Wyspy Kokosowe

Territory of Cocos (Keeling) Islands Terytorium Wysp Kokosowych (Keelinga)
Flaga Wysp Kokosowych
Dewiza: (malajski) Maju Pulu Kita (Wprzód nasza wyspo)
Język urzędowy	angielski
Stolica	West Island
Głowa państwa	królowa Elżbieta II
Zależne od	Australii
W jej imieniu	Administrator Barry Haase
Powierzchnia  • całkowita  • wody śródlądowe	193. na świecie 14,2 km² 0%
Liczba ludności (2016)  • całkowita   • gęstość zaludnienia	236. na świecie 596 43 osób/km²
Jednostka monetarna	dolar australijski (AUD)
Rok utworzenia	wydzielenie z brytyjskiego Singapuru 1955
Religia dominująca	islam
Strefa czasowa	UTC +6,5
Kod ISO 3166	CC/CCK/166
Domena internetowa	.cc
Kod telefoniczny	++61-891

Wyspy Kokosowe (Terytorium Wysp Kokosowych (Keelinga); ang. Cocos (Keeling) Islands) – dwa atole koralowe na Oceanie Indyjskim stanowiące terytorium zależne Australii, położone 1100 km na południowy zachód od Sumatry. Geograficznie stanowią część Azji Południowo-Wschodniej, jednak ze względu na obecną przynależność polityczną, terytorium to niekiedy jest zaliczane do Oceanii. Do 1955 roku terytorium było zarządzane, zależnie od okresu, z brytyjskiego Cejlonu bądź Singapuru.

Ustrój polityczny

Wyspy Kokosowe, na mocy Cocos (Keeling) Islands Act 1955, są terytorium zewnętrznym Australii administrowanym przez Department of Transport and Regional Services. Australijski administrator, którym od 5 października 2009 jest Brian Lacy, mianowany jest przez Gubernatora Generalnego Australii i reprezentuje zarówno Australię, jak i monarchię brytyjską (administrator nie rezyduje na wyspach).

Lokalną władzę na wyspie sprawuje siedmioosobowa Rada (Cocos (Keeling) Islands Shire Council), wybierana na czteroletnią kadencję w bezpośrednich wyborach. Połowa składu Rady wymieniana jest co dwa lata. Terytorium nie ma podziału administracyjnego. Za jej obronę odpowiada Australia, a na wyspach porządku strzeże pięciu policjantów.

Geografia

Północna Wyspa Keelinga

Południowe Wyspy Keelinga

Wyspy Kokosowe składają się z dwóch atoli: Południowych Wysp Keelinga, na których skupiona jest cała populacja wysp, oraz Północnej Wyspy Keelinga. Łączna powierzchnia wysp wynosi 14,2 km². Stolicą terytorium jest West Island, a drugą miejscowością, siedzibą lokalnej Rady, jest Home Island (Bantam). Pomimo, że język angielski jest jedynym językiem urzędowym, wyspy mają swoje oficjalne nazwy również w języku malajskim.

Na wyspach nie ma żadnych cieków ani stałych zbiorników wody. Z tego powodu zasoby wody słodkiej są ograniczone, a deszczówkę magazynuje się w podziemnych zbiornikach.

Południowe Wyspy Keelinga są atolem składającym się z 26 wysp i wysepek o łącznej powierzchni 13,1 km². Zamieszkane są tylko dwie z tych wysp: Home Island i West Island.

Wyspy wchodzące w skład atolu Południowych Wysp Keelinga:

Lp.	Wyspa		Powierzchnia (km²)
	Nazwa malajska	Nazwa angielska
1	Pulo Luar	Horsbourgh Island	1,04
2	Pulo Tikus	Direction Island	0,34
3	Pulo Pasir	Workhouse Island	0,00
4	Pulo Beras	Prison Island	0,02
5		Button Islets	0,00
7	Pulo Gangsa		<0,01
8	Pulo Selma	Home Island	0,95
9	Pulo Ampang Kechil	Scaevola Islet	<0,01
10	Pulo Ampang		0,06
11	Pulo Wa-idas	Ampang Minor	0,02
12	Pulo Blekok		0,03
13	Pulo Kembang		0,04
14	Pulo Cheplok	Gooseberry Island	<0,01
15	Pulo Pandan	Misery Island	0,24
16	Pulo Siput	Goat Island	0,10
17	Pulo Jambatan		<0,01
18	Pulo Labu		0,04
19	Pulo Atas	South Island	3,63
20	Pulo Kelapa Satu		0,02
21	Pulo Blan	East Cay	0,03
22	Pulo Blan Madar	Burial Island	0,03
23	Pulo Maria	West Cay	0,01
24	Pulo Kambling	?Turtle Island	<0,01
25	Pulo Panjang	West Island	6,23
26	Pulo Wak Bangka	?Turtle Island	0,22

Wyspy z oznaczoną powierzchnią "0" są wyspami zalewnymi w czasie przypływu.

Północna Wyspa Keelinga jest atolem składającym się z jednej, niezamieszkanej wyspy, mającej kształt litery C. Jest to niemal zamknięty atol, a do wewnętrznej laguny prowadzi tylko jedna, bardzo wąska cieśnina (mająca około 50 m szerokości) we wschodniej części wyspy. Wyspa ma około 1,1 km² powierzchni, a wewnętrzna laguna zajmuje 0,5 km². Północna Wyspa Keelinga wraz z otaczającym ją morzem na odległość 1,5 km od wybrzeża stanowi park narodowy Pulu Keeling National Park, powołany 12 grudnia 1995 roku.

Historia

Wyspy zostały odkryte w 1609 przez kapitana Williama Keelinga, jednak aż do XIX wieku pozostawały bezludne. W 1826 Alexander Hare założył osadę na West Island, a w roku następnym na South Island osadę założył John Clunies-Ross. W 1831 Alexander Hare opuścił wyspy, a rodzina Clunies-Ross objęła w posiadanie całe wyspy ustanawiając na nich swoje feudalne lenno.

W 1836 do atolu przybił okręt HMS „Beagle”, na którego pokładzie przebywał młody przyrodnik Charles Darwin. Jego pobyt na atolu pozwolił na potwierdzenie teorii o powstawaniu atoli.

Wielka Brytania formalnie anektowała wyspy w 1857, po czym przyłączyła je do swoich azjatyckich kolonii. W praktyce na wyspach jednak nic się nie zmieniło. W 1886 królowa Wiktoria przekazała wyspy w wieczystą własność rodzinie Clunies-Ross.

9 listopada 1914 w trakcie I wojny światowej u wybrzeży Wysp Kokosowych rozegrała się bitwa morska, zwana bitwa koło Wysp Kokosowych, w której zatopiony został niemiecki krążownik SMS „Emden”.

W czasie II wojny światowej wyspy przeszły pod wojskową administrację Cejlonu (do tej pory podlegały pod Singapur). W maju 1942 roku na wyspie miał miejsce bunt 15 członków garnizonu. Po stłumieniu buntu, 7 jego członków zostało skazanych na śmierć, a trzy wyroki wykonano – był to jedyny przypadek w czasie II wojny światowej, gdy stracono, za zorganizowanie buntu, żołnierza brytyjskiej Wspólnoty Narodów.

W roku 1955 Wielka Brytania przekazała wyspy Australii i od tej pory stanowią one terytorium zależne tego kraju. Rządowi Australii nie podobało się feudalne zarządzanie wyspami przez rodzinę Clunies-Ross i zmusił ją w 1978 do sprzedania praw własności do wysp.

Gospodarka

Istotne znaczenie dla gospodarki tych wysp ma wyłącznie uprawa palm kokosowych. Powoli rozwija się również turystyka. Jednak bezrobocie jest bardzo duże (w 2000 wynosiło 60% wśród mieszkańców Home Island).

Ludność

Ludność wysp skupia się wyłącznie na dwóch wyspach: West Island zamieszkanej przez ok. 100 osób oraz Home Island zamieszkanej przez ok. 500 osób. Mieszkańcami West Island są głównie Australijczycy – pracownicy administracji rządowej, obsługi lotniska itp. Na Home Island mieszkają natomiast niemal wyłącznie Malajowie – potomkowie robotników sprowadzanych na plantacje palmy kokosowej. Większość z nich mówi językiem malajskim (dialekt Wysp Kokosowych).

Religia

• islam – 75%
• chrześcijaństwo – 7,4%:
  • anglikanizm – 3,5%
  • katolicyzm – 2,2%%
  • protestantyzm – 1,7%
• niereligijni – 12,9%
• nieokreślona: 6,3%

Źródło: CIA World Factbook

Linki zewnętrzne

• Informacje turystyczne o Wyspach Kokosowych (ang.)