Parafia Matki Boskiej Anielskiej w Downarach

Parafia pw.
Matki Boskiej Anielskiej
w Downarach
Państwo	Polska
Siedziba	Downary-Plac
Adres	Downary; 19-110 Goniądz
Data powołania	5 czerwca 1925
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	białostocka
Dekanat	Mońki
Kościół	Kościół pw. Matki Boskiej Anielskiej w Downarach
Proboszcz	ks. Dariusz Gutowski
Wezwanie	Matki Boskiej Anielskiej
Wspomnienie liturgiczne	2 sierpnia
	Położenie na mapie gminy Goniądz Parafia pw. ; Matki Boskiej Anielskiej; w Downarach
	Położenie na mapie Polski Parafia pw. ; Matki Boskiej Anielskiej; w Downarach
	Położenie na mapie województwa podlaskiego Parafia pw. ; Matki Boskiej Anielskiej; w Downarach
	Położenie na mapie powiatu monieckiego Parafia pw. ; Matki Boskiej Anielskiej; w Downarach
	53°26′19,1″N 22°41′20,9″E/53,438639 22,689139
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Parafia pw. Matki Boskiej Anielskiej w Downarach – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Mońki, archidiecezji białostockiej, metropolii białostockiej^[1]. Siedziba parafii mieści się w Downarach.

Historia parafii

Po I wojnie światowej w latach 20. XX wieku ks. prał. kan. Ksawery Franciszek Klimaszewski^[2] wraz z mieszkańcy Downar i okolicznych wsi przystąpili do budowy kościoła na terenach byłych koszar carskich. Budynek, w którym dawniej mieściło się carskie kasyno wojskowe adaptowano na obiekt sakralny, dobudowując prezbiterium, zakrystię oraz w latach 1926–1931 wieżę o wysokości 31 m. Budulec – cegła i inne materiały pochodziły z rozbiórki miejscowych budynków wojskowych. Świątynia została zbudowana według projektu inż. Pawlika z Białegostoku.

Dekret erekcyjny wydany 5 czerwca 1925 r. stwierdzał, że 5 maja 1925 r. została erygowana przez ks. biskupa wileńskiego Jerzego Matulewicza parafia w Downarach pod wezwaniem Matki Boskiej Anielskiej. Nominatę na pierwszego proboszcza parafii otrzymał ks. Jan Kucharski.

W dniu 5 października 1930 świątynia została konsekrowana przez abp Romualda Jałbrzykowskiego metropolitę wileńskiego^[3].

Po II wojnie światowej

W roku 1976 mieszkańcy Kulesz i okolicznych wsi wybudowali nieduży obiekt sakralny jako kościół filialny pw. św. Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała oraz św. Klary.

Dekretem ks. abp archidiecezji białostockiej Stanisława Szymeckiego, z dniem 2 lipca 1995 r. nastąpił podział parafii - erygowano parafię pw. św. Klary w Kuleszach.

15 października 1994 r. biskup polowy WP gen. dywizji Sławoj Leszek Głódź powierza proboszczowi Parafii Matki Boskiej Anielskiej w Downarach ks. Janowi Szklanko pełnienie obowiązków kapelana garnizonu w Osowcu-Twierdzy.

16 kwietnia 2010 r. w miejscowości Osowiec-Twierdza należącej do parafii Matki Boskiej Anielskiej w Downarach na terenie Fortu I (Centralnego) Twierdzy Osowiec dokonano odsłonięcia „Pomnika ofiar mordu katyńskiego”. Uroczystą polową mszę św. koncelebrował ks. abp senior archidiecezji białostockiej Stanisław Szymecki w asyście kapelanów WP: ks. kan. ppłk Jana Szklanko proboszcza downarskiej parafii oraz ks. prał. ppłk Jana Wołyńca z Olsztyna^[4]^[5].

Miejsca kultu

Kościół parafialny

Kościół pw. Matki Boskiej Anielskiej w Downarach

Ołtarze

Oprócz ołtarza stałego w kościele, na obszarze parafii znajdowały się także ołtarze m.in.:

na terenie Fortu I (Centralnego) Twierdzy Osowiec, podczas uroczystej polowej mszy świętej dnia 16 kwietnia 2010 r. z okazji obchodów 70. rocznicy Zbrodni Katyńskiej^[6].

Cmentarz parafialny

Na terenie parafii znajduje się cmentarz grzebalny założony i poświęcony w roku 1925 o powierzchni 4 ha w odległości 0,25 km od kościoła. Pierwszy pochówek odbył się w dniu 16 grudnia 1925 r.

Inne budowle parafialne i obiekty małej architektury sakralnej

Plebania

W latach 1927–1928 została zbudowana plebania w stylu dworkowym, według projektu Stanisława Piotrowskiego o wymiarach 21x10x4 m, która posiadała 15 drzwi, 19 okien i 5 pieców. Aktualnie obiekt zabytkowy odrestaurowany w roku 1991, wykorzystywany obecnie przez młodzież oazową. Zespół kościoła parafialnego (jako kościół murowany 1926–1930 i plebania murowana 1927–1928) pw. Matki Boskiej Anielskiej został wpisany do rejestru zabytków 19 grudnia 2000 r. pod numerem A-16.

Proboszcz ks. Jan Szklanko oraz parafianie w roku 1982 podjęli decyzję o budowie nowej plebanii, która została zbudowana w latach 1983–1986.

Zasięg parafii

W granicach parafii znajdują się miejscowości:

Downary-Plac
Downary (1 km)
Kramkówka Duża (2,5 km)
Kramkówka Mała (2 km)
Olszowa Droga (11 km)
Osowiec-Twierdza (4 km)
Owieczki (1 km)
Rybaki (3 km)
Żodzie (2 km)

Proboszczowie

ks. Jan Kucharski (1925–1926)
ks. Stanisław Glakowski (1926–1926)
ks. Benedykt Borkowski (1926–1931)
ks. Józef Reszeć (1931–1938), kapelan garnizonu w Osowcu
ks. Henryk Helmer (1938–1939)
ks. Henryk Sobolewski (1939–1959)
ks. Antoni Szumowski (1959–1960), administrator
ks. Zygmunt Piskor (1960–1973)
ks. Jan Karaczewski-Wołk (1973–1976)
ks. Józef Łoś (1976–1982)
ks. kan. ppłk. Jan Szklanko (1982–2013), kapelan garnizonu Osowiec od 15.10.1994 r.
ks. kan. Ryszard Paszkiewicz (2013-2024)
ks. Dariusz Gutowski (od 2024)

Księża

Z parafii pw. MB Anielskiej w Downarach pochodzą księża;

ks. kan. Alfred Butwiłowski z Kramkówki Dużej – proboszcz i kustosz sanktuarium MB Bolesnej w Świętej Wodzie (parafia Wasilków)
ks. prał. kan. Ksawery Franciszek Klimaszewski z Downar (ur. 1875, zm. 1939 w W-wie) – inicjator budowy kościoła i utworzenia parafii. Były administrator (wikariusz generalny) Diecezji tyraspolskiej w latach 1918–1921

Galeria zdjęć

Proboszczowie parafii pw. Matki Boskiej Anielskiej w Downarach
Z dziejów parafii MB Anielskiej w Downarach
Zabytkowa plebania z lat 1927–1928
Plebania zbudowana w latach 1983–1986
Grób proboszcza ks. Henryka Sobolewskiego (zm. 13.II.1959 r.) na placu przy Kościele MB Anielskiej
Decyzja katyńska z 5 marca 1940 wniosek Ławrentija Berii z akceptacją członków Politbiura WKP(b)
Wojskowy ołtarz polowy zbudowany na uroczystość odsłonięcia pomnika w dniu 16 kwietnia 2010 r.
Osowiec-Twierdza. Pomnik ofiar mordu katyńskiego
Tablica upamiętniająca 70-lecie mordu NKWD na polskich żołnierzach
Certyfikat upamiętniający męczeńską śmierć polskiego oficera KOP-u
Ściana pamięci – certyfikaty upamiętniające 10 pomordowanych oficerów
Tabliczka do posadzonego Dębu Pamięci upamiętniającego śmierć mjr Henryka Szurleja