Pałac arcybiskupi w Poznaniu

Pałac arcybiskupi w Poznaniu

nr rej. A-026 z 22.02.1960
Widok od strony dziedzińca
Państwo	Polska
Miejscowość	Poznań
Adres	ul. Ostrów Tumski 1
Typ budynku	Pałac
Położenie na mapie Polski Pałac arcybiskupi w Poznaniu
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Pałac arcybiskupi w Poznaniu
Położenie na mapie Poznania Pałac arcybiskupi w Poznaniu
52°24′40″N 16°56′58″E

Pałac arcybiskupi w Poznaniu – pałac usytuowany na wyspie Ostrów Tumski przy ul. Ostrów Tumski 1 w Poznaniu. Siedziba poznańskich biskupów (od 1821 arcybiskupów). Od 22 lutego 1960 pałac jest obiektem wpisanym do rejestru zabytków.

Historia

Najstarsza wzmianka dotycząca poznańskiej siedziby wzniesionej przez biskupa Wojciecha Jastrzębca pochodzi z 1404. Za czasów biskupa Andrzeja z Bnina dwór został rozbudowany. W latach 1505–1508 dobudowano drugie skrzydło od strony Cybiny z fundacji biskupa Jana Lubrańskiego. W połowie XVI w. kolejnej przebudowy dokonał biskup Andrzej Czarnkowski. Rezydencja zniszczona w czasie potopu szwedzkiego, została odbudowana przez biskupów Wojciecha Tolibowskiego i Stefana Wierzbowskiego. Podczas wojny północnej dwór popadł w ruinę i został odbudowany i przebudowany za czasów biskupa Jana Tarły w 1730 według projektu Pompeo Ferrariego na barokowy pałac. Kolejne poważniejsze przebudowy miały miejsce w latach 1827–1830 oraz w II połowie XIX w. W okresie międzywojennym odbudowano jedno ze skrzydeł pałacu, zniszczone w okresie powodzi z roku 1760.

Opis

Pałac znajduje się na terenie rezydencji arcybiskupiej. Rezydencję tworzy położony przed pałacem od strony zachodniej reprezentacyjny dziedziniec, połączone z nim dawne zabudowania gospodarcze od wschodu i południa oraz ogród po stronie południowej. Budynek pałacu zajmuje późnoklasycystyczne skrzydło zachodnie, które swój obecny wygląd zawdzięcza przebudowie dokonanej w latach 1852–1854 z inicjatywy arcybiskupa Leona Przyłuskiego, wg projektu którego autorstwo przypisuje się Juliuszowi Salkowskiemu lub Gustavowi Schultzowi, zmodyfikowanego przez Karla Heinricha Schinkla. Wejście do budynku prowadzi przez balkonowy portyk, w którym wykorzystano wtórnie kolumny jońskie z 1829. Pod portykiem umiejscowiono dwie marmurowe rzeźby świętego Piotra i Pawła, wykonane w latach 1864–1865 przez Oskara Sosnowskiego w Rzymie. Do 1945 znajdowały się po bokach głównego ołtarza w katedrze poznańskiej. W skrzydle północnym, wzniesionym na reliktach murów z XV i XVI w. znajduje się klasycystyczna brama, z wielkim dwukolumnowym portykiem z końca XVIII w. Skrzydło to mieści m.in. Metropolitalny Sąd Duchowny. Krótkie skrzydło wschodnie powstało na początku XX w.

Figura św. Jana Nepomucena

Na skwerze przed pałacem stoi późnobarokowa figura św. Jana Nepomucena ustawiona na rokokowym cokole. W 1957 została przeniesiona tu z Kobylegopola. Do 1957 stała przed pałacem Mycielskich (zniszczonym podczas II wojny światowej) w Kobylimpolu. Figura św. Jana Nepomucena wykonana w 1694 z piaskowca, została ufundowana przez Franciszka Skaławskiego. Odnowiona w 1890 przez hrabiego Józefa Mycielskiego, ówczesnego właściciela Kobylegopola.

Galeria

• 
  Widok od północy, ul. Ostrów Tumski
• 
  Widok od wschodu, ul. Zagórze
• 
  Figura św. Jana Nepomucena

Linki zewnętrzne

• Audycja „Mój Poznań, moja Wielkopolska - Biskupi most i śluza” w serwisie YouTube, Ratajska Telewizja Kablowa