Paweł Hulka-Laskowski

Paweł Hulka-Laskowski
Imię i nazwisko urodzenia	Paweł Hulka
Data i miejsce urodzenia	25 czerwca 1881 ; Żyrardów
Data i miejsce śmierci	29 października 1946 ; Cieszyn
Miejsce spoczynku	Cmentarz ewangelicki w Cieszynie
Zawód, zajęcie	pisarz, tłumacz, działacz, publicysta
Narodowość	Polak
Wyznanie	kalwinizm
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach

Paweł Hulka-Laskowski, z domu: Paweł Hulka, swoje prace sygnował także jako Paweł Laskowski (ur. 25 czerwca 1881 w Żyrardowie^[1], zm. 29 października 1946 w Cieszynie) – polski pisarz i tłumacz; działacz i publicysta (społeczny, lecz przede wszystkim religijny – był ewangelikiem reformowanym), wolnomyśliciel^[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Portret z czasów studiów w Heidelbergu, ok. 1907

Paweł Hulka-Laskowski w swoim gabinecie

Pisarz podczas pracy

Urodził się w rodzinie robotniczej jako syn Józefa Hulki i Elżbiety z Howorków^[1], pracowników fabryki włókienniczej, w protestanckiej rodzinie wywodzącej się z czeskich emigrantów.

Tłumaczył na polski utwory takich autorów jak: Karel Čapek, Božena Němcová, Jonathan Swift, James Fenimore Cooper, Dmitrij Mereżkowski, Ernst Kretschmer, Emil Ludwig, Roger Martin du Gard. Jednak najbardziej jest znany z przekładu Przygód dobrego wojaka Szwejka Jaroslava Haška.

W dwudziestoleciu międzywojennym pisał do wielu czasopism, współpracował wtedy zwłaszcza z „Wiadomościami Literackimi” i ewangelickim pismem „Jednota”. W 1921 wspólnie z żoną, Kazimierą Hulką-Laskowską, zaczął wydawać niezależne „Echo Żyrardowskie”, które było pierwszą gazetą w Żyrardowie.

Działał aktywnie w Polskim Związku Myśli Wolnej^[2]. Publikował artykuły w organie prasowym PZMW „Wolnomyślicielu Polskim”^[3].

Pochowany na cmentarzu ewangelickim w Cieszynie.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Tablica upamiętniająca Pawła Hulkę-Laskowskiego na budynku przy ul. G. Narutowicza 34 w Żyrardowie

Grób Pawła Hulki Laskowskiego na ewangelickim cmentarzu w Cieszynie

15 maja 1966 r. na budynku przy obecnej ulicy Gabriela Narutowicza 34 umieszczono tablicę, upamiętniającą pisarza o treści:

PISARZOWI
PAWŁOWI
HULCE-LASKOWSKIEMU
TOWARZYSZOWI WALK ROBOTNICZYCH
MIESZKAŃCY ŻYRARDOWA
15 MAJA 1966

W jego mieszkaniu w 1991 r. został otwarty Gabinet Pisarza Pawła Hulki-Laskowskiego. W grudniu 1996 r., z okazji 80-lecia praw miejskich, Rady Miejska Żyrardowa nadała pisarzowi tytuł Zasłużonego dla miasta Żyrardowa^[4], zaś lata 2001 i 2011 (w 130. rocznicę urodzin i 65 rocznicę śmierci pisarza) władze Żyrardowa ogłosiły Rokiem Pawła Hulki-Laskowskiego^[5].

W dniach 20–30 maja 2015 r. zorganizowano w Łodzi poświęcone mu sympozjum naukowe, z którego referaty opublikowano w Paweł Hulka-Laskowski. Pisarz, religioznawca, bibliofil i pedagog. Materiały z konferencji odbytej w Łodzi 20–30 maja 2015 roku^[6].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

„Gabinet Pisarza Pawła Hulki Laskowskiego” w Żyrardowie

Twórca religii Iranu Zaratustra i jego nauka (1912)
Porucznik Regier^[7] (1927)
Matka Jezusa, matki bogów, królowe niebios, Warszawa: Nakładem Spółdzielni Wydawniczej „Bez Dogmatu” (1928)
Mój Żyrardów. Z dziejów polskiego miasta i z życia pisarza (1934, wyd. II „Czytelnik” 1958, seria: „Biblioteka Dwudziestolecia”)
Śląsk za Olzą (1938)
Pięć wieków herezji. Wypisy z literatury polskiej, Warszawa: Spółka Księgarsko-Wydawnicza „Słowo” (1939)
Księżyc nad Cieszynem^[8] (1946)
Rebarbaryzacja szpitala podczas wojny. Drukarnia Wojewódzka, Katowice 1946. s. 13.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa: Wyd. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe: na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 268 .
↑ ^a ^b AndrzejA. Nowicki AndrzejA., Wykłady o krytyce religii w Polsce, Warszawa: Książka i Wiedza, 1965, s. 122 .
↑ Rafał MarcinR.M. Leszczyński Rafał MarcinR.M., Agnieszka TeresaA.T. Tys Agnieszka TeresaA.T., Miłość jako centralna kategoria w refleksji wychowawczej Pawła Hulki-Laskowskiego, „STUDIA Z TEORII WYCHOWANIA”, tom VIII (nr 3), Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie, 2016, str. 84 [dostęp 2011-11-04] .
↑ Uzasadnienie do Uchwały Nr XLVI/332/14 Rady Miasta Żyrardowa z dnia 22 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia tytułu „Honorowy Obywatel Miasta Żyrardowa”.
↑ Rada Miasta Żyrardowa, Uchwałą Nr V/30/11 z dnia 27 stycznia 2011 r., ustanowiła rok 2011 „Rokiem Pawła Hulki-Laskowskiego w Żyrardowie”.
↑ Praca pod red. Rafała Marcina Leszczyńskiego, Wydawnictwo Naukowe Towarzystwa Pedagogiki Filozoficznej „Chowanna”, Łódź 2016, ISBN 978-83-939175-4-9.
↑ PawełP. Hulka-Laskowski PawełP., Porucznik Regier. Powieść wyd. 1827., polona.pl [dostęp 2018-07-24] .
↑ PawełP. Hulka-Laskowski PawełP., Księżyc nad Cieszynem: (wspomnienie z lat niewoli i dni wyzwolenia), wyd. 1946., polona.pl [dostęp 2018-07-24] .

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 50, 51. ISBN 83-60353-11-5.
Gabinet Pisarza Pawła Hulki-Laskowskiego
Paweł Hulka-Laskowski – biografia pisarza
Paweł Hulka-Laskowski – zbiór prac pisarza
Publikacje Pawła Hulki-Laskowskiego w serwisie Polona.pl

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Paweł Hulka-Laskowski, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-01-23]
Paweł Hulka-Laskowski – Matka Jezusa, matki bogów, królowe niebios (1928)

[kto268-1] StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa: Wyd. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe: na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 268 .

[:0-2] AndrzejA. Nowicki AndrzejA., Wykłady o krytyce religii w Polsce, Warszawa: Książka i Wiedza, 1965, s. 122 .

[3] Rafał MarcinR.M. Leszczyński Rafał MarcinR.M., Agnieszka TeresaA.T. Tys Agnieszka TeresaA.T., Miłość jako centralna kategoria w refleksji wychowawczej Pawła Hulki-Laskowskiego, „STUDIA Z TEORII WYCHOWANIA”, tom VIII (nr 3), Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie, 2016, str. 84 [dostęp 2011-11-04] .

[4] Uzasadnienie do Uchwały Nr XLVI/332/14 Rady Miasta Żyrardowa z dnia 22 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia tytułu „Honorowy Obywatel Miasta Żyrardowa”.

[5] Rada Miasta Żyrardowa, Uchwałą Nr V/30/11 z dnia 27 stycznia 2011 r., ustanowiła rok 2011 „Rokiem Pawła Hulki-Laskowskiego w Żyrardowie”.

[6] Praca pod red. Rafała Marcina Leszczyńskiego, Wydawnictwo Naukowe Towarzystwa Pedagogiki Filozoficznej „Chowanna”, Łódź 2016, ISBN 978-83-939175-4-9.

[7] PawełP. Hulka-Laskowski PawełP., Porucznik Regier. Powieść wyd. 1827., polona.pl [dostęp 2018-07-24] .

[8] PawełP. Hulka-Laskowski PawełP., Księżyc nad Cieszynem: (wspomnienie z lat niewoli i dni wyzwolenia), wyd. 1946., polona.pl [dostęp 2018-07-24] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]