Radwan (herb szlachecki)
![]() Herb Radwan | |
Typ herbu | |
---|---|
Alternatywne nazwy |
Wierzbowa, Wierzbowczyk, Wirzbowa, Wirzbowo, Kaja, Chorągwie |
Pierwsza wzmianka |
1407 (zapis) |
Radwan (Wierzbowa, Wierzbowczyk, Wirzbowa, Wirzbowo, Kaja, Chorągwie[potrzebny przypis]) – polski herb szlachecki.
Opis herbu[edytuj | edytuj kod]
Opis współczesny[edytuj | edytuj kod]
Opis skonstruowany współcześnie brzmi następująco[a]:
Na tarczy w polu czerwonym chorągiew złota kościelna, o trzech polach, z frędzlami u dołu z zaćwieczonym na wierzchu takimż krzyżem kawalerskim.
W klejnocie – nad hełmem w koronie – trzy pióra strusie.
Labry herbowe czerwone, podbite złotem.
Geneza[edytuj | edytuj kod]
Najstarszymi znanymi pieczęciami z wizerunkiem herbu Radwan, są pieczęcie średniowieczne Piotra z Cikowic, podsędka Ziemi krakowskiej, pochodzące z 1443 i 1446 roku. Pierwsza znana zapiska sądowa, pochodzi z 1407 roku. Wspomina o tym Franciszek Piekosiński. Proklama zaś Radwan zapisana jest w dokumencie z 1409 roku[1].
Herbowni[edytuj | edytuj kod]
Lista herbownych w artykule sporządzona została na podstawie wiarygodnych źródeł, zwłaszcza klasycznych i współczesnych herbarzy. Należy jednak zwrócić uwagę na częste zjawisko przypisywania rodom szlacheckim niewłaściwych herbów, szczególnie nasilone w czasie legitymacji szlachectwa przed zaborczymi heroldiami, co zostało następnie utrwalone w wydawanych kolejno herbarzach. Identyczność nazwiska nie musi oznaczać przynależności do danego rodu herbowego. Przynależność taką mogą bezspornie ustalić wyłącznie badania genealogiczne.
Pełna lista herbownych nie jest dziś możliwa do odtworzenia, także ze względu na zniszczenie i zaginięcie wielu akt i dokumentów w czasie II wojny światowej (m.in. w czasie powstania warszawskiego w 1944 spłonęło ponad 90% zasobu Archiwum Głównego w Warszawie, gdzie przechowywana była większość dokumentów staropolskich)[2]. Lista nazwisk znajdująca się w artykule pochodzi z Herbarza polskiego, Tadeusza Gajla[3] (519 nazwisk[4]). Występowanie na liście nazwiska nie musi oznaczać, że konkretna rodzina pieczętowała się herbem Radwan. Często te same nazwiska są własnością wielu rodzin reprezentujących wszystkie stany dawnej Rzeczypospolitej, tj. chłopów, mieszczan, szlachtę. Jest to dotychczas najpełniejsza lista herbownych, uzupełniana ciągle przez autora przy kolejnych wydaniach Herbarza. Tadeusz Gajl wymienia następujące nazwiska uprawnionych do używania herbu Radwan[4]:
Tadeusz Gajl, Herbarz Polski
|
Odmiany herbu[edytuj | edytuj kod]
Odmiany herbu Radwan ![]() Herb Bagiński ![]() Herb Eberhard ![]() Herb Hłuszanin ![]() Herb Jaskolecki ![]() Herb Judycki ![]() Herb Krzyczewski I ![]() Herb Krzyczewski II ![]() Herb Chorągwie Kmitów I ![]() Herb Chorągwie Kmitów II ![]() Herb Chorągwie Kmitów III ![]() Herb Dostojewski ![]() Herb Kryczyński ![]() Herb Siemionowicz ![]() Herb Sieniuta ![]() Herb Krukowski ![]() Herb Świszczewski II |
Znane nam są również herby Kononowicz, Radwan V i Radwan VIII, będące odmianami herbu Radwan[5][6][7][8].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Radwan w Zamku Grodziec
Grobowiec Jana Michałowicza z biskupim herbem Radwan
Odmiana herbu Radwan nad wejściem do kościoła w Uchaniach
Odmiana herbu rodziny Oświęcimów, w pierwszym polu znajduje się godło herbu Radwan
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Opis współczesny jest skonstruowany zgodnie z obecnymi zasadami heraldyki. Zobacz: Blazonowanie.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Andrzej Kulikowski: Wielki Herbarz Rodów Polskich. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 282, 283. ISBN 83-7391-523-0.
- ↑ Dzieje zasobu ↓, Linki zewnętrzne.
- ↑ Gajl 2007 ↓, Bibliografia.
- ↑ a b Gajl ↓, Linki zewnętrzne.
- ↑ Nazwiska, gajl.wielcy.pl [dostęp 2022-01-13] .
- ↑ Juliusz Ostrowski , Księga herbowa rodów polskich, Gł. skł.: Bolcewicz, 1906, s. 300 [dostęp 2022-01-13] (pol.).
- ↑ Nazwiska, gajl.wielcy.pl [dostęp 2022-01-14] .
- ↑ Juliusz Ostrowski , Księga herbowa rodów polskich. Z. 15, 1903, s. 300 [dostęp 2022-01-14] .
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Juliusz Ostrowski, Księga herbowa rodów polskich, cz. II, Gł. skł.: Bolcewicz, 1906, s. 388 .
- Tadeusz Gajl, Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku. Ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów, Gdańsk: L&L, 2007, s. 543, ISBN 978-83-60597-10-1, OCLC 233447252 .
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Gajl: Nazwiska (pol.). gajl.wielcy.pl. [dostęp 2021-09-20].
- Dzieje zasobu (pol.). agad.gov.pl. [dostęp 2021-09-20].