Okręgi wyborcze do Izby Reprezentantów (Australia)
Izba Reprezentantów Australii składa się ze 150 członków wybieranych na trzyletnią kadencję w jednomandatowych okręgach wyborczych z zastosowaniem proporcjonalnego wyboru (ordynacji preferencyjnej). W związku tym, obszar kraju podzielony jest na potrzeby wyborów do Izby na 150 okręgów.
Zasady ogólne
[edytuj | edytuj kod]Granice okręgów wyborczych są poddawane weryfikacji nie rzadziej niż co siedem lat (czyli co nieco ponad dwie kadencje parlamentarne). Pierwszym etapem weryfikacji jest podział miejsc w Izbie między stany i terytoria, proporcjonalnie do ich ludności (specjalny status posiada Terytorium Północne, mające tyle samo miejsc co Australijskie Terytorium Stołeczne pomimo wyraźnie mniejszego zaludnienia). Następnie wewnątrz każdego stanu i terytorium wyrysowywane są granice okręgów. Kluczowym kryterium jest tutaj liczba zarejestrowanych wyborców na danym terenie (nie jest ona tożsama z ogólną liczbą mieszkańców). Prawo przewiduje, iż liczba wyborców w okręgu nie może różnić się o więcej niż 10% w żadną stronę od średniej dla danego stanu lub terytorium. Żadnego znaczenia nie ma natomiast powierzchnia okręgów, co sprawia, iż na najbardziej odludnych obszarach Australii, okręgi niekiedy osiągają powierzchnię rzędu setek tysięcy kilometrów kwadratowych.
Organem odpowiedzialnym za weryfikację granic okręgów jest Australijska Komisja Wyborcza, czuwająca również nad prawidłowym przebiegiem samych wyborów. Posiada ona także prawo likwidacji okręgów i tworzenia nowych (z zastrzeżeniem, iż ich łączna liczba musi odpowiadać liczbie miejsc w Izbie).
Nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Australia stosuje dość unikatowy sposób nazywania jednomandatowych okręgów wyborczych. W większości krajów stosujących tego typu jednostki, są one numerowane (jak np. w USA) lub czerpią nazwy od obiektów geograficznych, zwłaszcza miast (jak np. w Wielkiej Brytanii). W przypadków okręgów do australijskiej Izby Reprezentantów stosuje się następujące wytyczne:
- Co do zasady, okręgi powinny być nazywane od nazwisk zmarłych Australijczyków, wyjątkowo zasłużonych dla ojczyzny. Pierwszeństwo w tej kategorii powinni mieć byli premierzy.
- Należy dbać o zachowanie w użyciu nazw 75 pierwotnych okręgów wyborczych, ustanowionych zaraz po powstaniu Związku Australijskiego w 1901 roku.
- Należy unikać nazw geograficznych, choć dopuszczalne są wyjątki od tej zasady.
- Tam gdzie to możliwe, należy stosować nazwy aborygeńskie.
- Nie należy dublować nazw istniejących już okręgów zarówno do parlamentu federalnego, jak i parlamentów stanowych[1].
Lista okręgów
[edytuj | edytuj kod]W rubryce „patron” podano osobę lub obiekt geograficzny, od której dany okręg czerpie nazwę.
Nowa Południowa Walia jako najludniejszy stan Australii dysponuje 47 miejscami w Izbie Reprezentantów i tyle też okręgów wyborczych znajduje się na jej obszarze.
W stanie Wiktoria wybieranych jest 37 deputowanych.
Stan Queensland ma w Izbie Reprezentantów 30 miejsc.
W stanie Australia Zachodnia wybieranych jest 15 członków Izby.
Australia Południowa wystawia 11 reprezentantów.
Tasmania dysponuje pięcioma miejscami w Izbie.
Okręg | Patron |
---|---|
Bass | George Bass |
Braddon | Edward Braddon |
Denison | William Denison |
Franklin | John Franklin |
Lyons | Joseph Lyons |
Mieszkańcy Australijskiego Terytorium Stołecznego wybierają dwóch członków Izby, która zbiera się na tym terytorium.
Okręg | Patron |
---|---|
Canberra | Canberra |
Fraser[5] | James Fraser |
W Terytorium Północnym wybieranych jest dwóch członków Izby.
Okręg | Patron |
---|---|
Lingiari[6] | Vincent Lingiari |
Solomon | Vaiben Solomon |
Mapy
[edytuj | edytuj kod]Wszystkie poniższe mapy pokazują podział Australii na federalne okręgi wyborcze, według stanu z dnia wyborów w 2010 roku.
-
Sydney
-
Szersza aglomeracja Sydney
-
Cała Nowa Południowa Walia
-
Melbourne
-
Szersza aglomeracja Melbourne
-
Cała Wiktoria
-
Brisbane
-
Szersza aglomeracja Brisbane
-
Cały Queensland
-
Perth
-
Szersza aglomeracja Perth
-
Cała Australia Zachodnia
-
Aglomeracja Adelajdy
-
Cała Australia Południowa
-
Tasmania
-
Australijskie Terytorium Stołeczne
-
Okręg Lingiari (Terytorium Północne)
-
Okręg Solomon (Terytorium Północne)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Guidline for Naming Divisions, wytyczne Australijskiej Komisji Wyborczej.
- ↑ Calare jest aborygeńską nazwą rzeki Lachlan.
- ↑ „Werriwa” to nazwa aborygeńska jeziora Lake George.
- ↑ Indi jest aborygeńską nazwą rzeki Murray.
- ↑ Okręg obejmuje również całość Terytorium Jervis Bay.
- ↑ Okręg obejmuje także Wyspę Bożego Narodzenia i Wyspy Kokosowe.