Scottish Premiership

Scottish Premiership

2024/2025
Państwo	Szkocja
Dyscyplina	piłka nożna
Organizator rozgrywek	SPFL
Data założenia	2013
Założyciel	SPFL
Poprzednia nazwa	Scottish Premier League
Rozgrywki
Liczba drużyn	12
Zwycięzca	Mistrz Szkocji
Niższy poziom ligowy	Scottish Championship
Puchary	Puchar Szkocji, Puchar Ligi Szkockiej
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Celtic F.C. (2013/14)
Obecny zwycięzca	Celtic F.C. (2024/25)
Najwięcej zwycięstw	Celtic F.C. (11)
Strona internetowa

Scottish Premiership – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Szkocji, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 2013 roku w wyniku połączenia Scottish Football League i Scottish Premier League i od samego początku zarządzana przez Scottish Professional Football League (SPFL). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 12 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje Mistrzem Szkocji, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do Scottish Championship (II ligi szkockiej).

Historia

Mistrzostwa Szkocji w piłce nożnej rozgrywane są od 1890 roku. Niejednokrotnie zmieniał się format i nazwy ligi. Nazwy ligi:

• Scottish League (1890–1893)
• Scottish League First Division (1893–1975)
• Scottish Football League Premier Division (1975–1998)
• Scottish Premier League (1998–2013)
• Scottish Premiership (od 2013)

System rozgrywek

Obecny format ligi zakładający system rozgrywek w trzy rundy obowiązuje od sezonu 2000/01.

Obecnie w Scottish Premiership gra 12 klubów. Zespoły otrzymują trzy punkty za zwycięstwo i jeden punkt za remis. Nie przyznawane są punkty za porażkę. O klasyfikacji w tabeli decyduje całkowita liczba punktów, różnica bramkowa i bramki strzelone. Na koniec każdego sezonu klub z największą liczba punktów zostaje koronowany na mistrza. Jeśli liczba punktów jest równa, liczy się bilans bramkowy i gole strzelone.

W czasie sezonu, który zwykle trwa od sierpnia do maja, każdy klub gra z pozostałymi trzy razy – raz albo dwa razy u siebie i na wyjeździe lub odwrotnie. Po tej fazie rozgrywek, w której wszystkie kluby rozegrają 33 mecze, ligę dzieli się na „Grupę Mistrzowską” i „Grupę Spadkową”, z których każda liczy po 6 zespołów, przynależność do danej grupy determinuje pozycja w tabeli po 33 kolejkach, odpowiednio – drużyny z miejsc 1-6 i 7-12. Następnie każdy klub gra z każdym ze swojej grupy – 5 meczów, razem 38 spotkań w sezonie. Drużyny z „Grupy Spadkowej” nie mogą ukończyć sezonu na miejscu wyższym niż 7., nawet jeśli zdobyły więcej punktów.

Na początku każdego sezonu w szkockiej ekstraklasie „przewiduje” się prawdopodobne miejsca danego klubu, w celu opracowania idealnego terminarza rozgrywek, zapewniającego grę wszystkich klubów z innymi dwa razy u siebie i dwa razy na wyjeździe. Rozstawienie klubów jest oparte na wynikach z poprzednich lat. Jednakże jeżeli klub zakończy pierwszą fazę w innej grupie, niż przewidywano, jest możliwość, że dany zespół rozegra więcej meczów na wyjeździe, niż w domu lub na odwrót. Aby uniknąć sytuacji, w której nie wszystkie zespoły rozegrały po 19 domowych i wyjazdowych meczów, terminarz ostatnich 5 kolejek ustala się w taki sposób, że kluby mogą rozegrać w sezonie 3 mecze na jednym boisku i 1 mecz na drugim, zamiast równo – po 2.

Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Szkocji w piłce nożnej. Mistrz Szkocji kwalifikuje się do eliminacji Ligi Mistrzów UEFA. Druga oraz trzecia drużyna zdobywają możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Również zwycięzca Pucharu Szkocji startuje w eliminacjach do Ligi Europy lub, w przypadku, w którym zdobywca krajowego pucharu zajmie pierwsze miejsce w lidze – możliwość gry w eliminacjach do Ligi Europy otrzymuje również czwarta drużyna klasyfikacji końcowej.

Po zakończeniu sezonu ostatni, 12 zespół ligi zostaje przesunięty do Scottish Championship, a jego miejsce zajmuje zwycięzca tejże ligi, pod warunkiem że spełnia określone kryteria dotyczące stadionu.

Skład ligi w sezonie 2022/23

Uczestnicy poprzedniej edycji
CEL	Celtic	Glasgow	1
RAN	Rangers	Glasgow	2
HRT	Heart of Midlothian	Edynburg	3
DNU	Dundee United	Dundee	4
MTH	Motherwell	Motherwell	5
RCO	Ross County	Dingwall	6
LIV	Livingston	Livingston	7
HIB	Hibernian	Edynburg	8
STM	St. Mirren	Paisley	9
ABR	Aberdeen	Aberdeen	10
po barażach
STJ	St. Johnstone	Perth	11
Spadek z Scottish Premiership 2021/22
DNE	Dundee	Dundee	12
Awans z Scottish Championship 2021/22
KIL	Kilmarnock	Kilmarnock	1
Oznaczenia: kolumna pierwsza – skróty nazw drużyn, kolumna trzecia – siedziba klubu, kolumna czwarta – miejsce zajęte w poprzednim sezonie.

Lista sezonów

• Scottish Football League (1890–1975)

• Scottish Premier Division (1976–1998)

• Scottish Premier League (1999–2013)

• Scottish Premiership (2013–obecnie)

Statystyka

Tabela medalowa

Mistrzostwo Szkocji zostało do tej pory zdobyte przez 11 różnych drużyn. Jedynie Celtic F.C. dziesięciokrotnie oraz Rangers F.C. jednokrotnie wygrywali mistrzostwo od wprowadzenia obecnych zasad rozgrywek od sezonu 2013/14

Stan po sezonie 2024/2025.

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Ostatnia wygrana
1.	Rangers	55	36	20	2020/21
2.	Celtic F.C.	55	32	17	2024/25
3.	Aberdeen	4	17	9	1984/85
4.	Heart of Midlothian	4	14	20	1959/60
5.	Hibernian	4	6	15	1951/52
6.	Dumbarton	2	0	0	1891/92
7.	Motherwell	1	7	9	1931/32
8.	Kilmarnock	1	4	4	1964/65
9.	Dundee F.C.	1	4	1	1961/62
10.	Dundee United	1	0	8	1982/83
11.	Third Lanark	1	0	2	1903/04
12.	Airdrieonians	0	4	2	—
13.	Falkirk	0	2	1	—
14.	Morton	0	1	4	—
15.	Clyde	0	0	3	—
	Partick Thistle	0	0	3	—
	St. Johnstone	0	0	3	—
18.	Dunfermline Athletic	0	0	2	—
	East Fife	0	0	2	—
	St Mirren	0	0	2	—
21.	Inverness Caledonian Thistle	0	0	1	—
	Livingston	0	0	1	—
	Raith Rovers	0	0	1	—
	St. Bernard's	0	0	1	—

Źródło:

Bibliografia

• Oficjalna strona Scottish Professional Football League (ang.)
• Premier League, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-11] .
• Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
• Oficjalna strona SFA. scottishfa.co.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-01-17)]. (ang.)
• Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)