Sierpodudek purpurowy

Sierpodudek purpurowy
	Phoeniculus purpureus
	(J.F. Miller, 1784)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dzioborożcowe
Rodzina	sierpodudki
Rodzaj	Phoeniculus
Gatunek	sierpodudek purpurowy
Synonimy
	Promerops purpureus J.F. Miller, 1784; Upupa erythrorhynchos Latham, 1790; Falcinellus Senegalensis Vieillot, 1822; Irrisor erythrorhynchos angolensis Reichenow, 1902; Irrisor erythrorhynchos guineensis Reichenow, 1902; Irrisor erythrorhynchos niloticus Neumann, 1903; Irrisor erythrorhynchos marwitzi Reichenow, 1906; Irrisor erythrorhynchus brevirostris Gunning & Roberts, 1911; Irrisor erythrorhynchus ruwenzorae Grant, 1915; Phoeniculus purpureus zuluensis Roberts, 1936; Phoeniculus purpureus tongensis Roberts, 1936;
Podgatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Śpiew

Sierpodudek purpurowy^[5] (Phoeniculus purpureus) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny sierpodudków (Phoeniculidae). Występuje w Afryce na południe od Sahary. Nie jest zagrożony.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała: 32,5–40 cm; masa ciała: samce 54–99 g, samice 52–75 g^[2].

Upierzenie ciemnozielone z metalicznym połyskiem; grzbiet oraz długi ogon – purpurowe. Białe plamy na skrzydłach i ogonie. Długi, cienki, zakrzywiony czerwony dziób. Obie płcie podobne, ale samice są nieco mniejsze od samców i mają krótsze dzioby^[2]. Osobniki młodociane mają czarny dziób.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Rozród: Sezon lęgowy zależnie od rejonu występowania, w strefie tropikalnej zwykle związany z porą deszczową^[2]. Gniazduje zazwyczaj w dziuplach i szczelinach w drzewach żywych lub martwych^[2]. Samica wysiaduje zwykle 2–4 niebieskich jaj przez około 17–18 dni^[2].

Pożywienie: Jest głównie owadożerny. Sporadycznie zjada też wije, pająki, solfugi i drobne kręgowce (np. małe jaszczurki), a nawet pokarm roślinny – małe owoce i nasiona^[2]. Żeruje na ziemi, na kopcach termitów bądź na pniach drzew, a poza okresem lęgowym żeruje w stadach.

Status[edytuj | edytuj kod]

IUCN uznaje sierpodudka purpurowego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale jest to ptak szeroko rozprzestrzeniony i często pospolity lub lokalnie pospolity. Trend liczebności populacji oceniany jest jako lokalnie spadkowy ze względu na postępujące niszczenie siedlisk^[4].

Podgatunki[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono sześć podgatunków P. purpureus^[2]^[6]:

P. purpureus senegalensis (Vieillot, 1822) – południowy Senegal do południowej Ghany
P. purpureus guineensis (Reichenow, 1902) – północny Senegal i Gambia do Czadu i Republiki Środkowoafrykańskiej
P. purpureus niloticus (Neumann, 1903) – południowy Sudan do zachodniej Etiopii i północno-wschodniej Demokratycznej Republiki Konga
P. purpureus marwitzi (Reichenow, 1906) – Uganda i Kenia do wschodniej RPA; kilkukrotnie stwierdzona w skrajnie południowej Somalii
P. purpureus angolensis (Reichenow, 1902) – Angola i zachodnia Zambia do północno-wschodniej Namibii i północnej Botswany
P. purpureus purpureus (J.F. Miller, 1784) – południowa i południowo-wschodnia RPA – od wschodniej Prowincji Przylądkowej Zachodniej do południowej KwaZulu-Natal

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Phoeniculus purpureus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Ligon, J.D. & G.M. Kirwan: Green Woodhoopoe (Phoeniculus purpureus), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-12-25]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j D. Lepage: Green Woodhoopoe Phoeniculus purpureus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-25].
↑ ^a ^b Phoeniculus purpureus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phoeniculidae Bonaparte, 1831 - sierpodudki - Wood-hoopoes (Wersja: 2017-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-03].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-03]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Phoeniculus purpureus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[botw-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Ligon, J.D. & G.M. Kirwan: Green Woodhoopoe (Phoeniculus purpureus), version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-12-25]. (ang.).

[avibase-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j D. Lepage: Green Woodhoopoe Phoeniculus purpureus. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2022-12-25].

[iucn-4] Phoeniculus purpureus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phoeniculidae Bonaparte, 1831 - sierpodudki - Wood-hoopoes (Wersja: 2017-06-25). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-03].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Mousebirds, Cuckoo Roller, trogons, hoopoes, hornbills. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-05-03]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]