Rodos (miasto)

Rodos

Ρόδος

Wejście do portu
Państwo	Grecja
Administracja zdecentralizowana	Wyspy Egejskie
Region	Wyspy Egejskie Południowe
Jednostka regionalna	Rodos
Gmina	Rodos
Powierzchnia	19,481 km²
Wysokość	0–20 m n.p.m.
Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość	49 541 2543 os./km²
Nr kierunkowy	(0030) od 2241 do 2249
Kod pocztowy	851 00
Tablice rejestracyjne	ΡΟ, ΡΚ, ΡΥ, ΡΧ
Położenie na mapie Grecji Rodos
36°26′N 28°13′E
Strona internetowa

Średniowieczne miasto Rodos

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Grecja
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	II, IV, V
Numer ref.	493
Region	Europa i Ameryka Północna
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1988 na 12. sesji

Rodos (gr. Ρόδος) – miasto w Grecji, na wysuniętym najbardziej na północ krańcu wyspy Rodos, w administracji zdecentralizowanej Wyspy Egejskie, w regionie Wyspy Egejskie Południowe, w jednostce regionalnej Rodos. Siedziba gminy Rodos. W 2011 roku liczyło 49 541 mieszkańców.

Rodos jest przykładem połączenia historii ze współczesnością. Wejścia do Portu Mandraki strzegł niegdyś wysoki na 32 m Kolos Rodyjski (ok. 281 p.n.e.) – jeden z siedmiu cudów świata.

Stolica wyspy dzieli się na dwie części: zwarte, jednolite stylistycznie i otoczone murami Stare Miasto i rozrastające się swobodnie Nowe Miasto. Stare Miasto obwarowaniami obejmuje port rybacki i część pasażerskiego (połączenia promowe m.in. z Atenami i Kretą), z licznymi miejscami cumowania także jachtów. Przemysł głównie spożywczy (wino, oliwa) i włókienniczy. O 14 km od centrum działa międzynarodowy port lotniczy.

Historia

Miasto założono w 408 p.n.e. i szybko za czasów greckich stało się centrum kulturalnym (zob. Kolos Rodyjski) i handlowym. Miasto należało później wraz z całą Grecją do Cesarstwa Rzymskiego, a potem do Cesarstwa Bizantyńskiego. W 672 roku miasto zajęli Arabowie pod dowództwem Muawija I z dynastii Umajjadów. W 1090 roku po bitwie pod Manzikertem zostało zajęte przez Turków Seldżuckich i odbite przez bizantyjskiego cesarza Aleksego I Komnena w czasie I krucjaty. W 1309 roku, po przejęciu wyspy przez zakon joannitów, miasto było siedzibą joannitów, którzy je ufortyfikowali, dzięki czemu odparli atak egipskiego sułtanatu mameluków w 1444 roku i Mehmeda II Zdobywcy w 1480 roku. Ostatecznie jednak w grudniu 1523 roku miasto po 6 miesiącach oblężenia zdobył Sulejman Wspaniały i od tego miasto było pod panowaniem Turcji. Po wojnie włosko-tureckiej 1911-1912 miasto znalazło się pod władzą włoską, nastąpiła wówczas znaczna rozbudowa miasta. W 1945 roku zajęli je alianci, a od 28 października 1947, kiedy to wyspa Rodos na mocy pokoju paryskiego z 1947 wraz z całym Dodekanezem została przekazana Grecji.

Zabytki

• ruiny starożytnego akropolu z epoki hellenistycznej z III–II w. p.n.e. – odrestaurowany teatr i stadion wraz z kilkoma kolumnami Świątyni Apolla
• Pałac Wielkich Mistrzów Zakonu Joannitów z XIV wieku, aktualnie muzeum. Większą część odbudowy zrealizowano w latach 1937–1939 z przeznaczeniem na letnią rezydencję Mussoliniego, po czym nastąpiły i dalej trwają kolejne odbudowy i rekonstrukcje.
• mury obronne (XV–XVI w.)
• Katedra Joannitów (Panaja Kastru) ob. Muzeum Bizantyjskie
• Szpital joannitów (XV w.) ob. Muzeum Archeologiczne
• meczet Sulejmana Wspaniałego
• meczet admirała Murada Reisa (wcześniej bizantyjski kościół)
• turecka łaźnia (hammam)
• Synagoga Kahal Kadosz Szalom w Rodos
• Biblioteka Osmańska z kolekcją wczesnośredniowiecznych egzemplarzy Koranu
• Dom Gubernatora przy porcie w stylu art déco z czasów panowania włoskiego
• Całkowicie odbudowane ciągi ulic starego miasta, zwłaszcza ul. Rycerska (οδός Ιπποτών – odos Ippoton) i przyległe do niej zaułki

Polonica

W posiadłościach joannickich na wyspie Rodos 6 kwietnia około 1275 r. zmarł były książę białogardzki Racibor.

Klimat

Średnia temperatura i opady dla Rodos

Miesiąc	Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C]	15.1	15.2	16.8	20.0	24.2	28.4	30.5	30.7	28.2	24.5	20.1	16.6	22,5
Średnie dobowe temperatury [°C]	12.0	12.0	13.5	16.3	20.0	24.2	26.4	26.7	24.4	20.7	16.7	13.5	18,9
Średnie temperatury w nocy [°C]	8.8	8.8	10.1	12.5	15.8	19.9	22.3	22.7	20.5	16.9	13.2	10.4	15,2
Opady [mm]	149	106	75.6	27.8	18.6	2.3	0.4	0.2	5.8	65.5	94.1	157	703
Średnia liczba dni z opadami	15.5	12.7	10.5	7.6	4.6	1.2	0.2	0.1	1.5	6.7	9.5	15.4	65,6
Źródło: HNMS

Miasta partnerskie

• Ávila, Hiszpania
• New Braunfels, Stany Zjednoczone
• Conches-en-Ouche, Francja
• Greece, Stany Zjednoczone
• Jałta, Ukraina
• Majorka, Hiszpania
• Limassol, Cypr
• Perth, Australia
• Puebla, Meksyk
• Rhode Island, Stany Zjednoczone
• Roses, Hiszpania
• Valletta, Malta
• Visby, Szwecja
• Piza, Włochy

Zobacz też

• Rodos (wyspa)
• Kolos Rodyjski
• Lista Światowego Dziedzictwa UNESCO w Grecji

Linki zewnętrzne

• http://www.rhodos.gr
• Public Library of Rhodes (gr.)