Okręgi wyborcze do Izby Reprezentantów (Australia)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Izba Reprezentantów Australii składa się ze 150 członków wybieranych na trzyletnią kadencję w jednomandatowych okręgach wyborczych z zastosowaniem proporcjonalnego wyboru (ordynacji preferencyjnej). W związku tym, obszar kraju podzielony jest na potrzeby wyborów do Izby na 150 okręgów.

Zasady ogólne[edytuj | edytuj kod]

Granice okręgów wyborczych są poddawane weryfikacji nie rzadziej niż co siedem lat (czyli co nieco ponad dwie kadencje parlamentarne). Pierwszym etapem weryfikacji jest podział miejsc w Izbie między stany i terytoria, proporcjonalnie do ich ludności (specjalny status posiada Terytorium Północne, mające tyle samo miejsc co Australijskie Terytorium Stołeczne pomimo wyraźnie mniejszego zaludnienia). Następnie wewnątrz każdego stanu i terytorium wyrysowywane są granice okręgów. Kluczowym kryterium jest tutaj liczba zarejestrowanych wyborców na danym terenie (nie jest ona tożsama z ogólną liczbą mieszkańców). Prawo przewiduje, iż liczba wyborców w okręgu nie może różnić się o więcej niż 10% w żadną stronę od średniej dla danego stanu lub terytorium. Żadnego znaczenia nie ma natomiast powierzchnia okręgów, co sprawia, iż na najbardziej odludnych obszarach Australii, okręgi niekiedy osiągają powierzchnię rzędu setek tysięcy kilometrów kwadratowych.

Organem odpowiedzialnym za weryfikację granic okręgów jest Australijska Komisja Wyborcza, czuwająca również nad prawidłowym przebiegiem samych wyborów. Posiada ona także prawo likwidacji okręgów i tworzenia nowych (z zastrzeżeniem, iż ich łączna liczba musi odpowiadać liczbie miejsc w Izbie).

Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Australia stosuje dość unikatowy sposób nazywania jednomandatowych okręgów wyborczych. W większości krajów stosujących tego typu jednostki, są one numerowane (jak np. w USA) lub czerpią nazwy od obiektów geograficznych, zwłaszcza miast (jak np. w Wielkiej Brytanii). W przypadków okręgów do australijskiej Izby Reprezentantów stosuje się następujące wytyczne:

  • Co do zasady, okręgi powinny być nazywane od nazwisk zmarłych Australijczyków, wyjątkowo zasłużonych dla ojczyzny. Pierwszeństwo w tej kategorii powinni mieć byli premierzy.
  • Należy dbać o zachowanie w użyciu nazw 75 pierwotnych okręgów wyborczych, ustanowionych zaraz po powstaniu Związku Australijskiego w 1901 roku.
  • Należy unikać nazw geograficznych, choć dopuszczalne są wyjątki od tej zasady.
  • Tam gdzie to możliwe, należy stosować nazwy aborygeńskie.
  • Nie należy dublować nazw istniejących już okręgów zarówno do parlamentu federalnego, jak i parlamentów stanowych[1].

Lista okręgów[edytuj | edytuj kod]

Mapa 151 okręgów wyborczych według stanu na wybory federalne w 2022 roku.

W rubryce „patron” podano osobę lub obiekt geograficzny, od której dany okręg czerpie nazwę.

Nowa Południowa Walia[edytuj | edytuj kod]

Edmund Barton, pierwszy premier Australii i patron okręgu wyborczego Barton
Dorothea Mackellar, poetka i patronka okręgu wyborczego Mackellar

Nowa Południowa Walia jako najludniejszy stan Australii dysponuje 47 miejscami w Izbie Reprezentantów i tyle też okręgów wyborczych znajduje się na jej obszarze.

Okręg Patron
Banks Joseph Banks
Barton Edmund Barton
Bennelong Bennelong
Berowra Berowra
Blaxland Gregory Blaxland
Bradfield John Bradfield
Calare Lachlan[2]
Chifley Ben Chifley
Cook James Cook
Cowper Charles Cowper
Cunningham Allan Cunningham
Dobell William Dobell
Eden-Monaro Eden, Monaro
Farrer William Farrer
Fowler Lilian Fowler
Gilmore Mary Gilmore
Grayndler Edward Grayndler
Greenway Francis Greenway
Hughes Billy Hughes
Hume Hamilton Hume
Hunter John Hunter
Kingsford Smith Charles Kingsford Smith
Lindsay Norman Lindsay
Lyne William Lyne
Macarthur John i Elisabeth Macarthur
Mackellar Dorothea Mackellar
Macquarie Lachlan Macquarie
McMahon William McMahon
Mitchell Thomas Mitchell
New England Nowa Anglia
Newcastle Newcastle
North Sydney North Sydney
Page Earle Page
Parkes Henry Parkes
Parramatta Parramatta
Paterson Banjo Paterson
Reid George Reid
Richmond Richmond
Riverina Riverina
Robertson John Robertson
Shortland John Shortland
Sydney Sydney
Warringah Warringah
Watson Chris Watson
Wentworth William Wentworth
Werriwa Lake George[3]
Whitlam Gough Whitlam

Wiktoria[edytuj | edytuj kod]

Robert Menzies, najdłużej urzędujący premier Australii i patron okręgu wyborczego Menzies

W stanie Wiktoria wybieranych jest 37 deputowanych.

Okręg Patron
Aston Tilly Aston
Ballarat Ballarat
Batman John Batman
Bendigo Bendigo
Bruce Stanley Bruce
Calwell Arthur Calwell
Casey Richard Casey
Chisholm Caroline Chisholm
Corangamite Jezioro Corangamite
Corio Zatoka Corio
Deakin Alfred Deakin
Dunkley Louisa Dunkley
Flinders Matthew Flinders
Gellibrand Joseph Gellibrand
Gippsland Gippsland
Goldstein Vida Goldstein
Gorton John Gorton
Higgins H.B. Higgins
Holt Harold Holt
Hotham Charles Hotham
Indi rzeka Murray[4]
Isaacs Isaac Isaacs
Jagajaga Jagajaga
Kooyong Kooyong
Lalor Peter Lalor
La Trobe Charles La Trobe
McEwen John McEwen
McMillan Angus McMillan
Mallee The Mallee
Maribyrnong Maribyrnong
Melbourne Melbourne
Melbourne Ports Port Melbourne
Menzies Robert Menzies
Murray Rzeka Murray
Scullin James Scullin
Wannon Wannon
Wills William Wills

Queensland[edytuj | edytuj kod]

Stan Queensland ma w Izbie Reprezentantów 30 miejsc.

Okręg Patron
Blair Harold Blair
Bonner Neville Bonner
Bowman David Bowman
Brisbane Brisbane
Capricornia zwrotnik Koziorożca
Dawson Anderson Dawson
Dickson James Dickson
Fadden Arthur Fadden
Fairfax Ruth Fairfax
Fisher Andrew Fisher
Flynn John Flynn
Forde Frank Forde
Griffith Samuel Griffith
Groom Littleton Groom
Herbert Robert Herbert
Hinkler Bert Hinkler
Kennedy Edmund Kennedy
Leichhardt Ludwig Leichhardt
Lilley Charles Lilley
Longman Irene Longman
Maranoa Rzeka Maranoa
McPherson Góry McPhersona
Moncrieff Gladys Moncrieff
Moreton Zatoka Moreton
Oxley John Oxley
Petrie Andrew Petrie
Rankin Annabelle Rankin
Ryan T.J. Ryan
Wide Bay Wide Bay
Wright Judith Wright

Australia Zachodnia[edytuj | edytuj kod]

W stanie Australia Zachodnia wybieranych jest 15 członków Izby.

Okręg Patron
Brand David Brand
Canning Alfred Canning
Cowan Edith Cowan
Curtin John Curtin
Forrest John Forrest
Fremantle Fremantle
Hasluck Paul Hasluck i Alexandra Hasluck
Duruck rodzina Duruck
Moore George Fletcher Moore
O’Connor Charles O’Connor
Pearce George Pearce
Perth Perth
Stirling James Stirling
Swan Rzeka Łabędzia
Tangney Dorothy Tangney

Australia Południowa[edytuj | edytuj kod]

Australia Południowa wystawia 11 reprezentantów.

Okręg Patron
Adelaide Adelaide
Barker Collet Barker
Boothby William Boothby
Grey George Grey
Hindmarsh John Hindmarsh
Kingston Charles Kingston
Makin Norman Makin
Mayo Helen Mayo
Port Adelaide Port Adelaide
Sturt Charles Sturt
Wakefield Edward Gibbon Wakefield

Tasmania[edytuj | edytuj kod]

Tasmania dysponuje pięcioma miejscami w Izbie.

Okręg Patron
Bass George Bass
Braddon Edward Braddon
Denison William Denison
Franklin John Franklin
Lyons Joseph Lyons

Australijskie Terytorium Stołeczne[edytuj | edytuj kod]

Mieszkańcy Australijskiego Terytorium Stołecznego wybierają dwóch członków Izby, która zbiera się na tym terytorium.

Okręg Patron
Canberra Canberra
Fraser[5] James Fraser

Terytorium Północne[edytuj | edytuj kod]

W Terytorium Północnym wybieranych jest dwóch członków Izby.

Okręg Patron
Lingiari[6] Vincent Lingiari
Solomon Vaiben Solomon

Mapy[edytuj | edytuj kod]

Wszystkie poniższe mapy pokazują podział Australii na federalne okręgi wyborcze, według stanu z dnia wyborów w 2010 roku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Guidline for Naming Divisions, wytyczne Australijskiej Komisji Wyborczej.
  2. Calare jest aborygeńską nazwą rzeki Lachlan.
  3. „Werriwa” to nazwa aborygeńska jeziora Lake George.
  4. Indi jest aborygeńską nazwą rzeki Murray.
  5. Okręg obejmuje również całość Terytorium Jervis Bay.
  6. Okręg obejmuje także Wyspę Bożego Narodzenia i Wyspy Kokosowe.