Cmentarz Nowodziewiczy

Cmentarz Nowodziewiczy
Новодевичье кладбище
	; Jedna z alejek cmentarza
Państwo	Rosja
Miasto wydzielone	Moskwa
Miejscowość	Moskwa
Adres	Chamowniki, Łużniecki projezd 2
Typ cmentarza	komunalny
Stan cmentarza	czynny
Powierzchnia cmentarza	7,5 ha
Liczba pochówków	27000+
Data otwarcia	ok. 1524
Zarządca	ГБУ „Ритуал”
Architekt	Siergiej Rodionow, Iwan Maszkow
	Położenie na mapie Moskwy Cmentarz Nowodziewiczy
	Położenie na mapie Rosji Cmentarz Nowodziewiczy
	55°43′29″N 37°33′15″E/55,724722 37,554167
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Cmentarz Nowodziewiczy (ros. Новодевичье кладбище) – moskiewski cmentarz położony przy monasterze Nowodziewiczym. Miejsce spoczynku wielu zasłużonych Rosjan.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nekropolię otwarto w 1524, tuż obok muru wybudowanego właśnie monasteru, od którego cmentarz zaczerpnął swą nazwę. Chowano tam głównie kościelnych dygnitarzy, szanowane rodziny i szlachetnie urodzonych, a także, od XIX wieku inteligencję i kupców. W 1898 otwarto nową część cmentarza. Przez kolejne sześć lat teren obudowano murem, zaprojektowanym przez architekta Iwana Pawłowicza Maszkowa. Od 1932 cmentarz stał się miejscem pochówku ludzi sławnych, wybitnych i zasłużonych dla Związku Radzieckiego, a następnie dla Federacji Rosyjskiej. Chowano tu także ludzi, którzy z pewnych względów nie mogli spocząć pod murami Kremla lub w grobowcach. Jednym z nich był dyrektor moskiewskiego teatru, sprzeciwiający się decyzji bolszewików dotyczącej zburzenia soboru Chrystusa Zbawiciela, któremu ze względu na zasługi nie można było odmówić pochówku z honorami. Dziś spoczywają tam również żołnierze polegli podczas radzieckiej interwencji w Afganistanie oraz pierwszej i drugiej wojny w Czeczenii.

Pochowani[edytuj | edytuj kod]

Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie.

Zimowy widok jednej z alei cmentarza

Obecnie na cmentarzu pochowanych jest ponad 27 000 osób, w tym między innymi:

Andriej Abrikosow (1906–1973) – aktor
Piotr Alejnikow (1914–1965) – aktor
Nadieżda Alliłujewa (1901–1932) – małżonka Józefa Stalina
Boris Baboczkin (1904–1975) – aktor
Mark Bernes (1911–1969) – aktor i piosenkarz
Paweł Bielajew (1925–1970) – kosmonauta
Gieorgij Bieriegowoj (1921–1995) – kosmonauta
Siergiej Bondarczuk (1920–1994) – aktor i reżyser
Walerij Brumel (1942–2003) – lekkoatleta, mistrz olimpijski
Walerij Briusow (1873–1924) – pisarz
Michaił Bułhakow (1891–1940) – pisarz i dramaturg
Nikołaj Bułganin (1895–1975) – premier ZSRR
Nikita Chruszczow (1894–1971) – I sekretarz KC KPZR
Nina Chruszczowa (1900–1984) – pierwsza dama ZSRR
Anton Czechow (1860–1904) – pisarz
Gieorgij Cziczerin (1872–1936) – komisarz ludowy
Ilja Erenburg (1891–1967) – pisarz
Siergiej Eisenstein (1898–1948) – reżyser
Aleksandr Fadiejew (1901–1956) – pisarz
Nikołaj Gogol (1809–1852) – pisarz
Raisa Gorbaczowa (1932–1999) – żona Michaiła Gorbaczowa
Michaił Gorbaczow (1931–2022) – jedyny prezydent ZSRR
Dmitrij Grigorowicz (1883–1938) – konstruktor samolotów
Andriej Gromyko (1909–1989) – polityk
Ludmiła Gurczenko (1935–2011) – aktorka
Nazım Hikmet (1901–1963) – turecki poeta i komunista
Siergiej Iljuszyn (1894–1977) – konstruktor samolotów
Borys Jelcyn (1931–2007) – pierwszy prezydent Federacji Rosyjskiej
Piotr Kropotkin (1842–1921) – rewolucjonista i anarchista
Jelena Kuźmina (1909–1979) – aktorka
Aleksandr Lebied (1950–2002) – wojskowy i polityk
Lew Landau (1908–1968) – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
Isaak Lewitan (1860–1900) – malarz
Władimir Majakowski (1893–1930) – poeta
Wasilij Margiełow (1908–1990) – generał radzieckich wojsk powietrznodesantowych
Siergiej Michałkow (1913–2009) – poeta
Władimir Mieszczeriakow (1885–1946) – działacz partyjny i państwowy, dyplomata
Artiom Mikojan (1905–1970) – konstruktor samolotów
Wiaczesław Mołotow (1890–1986) – polityk
Tatjana Nikołajewa (1924–1993) – pianistka
Nikołaj Ogariow (1813–1877) – pisarz i poeta
Dawid Ojstrach (1908–1974) – skrzypek
Aleksandr Oparin (1894–1980) – biochemik
Iwan Perestiani (1870–1959) – aktor
Jekatierina Pieszkowa (1887–1965) – rosyjska działaczka humanitarna, pierwsza żona Maksima Gorkiego
Borys Polewoj (1908–1981) – pisarz
Siergiej Prokofjew (1891–1953) – kompozytor i pianista
Iwan Pyrjew (1901–1968) – reżyser filmowy
Mstisław Rostropowicz (1927–2007) – dyrygent i wiolonczelista
Pawieł Rybałko (1894–1948) – wojskowy i dyplomata
Walentin Sierow (1865–1911) – malarz
Aleksandr Nikołajewicz Skriabin (1872–1915) – kompozytor^[1]
Konstantin Stanisławski (1863–1938) – pisarz, reformator reżyserii teatralnej
Fiodor Szalapin (1873–1938) – śpiewak operowy
Dmitrij Szostakowicz (1906–1975) – kompozytor
Wasilij Szukszyn (1929–1974) – pisarz i aktor
Nikołaj Tichonow (1905–1997) – polityk, premier ZSRR
Wiaczesław Tichonow (1928–2009) – aktor
Andriej Tupolew (1888–1972) – konstruktor samolotów
Wasilij Ulrich (1889–1951) – sędzia
Galina Ułanowa (1910–1998) – primabalerina
Klimient Woroszyłow (1881–1969) – wojskowy i polityk