Siergiej Gierasimow
Siergiej Gierasimow na okolicznościowej monecie | |
Data i miejsce urodzenia |
3 czerwca 1906 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód | |
Współmałżonek | |
Lata aktywności | |
Odznaczenia | |
|
Siergiej Apolinariewicz Gierasimow (ros. Сергей Апполинариевич Герасимов, ur. 21 maja?/3 czerwca 1906 we wsi Kundrawy w guberni orenburskiej, zm. 26 listopada 1985 w Moskwie) – radziecki reżyser, scenarzysta i aktor filmowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Swoją karierę twórczą rozpoczął jako aktor w grupie feksów. Do najlepszych jego ról należą postacie awanturnika Miedoksa w filmie Sojusz wielkiej sprawy (S.W.D.) (1927) oraz rola dziennikarza w Nowym Babilonie (1929)[1].
Należał do kierownictwa Związku Filmowców ZSRR. W latach 1944–1946 kierował Centralną Wytwórnią Filmów Dokumentalnych. Zasiadał w jury konkursu głównego na 1. MFF w Cannes (1946).
Zajmował się także działalnością pedagogiczną – od 1944 był wykładowcą szkoły filmowej WGIK (w 1986 uczelni nadano jego imię[2]), w 1978 został członkiem rzeczywistym Akademii Nauk Pedagogicznych ZSRR. Był także deputowanym do Rady Najwyższej ZSRR (1950–1958) i członkiem Prezydium Radzieckiego Komitetu Obrońców Pokoju (od 1950).
Za swoją twórczość został uhonorowany najwyższymi radzieckim nagrodami i odznaczeniami oraz tytułami ludowego artysty ZSRR i bohatera pracy socjalistycznej.
Pochowany na moskiewskim cmentarzu Nowodziewiczym[3].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1925: Miszka walczy z Judeniczem (Мишки против Юденича, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (szpicel)
- 1926: Czarcie koło (Чертово колесо, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (człowiek-pytanie)
- 1926: Płaszcz (Шинель, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) według opowiadania Gogola – rola aktorska (urzędnik)
- 1927: Braciszek (Братишка, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (drugi kierowca)
- 1927: Sojusz wielkiej sprawy (Союз великого дела, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (Miedoks)
- 1929: Nowy Babilon (Новый Вавилон, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (żurnalista)
- 1929: Człowiek, który stracił pamięć (Обломок империи, reż. F. Ermler) – rola aktorska (mienszewik)
- 1930: Dwadzieścia dwa nieszczęścia (Двадцать два несчастья) – reżyseria (wspólnie z S. Bartieniewem)
- 1931: Wioska na Ałtaju (Одна, reż. G. Kozincew i L. Trauberg) – rola aktorska (przewodniczący sielsowietu)
- 1932: Serce Salomona (Сердце Соломона) – reżyseria (wspólnie z M. Kriesinem), autor scenariusza
- 1932: Las (Лес) – reżyseria, współautor scenariusza
- 1932: Trzech żołnierzy (Три солдата, reż. Aleksandr Iwanow) – rola aktorska (командир стального полка)
- 1933: Dezerter (Дезертир, reż. W. Pudowkin) – rola aktorska (zdrajca)
- 1934: Czy cię kocham (Люблю ли тебя?) – reżyseria, autor scenariusza
- 1935: Granica (Граница, reż. M. Dubson) – rola aktorska (krawiec Jakow)
- 1936: Siedmiu śmiałych (Семеро смелых) – reżyseria, autor scenariusza
- 1938: Miasto młodzieży (Комсомольск) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (szpieg)
- 1939: Nauczyciel (Учитель) – reżyseria, autor scenariusza
- 1941: Maskarada (Маскарад) według dramatu Lermontowa – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (Nieznajomy)
- 1941: Stara gwardia (Старая гвардия) – reżyseria
- 1941: Czapajew z nami (Чапаев с нами, reż. W. Pietrow) – autor scenariusza
- 1944: Wielka ziemia (Большая земля) – reżyseria, autor scenariusza
- 1948: Młoda gwardia (Молодая гвардия) według powieści Fadiejewa – reżyseria, autor scenariusza
- 1952: Wiejski lekarz (Сельский врач) – reżyseria
- 1958: Cichy Don (Тихий Дон) według powieści Szołochowa – reżyseria
- 1962: Ludzie i bestie (Люди и звери, ZSRR / NRD) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (książę Konstanty Lwow-Szczerbacki)
- 1967: Dziennikarz (Журналист) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (Kolesnikow)
- 1969: Nad jeziorem (У озера) – reżyseria, autor scenariusza, epizod aktorski
- 1974: Trzecia córka (Дочки-матери) – reżyseria, rola aktorska (Piotr Worobiow)
- 1976: Czerwone i czarne (Красное и чёрное) według powieści Stendhala – reżyseria, autor scenariusza
- 1980: Młodość Piotra Wielkiego (Юность Петра, ZSRR / NRD) według powieści A. Tołstoja – reżyseria, autor scenariusza
- 1981: Początek wielkich spraw (В начале славных дел, ZSRR / NRD) – reżyseria, autor scenariusza
- 1984: Lew Tołstoj (Лев Толстой) – reżyseria, autor scenariusza, rola aktorska (Lew Tołstoj)
Nagrody i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Czerwonego Sztandaru Pracy (dwukrotnie od 1940)
- Nagroda Stalinowska (trzykrotnie od 1941)
- Order Czerwonej Gwiazdy (1944)
- Ludowy Artysta ZSRR (1948)
- Order Lenina (czterokrotnie od 1961)
- Nagroda Leninowskiego Komsomołu (1970)
- Nagroda Państwowa ZSRR (1971)
- Bohater Pracy Socjalistycznej (1974)
- Nagroda Leninowska (1984)
- Order Rewolucji Październikowej
- czechosłowacki Order Lwa Białego III Klasy
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rostisław Jurieniew, Historia filmu radzieckiego, Warszawa 1977, s. 129.
- ↑ Obecna nazwa: Wszechrosyjski Państwowy Instytut Kinematografii im. S.A. Gierasimowa.
- ↑ Новодевичье кладбище. Герасимов Сергей Аполлинариевич (1906–1985)
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Galina Dołmatowska, Irina Szyłowa, Sylwetki radzieckiego ekranu, przeł. z ros. Marek Dzierwajłło, Wydawnictwo Progress, Moskwa 1980, s. 122-139.
- Jelena Bauman, Rostisław Jurieniew: Mała encyklopedia kina radzieckiego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1987. ISBN 83-221-0446-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Siergiej Gierasimow w bazie Filmweb (pol.)
- Gierasimow Siergiej – WIEM, darmowa encyklopedia
- Siergiej Gierasimow w bazie IMDb (ang.)
- Сергей Герасимов w bazie kino-teatr.ru (ros.)
- Герои страны: Герасимов Сергей Аполлинариевич (ros.)
- Bohaterowie Pracy Socjalistycznej
- Członkowie Związku Filmowców ZSRR
- Członkowie Związku Pisarzy ZSRR
- Deputowani do Rady Najwyższej ZSRR
- Laureaci Nagrody Państwowej ZSRR
- Laureaci Nagrody Leninowskiej
- Laureaci Nagrody Leninowskiego Komsomołu
- Laureaci Nagrody Stalinowskiej
- Ludowi Artyści ZSRR
- Ludzie związani z Moskwą
- Odznaczeni Orderem Czerwonej Gwiazdy
- Odznaczeni Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy
- Odznaczeni Orderem Lenina
- Odznaczeni Orderem Rewolucji Październikowej
- Pochowani na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie
- Radzieccy aktorzy filmowi
- Radzieccy aktorzy kina niemego
- Radzieccy reżyserzy filmowi
- Radzieccy scenarzyści
- Rosyjscy scenarzyści XX wieku
- Urodzeni w 1906
- Zmarli w 1985