatr "Czyn" – ul. 11 Listopada 4
Opieka zdrowotna[6][edytuj | edytuj kod]
- SPZOZ w Opolu Lubelskim z/s w Poniatowej, ul. Fabryczna
- Samodzielne Sanatorium Gruźlicy i chorób płuc, ul. Fabryczna
Szkoły i przedszkola[edytuj | edytuj kod]
- Szkoła Podstawowa nr 1 im. Stefana Żeromskiego, ul. Szkolna
- Przedszkole Miejskie, ul. Szkolna
- Żłobek Miejski, ul. Szkolna
- Przedszkole i żłobek "Tęczowy Raj", ul. Kraczewicka
- Nieczynne Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Aleksandra Ligęzy "Armaty", ul. 11 Listopada
- Liceum Ogólnokształcące nr 2 im. Józefa Piłsudskiego w ZST, ul. Fabryczna
- Technikum im. E. Kwiatkowskiego w ZST, ul. Fabryczna
- Szkoły dla dorosłych, ul. Fabryczna
Komunikacja i transport[edytuj | edytuj kod]
Przez miasto przebiega droga wojewódzka 832 relacji Wola Rudzka - Poniatowa - Bełżyce oraz droga powiatowa relacji Chodel - Poniatowa - Wąwolnica. Na Placu Konstytucji w centrum miasta znajduje się dworzec autobusowy obsługiwany przez prywatne busy. Przy ulicy Kolejowej znajduje się stacja czołowa kolei wąskotorowej.
- Dworzec autobusowy, Pl. Konstytucji 3-go maja
- Stacja kolejowa, ul. Kolejowa
Dzielnice i osiedla[edytuj | edytuj kod]
- Stare Miasto (Modrzewiowa)
- Nowe Miasto - Północ
- Osiedle Przedwiośnie (Serbinów)
- Osiedle 1000-lecia
- Osiedle Przylesie
- Młynki dziatka
- Osiedle Henin (od 1979)
- Leśniczówka (do 1952 i ponownie od 1979)
Wspólnoty wyznaniowe[edytuj | edytuj kod]
- Kościół rzymskokatolicki:
- Świadkowie Jehowy:
- zbór Poniatowa (Sala Królestwa Kowala I 4A)[7].
Współpraca międzynarodowa[edytuj | edytuj kod]
Miasta i gminy partnerskie:
Steglitz-Zehlendorf, od 1534r.[8]
Groß-Siegharts, od 2000 r.[8]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
,_ob._dom_mieszkalny_w_zespole_Na%C5%82%C4%99czowskiej_Kolei_Dojazdowej_Poniatowa,_ul._Kolejowa_2.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19].
- ↑ Leszek Radzikowski, Diamenty 1944, "Przekrój" z 1947 r., nr 101.
- ↑ Tadeusz Żenczykowski: Polska lubelska 1944. Warszawa: 1990, s. 31.
- ↑ Stalinowskie obozy pracy w Polsce, „PolskieRadio.pl” [dostęp 2018-10-13].
- ↑ Okupacja w imię sojuszu. Armia sowiecka w Polsce 1944-1956 (fragmenty), „forumemjot”, 9 maja 2012 [dostęp 2018-10-13] (pol.).
- ↑ Szpital Powiatowy SPZOZ w Opolu Lubelskim, Szpital Powiatowy SPZOZ w Opolu Lubelskim [dostęp 2020-02-28].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-08].
- ↑ a b Urząd Miejski w Poniatowej. [dostęp 2012-11-25].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| ||||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||||||