Równina Nowotomyska
.jpg) Rolniczo-leśne tereny pod Nowym Tomyślem | |
| Megaregion | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion |
Równina Nowotomyska |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Równina Nowotomyska (315.50) – region geograficzny o krajobrazie równinnym położony w zachodniej Polsce, w okolicy Nowego Tomyśla. Stanowi zachodnią część Pojezierza Wielkopolskiego na jego styku z Pojezierzem Lubuskim. Pod względem użytkowania ziemi jest to kraina rolniczo-leśna. Jezior jest niewiele, największe jest Berzyńskie (3,2 km²). Wyszczególniony jako mezoregion z indeksem 315.50 w wieloautorskiej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski z 2018 roku[1].
Środowisko przyrodnicze[edytuj | edytuj kod]
Region zajmuje powierzchnię 977 km² i jest największym obszarem sandrowym w województwie wielkopolskim. Na północy sąsiaduje z Pojezierzem Poznańskim, na wschodzie graniczy z Wysoczyzną Grodziską, na południu przylega do Kotliny Kargowskiej i Doliny Środkowej Odry, a na zachodzie otacza go Bruzda Zbąszyńska. Największe ośrodki osadnicze Równiny Nowotomyskiej to Nowy Tomyśl i Wolsztyn[1].
Ukształtowanie terenu ma charakter równinny (średnia wysokość 70–76 m n.p.m.) z dodatkiem rynien polodowcowych zajętych przez rzeki oraz wypiętrzeń w postaci wydm, moren czołowych i wzniesień kemowych (najwyższa kulminacja osiąga 110 m). Podłoże wyścielają piaski i żwiry pochodzące z akumulacji rzeczno-lodowcowej, na których wytworzyły się głównie mało urodzajne gleby rdzawe i bielicowe, choć miejscami występują bardziej urodzajne gleby brunatne, a nawet żyzne czarnoziemy. Lasy pokrywają 48% terytorium regionu i koncentrują się w jego zachodniej i centralnej części. Udział obszarów rolniczych, które przeważają w części wschodniej, wynosi 47%[1].
Na obszar Równiny Nowotomyskiej zachodzą zasięgi terytorialne trzech parków krajobrazowych (Pszczewski, Miedzichowski, Dolina Kamionki). W rezerwacie Bagno Chorzemińskie pod Wolsztynem chronione jest torfowisko, gdzie występuje m.in. rosiczka okrągłolistna i długolistna. Rzek i jezior jest w rejonie niewiele. Główne cieki to: Dojca, Czarna Woda i Szarka. Z jezior największe są: Berzyńskie (3,2 km²), Wolsztyńskie (1,2 km²) i Kuźnickie (0,7 km²)[1].
Różnice w podziałach geograficznych[edytuj | edytuj kod]
Jerzy Kondracki w swoim podziale fizycznogeograficznym Polski ustanowił Równinę Nowotomyską jako jeden z ośmiu mikroregionów tworzących mezoregion szeroko rozumianego Pojezierza Poznańskiego[2]. W wieloautorskiej regionalizacji z 2018 roku przyjęto, dokonany przez Rafała Kota, podział rozległego Pojezierza Poznańskiego na trzy autonomiczne mezoregiony o odmiennej charakterystyce terenu – właściwe Pojezierze Poznańskie z przewagą falistych wysoczyzn morenowych, Wysoczyznę Grodziską z przewagą płaskich wysoczyzn morenowych oraz Równinę Nowotomyską stanowiącą równinę sandrową[3]. Tak zdefiniowane Pojezierze Poznańskie wyróżnia dodatkowo o wiele większa jeziorność w porównaniu z dwoma nowo wydzielonymi mezoregionami[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Andrzej Macias i inni, Pojezierze Wielkopolskie (315.5), [w:] Andrzej Richling i inni red., Regionalna geografia fizyczna Polski, Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2021, s. 178–190, ISBN 978-83-7986-381-5.
- ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 124–125, 138–141, ISBN 83-01-13897-1.
- ↑ Rafał Kot, Propozycja weryfikacji regionalizacji fizycznogeograficznej Polski na przykładzie wybranych regionów Niżu Polskiego, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, 29, 2011, s. 29–39, ISSN 1899-3850.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Mapa fizycznogeograficznej regionalizacji Polski z 2018 roku – jako warstwa geoportalu Geoserwis GDOŚ w folderze „Inne dane środowiskowe”, warstwa „Mezoregiony fizycznogeograficzne”.