Orbitalnyj Piłotirujemyj Sboroczno-Ekspierimientalnyj Kompleks
| OPSEK | |
|---|---|
|
| |
| OPSEK w liczbach | |
| Start | Po 2020 roku |
| Miejsce startu | Bajkonur |
| Perygeum | 370 do 450 km (planowane) |
| Apogeum | 370 do 450 km (planowane) |
| Okres orbitalny | ok. 90 minut |
| Okrążeń dziennie | ok. 15 |
| Nachylenie orbity | 70 stopni (planowane) |
| Dni na orbicie | 0 |
| Dni na orbicie z załogą |
0 |
| Masa | ponad 100 000 kg po ukończeniu |
.jpg)
Pilotowalny Orbitalny Kompleks Montażowo-Eksperymentalny (ros. Орбитальный Пилотируемый Сборочно-Экспериментальный Комплекс, trb. Orbitalnyj Piłotirujemyj Sboroczno-Ekspierimientalnyj Kompleks)[1][2] (ОПСЭК, OPSEK) – proponowana w latach 2009–2017 rosyjska modularna stacja kosmiczna trzeciej generacji na niskiej orbicie okołoziemskiej. Jej pierwszy segment miał zostać zbudowany z modułów rosyjskiej części ISS.
Założenia ogólne[edytuj | edytuj kod]
Agencja Roskosmos zamierzała odłączyć od ISS przed deorbitacją część modułów serwisowych i laboratoryjnych składających się na rosyjską część stacji i wykorzystać je jako bazę do stworzenia nowego rosyjskiego kompleksu orbitalnego[1].
Informacje o tym zostały oficjalnie przekazane Stanom Zjednoczonym przez stronę rosyjską 17 czerwca 2009 roku[1].
Zgodnie z informacjami podanymi przez RKK Energia, nowa stacja orbitalna miała spełniać następujące funkcje:
- montaż dużych pojazdów kosmicznych na orbicie
- loty testowe
- montaż i obsługa holowników orbitalnych
- zapewnienie warunków medycznych i biologicznych do obsługi powracających ekspedycji międzyplanetarnych.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wczesne stacje, takie jak Salut czy Skylab były stacjami monolitycznymi, bez możliwości wymiany załogi czy uzupełniania zapasów. Funkcja ta pojawiła się w stacjach Salut 6 i Salut 7 wyposażonych w dodatkowy port cumowniczy. Drugą generacją były stacje wielomodułowe takie jak Mir czy Międzynarodowa Stacja Kosmiczna wyposażone w kilka portów cumowniczych i umożliwiające rozbudowę stacji dzięki modułom o zróżnicowanej funkcjonalności. OPSEK ma być technologicznym spadkobiercą stacji drugiej generacji.
Ze względu na przedłużenie okresu finansowania ISS i planowe wydłużenie jej żywotności, rosyjskie projekty nowej stacji zostały przesunięte w czasie. Zgodnie z wypowiedzią dyrektora RKK Energia Witalija Łopoty dla agencji Interfax z września 2010 roku, rosyjska część stacji ISS miała zostać przekonfigurowana tak, aby mogła stanowić samodzielny kompleks, który po odłączeniu przed deorbitacją ISS byłby w stanie służyć jeszcze około 10 lat. Prace nad budową całości OPSEK miały się zamknąć do roku 2031[1].
Wykorzystanie modułów rosyjskiej sekcji ISS[edytuj | edytuj kod]
Przy budowie OPSEK miałyby zostać wykorzystane następujące moduły Międzynarodowej Stacji Kosmicznej:
- Zwiezda (DOS-8) – wyniesiony na orbitę w 2000 moduł serwisowy (systemy podtrzymywania życia, kontroli oraz habitaty)
- Poisk (MRM-2) – wyniesiona w 2009 śluza powietrzna z dwoma portami cumowniczymi
- Nauka (FGB-2) – laboratorium, wyniesienie planowane w grudniu 2017
- uniwersalny moduł cumowniczy – wyniesienie planowane w 2018, moduł z dodatkowymi 4 portami cumowniczymi mającymi przyjąć niewyniesione jeszcze moduły i zapewnić możliwość dokowania dwóch dodatkowych pojazdów typu Sojuz / Progress
Moduły, które nie będą wykorzystane:
- Pirs (DC-1) – zdeorbitowany przed dołączeniem modułu Nauka (zwolnienie portu cumowniczego)
Moduły, co do których nie zapadła decyzja:
- Zaria (FGB-1) – wyniesiony w 1998, moduł bazowy, przestrzeń magazynowa i zasilanie elektryczne, obecnie własność NASA[3]; może zostać wymieniony na loty statków Sojuz / Progress po wyczerpaniu obecnie zakontraktowanych
- Rasswiet (MRM-1) – wyniesiony w 2010, węzeł cumowniczy / przestrzeń magazynowa, obecnie zadokowany do modułu Zaria, musiałby zostać przeniesiony na inną cumę, w przypadku nie odzyskania Zarii przez Rosjan
Anulowanie projektu[edytuj | edytuj kod]
W 2017 roku dyrektor Roskosmosu Igor Komarow stwierdził, że Rosjanie nie zamierzają odłączyć swojego segmentu ISS od amerykańskiego, choć taka możliwość była analizowana[4]. Rosyjskie moduły są w złym stanie technicznym, występują na nich spękania i zdarzają się małe wycieki powietrza[5].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Anatoly Zak: Pilotowalny Orbitalny Kompleks Montażowo-Eksperymentalny. [w:] RussianSpaceWeb.com [on-line]. [dostęp 2017-01-19]. (ang.).
- ↑ Anatoly Zak: Russia 'to save its ISS modules'. [w:] BBC News [on-line]. 2009-05-22. [dostęp 2016-03-12]. (ang.).
- ↑ NASA.gov: Zarya module
- ↑ Jeff Foust, International partners in no rush regarding future of ISS [online], SpaceNews, 25 września 2017 [dostęp 2022-03-02] (ang.).
- ↑ Matt Williams, Cosmonauts Find Cracks in the Aging Zarya ISS Module [online], Universe Today, 1 września 2021 [dostęp 2022-03-02] (ang.).
| Aktywne |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Zakończone |
| ||||
| Anulowane |
| ||||
| Projektowane |
| ||||
| Planowane |
|
- ¹ Nigdy nie posiadały załogi
- ² Projekty włączone do ISS
- AStacje wojskowego programu Ałmaz