Wyspy Kokosowe
| |||
| |||
| Dewiza: (malajski) Maju Pulu Kita (Wprzód nasza wyspo) | |||
| |||
| Język urzędowy | angielski | ||
| Stolica | West Island | ||
| Głowa państwa | królowa Elżbieta II | ||
| Zależne od | Australii | ||
| W jej imieniu | Administrator Barry Haase | ||
| Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
193. na świecie 14,2 km² 0% | ||
| Liczba ludności (2016) • całkowita • gęstość zaludnienia |
236. na świecie 596[1] 43 osób/km² | ||
| Jednostka monetarna | dolar australijski (AUD) | ||
| Rok utworzenia | wydzielenie z brytyjskiego Singapuru 1955 | ||
| Religia dominująca | islam | ||
| Strefa czasowa | UTC +6,5 | ||
| Kod ISO 3166 | CC/CCK/166 | ||
| Domena internetowa | .cc | ||
| Kod telefoniczny | ++61-891 | ||
 | |||
_Islands.svg)
Wyspy Kokosowe (Terytorium Wysp Kokosowych (Keelinga); ang. Cocos (Keeling) Islands) – dwa atole koralowe na Oceanie Indyjskim stanowiące terytorium zależne Australii, położone 1100 km na południowy zachód od Sumatry. Geograficznie stanowią część Azji Południowo-Wschodniej, jednak ze względu na obecną przynależność polityczną, terytorium to niekiedy jest zaliczane do Oceanii. Do 1955 roku terytorium było zarządzane, zależnie od okresu, z brytyjskiego Cejlonu bądź Singapuru.
Spis treści
Ustrój polityczny[edytuj | edytuj kod]
Wyspy Kokosowe, na mocy Cocos (Keeling) Islands Act 1955, są terytorium zewnętrznym Australii administrowanym przez Department of Transport and Regional Services. Australijski administrator, którym od 5 października 2009 jest Brian Lacy, mianowany jest przez Gubernatora Generalnego Australii i reprezentuje zarówno Australię, jak i monarchię brytyjską (administrator nie rezyduje na wyspach).
Lokalną władzę na wyspie sprawuje siedmioosobowa Rada (Cocos (Keeling) Islands Shire Council), wybierana na czteroletnią kadencję w bezpośrednich wyborach. Połowa składu Rady wymieniana jest co dwa lata. Terytorium nie ma podziału administracyjnego. Za jej obronę odpowiada Australia, a na wyspach porządku strzeże pięciu policjantów.
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Wyspy Kokosowe składają się z dwóch atoli: Południowych Wysp Keelinga, na których skupiona jest cała populacja wysp, oraz Północnej Wyspy Keelinga. Łączna powierzchnia wysp wynosi 14,2 km². Stolicą terytorium jest West Island, a drugą miejscowością, siedzibą lokalnej Rady, jest Home Island (Bantam). Pomimo, że język angielski jest jedynym językiem urzędowym, wyspy mają swoje oficjalne nazwy również w języku malajskim.
Na wyspach nie ma żadnych cieków ani stałych zbiorników wody. Z tego powodu zasoby wody słodkiej są ograniczone, a deszczówkę magazynuje się w podziemnych zbiornikach.
Południowe Wyspy Keelinga są atolem składającym się z 26 wysp i wysepek o łącznej powierzchni 13,1 km². Zamieszkane są tylko dwie z tych wysp: Home Island i West Island.
Wyspy wchodzące w skład atolu Południowych Wysp Keelinga:
| Lp. | Wyspa | Powierzchnia (km²) | |
|---|---|---|---|
| Nazwa malajska | Nazwa angielska | ||
| 1 | Pulo Luar | Horsbourgh Island | 1,04 |
| 2 | Pulo Tikus | Direction Island | 0,34 |
| 3 | Pulo Pasir | Workhouse Island | 0,00 |
| 4 | Pulo Beras | Prison Island | 0,02 |
| 5 | Button Islets | 0,00 | |
| 7 | Pulo Gangsa | <0,01 | |
| 8 | Pulo Selma | Home Island | 0,95 |
| 9 | Pulo Ampang Kechil | Scaevola Islet | <0,01 |
| 10 | Pulo Ampang | 0,06 | |
| 11 | Pulo Wa-idas | Ampang Minor | 0,02 |
| 12 | Pulo Blekok | 0,03 | |
| 13 | Pulo Kembang | 0,04 | |
| 14 | Pulo Cheplok | Gooseberry Island | <0,01 |
| 15 | Pulo Pandan | Misery Island | 0,24 |
| 16 | Pulo Siput | Goat Island | 0,10 |
| 17 | Pulo Jambatan | <0,01 | |
| 18 | Pulo Labu | 0,04 | |
| 19 | Pulo Atas | South Island | 3,63 |
| 20 | Pulo Kelapa Satu | 0,02 | |
| 21 | Pulo Blan | East Cay | 0,03 |
| 22 | Pulo Blan Madar | Burial Island | 0,03 |
| 23 | Pulo Maria | West Cay | 0,01 |
| 24 | Pulo Kambling | ?Turtle Island | <0,01 |
| 25 | Pulo Panjang | West Island | 6,23 |
| 26 | Pulo Wak Bangka | ?Turtle Island | 0,22 |
Wyspy z oznaczoną powierzchnią "0" są wyspami zalewnymi w czasie przypływu.
Północna Wyspa Keelinga jest atolem składającym się z jednej, niezamieszkanej wyspy, mającej kształt litery C. Jest to niemal zamknięty atol, a do wewnętrznej laguny prowadzi tylko jedna, bardzo wąska cieśnina (mająca około 50 m szerokości) we wschodniej części wyspy. Wyspa ma około 1,1 km² powierzchni, a wewnętrzna laguna zajmuje 0,5 km². Północna Wyspa Keelinga wraz z otaczającym ją morzem na odległość 1,5 km od wybrzeża stanowi park narodowy Pulu Keeling National Park, powołany 12 grudnia 1995 roku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wyspy zostały odkryte w 1609 przez kapitana Williama Keelinga, jednak aż do XIX wieku pozostawały bezludne. W 1826 Alexander Hare założył osadę na West Island, a w roku następnym na South Island osadę założył John Clunies-Ross. W 1831 Alexander Hare opuścił wyspy, a rodzina Clunies-Ross objęła w posiadanie całe wyspy ustanawiając na nich swoje feudalne lenno.
W 1836 do atolu przybił okręt HMS „Beagle”, na którego pokładzie przebywał młody przyrodnik Charles Darwin. Jego pobyt na atolu pozwolił na potwierdzenie teorii o powstawaniu atoli.
Wielka Brytania formalnie anektowała wyspy w 1857, po czym przyłączyła je do swoich azjatyckich kolonii. W praktyce na wyspach jednak nic się nie zmieniło. W 1886 królowa Wiktoria przekazała wyspy w wieczystą własność rodzinie Clunies-Ross.
9 listopada 1914 w trakcie I wojny światowej u wybrzeży Wysp Kokosowych rozegrała się bitwa morska, zwana bitwa koło Wysp Kokosowych, w której zatopiony został niemiecki krążownik SMS „Emden”.
W czasie II wojny światowej wyspy przeszły pod wojskową administrację Cejlonu (do tej pory podlegały pod Singapur). W maju 1942 roku na wyspie miał miejsce bunt 15 członków garnizonu. Po stłumieniu buntu, 7 jego członków zostało skazanych na śmierć, a trzy wyroki wykonano – był to jedyny przypadek w czasie II wojny światowej, gdy stracono, za zorganizowanie buntu, żołnierza brytyjskiej Wspólnoty Narodów.
W roku 1955 Wielka Brytania przekazała wyspy Australii i od tej pory stanowią one terytorium zależne tego kraju. Rządowi Australii nie podobało się feudalne zarządzanie wyspami przez rodzinę Clunies-Ross i zmusił ją w 1978 do sprzedania praw własności do wysp.
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
Istotne znaczenie dla gospodarki tych wysp ma wyłącznie uprawa palm kokosowych. Powoli rozwija się również turystyka. Jednak bezrobocie jest bardzo duże (w 2000 wynosiło 60% wśród mieszkańców Home Island).
Ludność[edytuj | edytuj kod]
Ludność wysp skupia się wyłącznie na dwóch wyspach: West Island zamieszkanej przez ok. 100 osób oraz Home Island zamieszkanej przez ok. 500 osób. Mieszkańcami West Island są głównie Australijczycy – pracownicy administracji rządowej, obsługi lotniska itp. Na Home Island mieszkają natomiast niemal wyłącznie Malajowie – potomkowie robotników sprowadzanych na plantacje palmy kokosowej. Większość z nich mówi językiem malajskim (dialekt Wysp Kokosowych).
Religia[edytuj | edytuj kod]
- islam – 75%
- chrześcijaństwo – 7,4%:
- anglikanizm – 3,5%
- katolicyzm – 2,2%%
- protestantyzm – 1,7%
- niereligijni – 12,9%
- nieokreślona: 6,3%
Źródło: CIA World Factbook[2]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ The World Factbook — Central Intelligence Agency, www.cia.gov [dostęp 2017-11-27] (ang.).
- ↑ Australia - Oceania :: Cocos (Keeling) Islands — The World Factbook - Central Intelligence Agency, www.cia.gov [dostęp 2019-01-20].
| ||||||||||
| |||||||||||||
