Siarczan manganu(II)

Siarczan manganu(II)
jednowodny	czterowodny
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
konst.	siarczan manganu(2+), siarczan(2−) manganu(2+), siarczan manganu(II)
addyt.	tetraoksydosiarczan(2−) manganu(2+)
	Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	siarczan manganu(II)
Stocka	siarczan(VI) manganu(II)
inne	dawniej: siarczan manganawy
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	MnSO4
Masa molowa	151,00 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	7785-87-7 (bezwodny); 10034-96-5 (jednowodny); 10101-68-5 (czterowodny)
PubChem	24580
SMILES
	[O-]S(=O)(=O)[O-].[Mn+2]
InChI
	InChI=1S/Mn.H2O4S/c;1-5(2,3)4/h;(H2,1,2,3,4)/q+2;/p-2
	InChIKey
	SQQMAOCOWKFBNP-UHFFFAOYSA-L
Właściwości
	Gęstość
	3,25 g/cm³ (bezwodny); ciało stałe; 2,95 g/cm³ (jednowodny); ciało stałe; 2,26 g/cm³ (czterowodny); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	63,7 g/100 g
	w innych rozpuszczalnikach
	nierozpuszczalny w etanolu
Temperatura topnienia	700 °C (bezwodny); 38 °C (czterowodny; rozkład)
Temperatura wrzenia	850 °C (bezwodny)
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2012-05-23]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Zwroty H	H373, H411
Zwroty P	P273
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI
Szkodliwy; (Xn)	Groźny dla; środowiska; (N)
Zwroty R	R48/20/22, R51/53
Zwroty S	S2, S22, S61
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 0 0
Numer RTECS	OP0893500
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Siarczan manganu(II) (nazwa Stocka: siarczan(VI) manganu(II)), MnSO₄ – nieorganiczny związek chemiczny z grupy siarczanów, sól kwasu siarkowego i manganu na II stopniu utlenienia. Zazwyczaj występuje jako sól jednowodna (MnSO₄·H₂O), ponadto znany jest także tetrahydrat, pentahydrat i heptahydrat.

Właściwości[edytuj | edytuj kod]

Siarczan manganu(II) jednowodny

W warunkach normalnych jest ciałem stałym, krystalicznym, o barwie różowej. Ma właściwości higroskopijne. Dobrze rozpuszcza się w wodzie (w temperaturze 20 °C 762 g/l) i w metanolu.

Temperatura topnienia wynosi 57–117 °C, co jest spowodowane utratą wody krystalicznej. Sól bezwodna topi się w temperaturze 700 °C. W czasie ogrzewania, powyżej 850 °C następuje rozkład, podczas którego wydzielają się toksyczne dymy dwutlenku siarki i tritlenku siarki oraz tlenek manganu(II).

Siarczan manganu(II) czterowodny

Jest ciałem stałym o barwie różowej. Jest rozpuszczalny w wodzie.

Podczas ogrzewania traci wodę krystalizacyjną.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Siarczan manganu(II) jest stosowany jako odczynnik chemiczny i jako tzw. mikronawóz (wnosi mikroelementy do nawozów ogrodniczych).

Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Działanie na organizm człowieka[edytuj | edytuj kod]

Substancja działa szkodliwie po wprowadzeniu drogą oddechową oraz po spożyciu. Skażenie organizmu następuje również poprzez kontakt pyłu z oczami oraz przez kontakt z roztworami.

Pyły siarczanu manganu(II) działają drażniąco na drogi oddechowe i oczy. Po jego spożyciu pojawia się pieczenie w gardle, wymioty i biegunka. W ciężkich przypadkach zdarza się uszkodzenie wątroby, nerek, układu nerwowego i jąder. Podczas kontaktu ze skórą może nastąpić poparzenie chemiczne.

Pierwsza pomoc[edytuj | edytuj kod]

W wypadku połknięcia substancji należy przepłukać wodą usta. Następnie należy przepłukać żołądek wodą z dużą ilością węgla aktywnego oraz tlenku magnezu, a potem podać środek przeczyszczający.

W wypadku skażenia oczu należy je najpierw oczyścić mechanicznie, a następnie przemywać je długo i obficie zimną wodą. Należy też wpuścić 1-2 krople oleju rycynowego dla złagodzenia bólu.

Skażoną skórę należy oczyścić mechanicznie, potem wodą, a następnie alkoholem z wodą i łagodnym mydłem.

W każdym wypadku należy skonsultować się z lekarzem.

Działanie na organizmy wodne[edytuj | edytuj kod]

Podobnie jak inne rozpuszczalne związki manganu(II), działa szkodliwie na system nerwowy ryb. Mikroorganizmy nie są wrażliwe na niskie stężenia MnSO₄.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-75, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ ^a ^b Siarczan manganu(II), [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).
↑ Siarczan manganu(II) jednowodny (nr M7634) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-05-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ Siarczan manganu(II) jednowodny (nr M7634) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-05-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

1·Hydrat siarczanu manganu(II), międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy (pol. • ang.).

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[CRC-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 4-75, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).

[CLI-2] Siarczan manganu(II), [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07] (ang.).

[Sial-3] Siarczan manganu(II) jednowodny (nr M7634) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2012-05-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[Sial-US-4] Siarczan manganu(II) jednowodny (nr M7634) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-05-23]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[1]

[2]

[3]

[4]