Cmentarz Nowodziewiczy

	Cmentarz Nowodziewiczy; Новодевичье кладбище
	Cmentarz Nowodziewiczy; Новодевичье кладбище
	; Jedna z alejek cmentarza
Państwo	Rosja
Miasto wydzielone	Moskwa
Adres	Chamowniki, Łużniecki projezd 2
Typ cmentarza	komunalny
Stan cmentarza	czynny
Powierzchnia cmentarza	7,5 ha
Data otwarcia	ok. 1524
Architekt	Siergiej Rodionow, Iwan Maszkow
	Położenie na mapie Moskwy Cmentarz Nowodziewiczy; Новодевичье кладбище
	Położenie na mapie Rosji Cmentarz Nowodziewiczy; Новодевичье кладбище
	55°43′29″N 37°33′15″E/55,724722 37,554167
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cmentarz Nowodziewiczy (ros. Новодевичье кладбище) – moskiewski cmentarz położony przy monasterze Nowodziewiczym. Miejsce spoczynku wielu zasłużonych Rosjan.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nekropolię otwarto w 1524 roku, tuż obok muru wybudowanego właśnie monasteru, od którego cmentarz zaczerpnął swą nazwę. Chowano tam głównie kościelnych dygnitarzy, szanowane rodziny i szlachetnie urodzonych, a także, od XIX wieku inteligencję i kupców. W 1898 roku otwarto nową część cmentarza. Przez kolejne sześć lat teren obudowano murem, zaprojektowanym przez architekta Iwana Pawłowicza Maszkowa. Od 1932 roku cmentarz stał się miejscem pochówku ludzi sławnych, wybitnych i zasłużonych dla Związku Radzieckiego, a następnie dla Federacji Rosyjskiej. Chowano tu także ludzi, którzy z pewnych względów nie mogli spocząć pod murami Kremla lub w grobowcach. Jednym z nich był dyrektor moskiewskiego teatru, sprzeciwiający się decyzji bolszewików dotyczącej zburzenia soboru Chrystusa Zbawiciela, któremu ze względu na zasługi nie można było odmówić pochówku z honorami. Dziś spoczywają tam również żołnierze polegli podczas radzieckiej interwencji w Afganistanie oraz pierwszej i drugiej wojny w Czeczenii.

Pochowani[edytuj | edytuj kod]

Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie.

Zimowy widok jednej z alei cmentarza

Obecnie na cmentarzu pochowanych jest ponad 27 000 osób, w tym między innymi:

Andriej Abrikosow (1906-1973) – aktor
Piotr Alejnikow (1914-1965) – aktor
Nadieżda Alliłujewa (1902-1932) – małżonka Józefa Stalina
Boris Baboczkin (1904-1975) – aktor
Mark Bernes (1911-1969) – aktor i piosenkarz
Paweł Bielajew (1925-1970) – kosmonauta
Gieorgij Bieriegowoj (1921-1995) – kosmonauta
Siergiej Bondarczuk (1920-1994) – aktor i reżyser
Walerij Brumel (1942-2003) – lekkoatleta, mistrz olimpijski
Borys Brunow (1922-1997) – aktor
Walerij Briusow (1873-1924) – pisarz
Michaił Bułhakow (1891-1940) – pisarz i dramaturg
Nikołaj Bułganin (1895-1975) – premier ZSRR
Nikita Chruszczow (1894-1971) – przewodniczący KC
Nina Chruszczowa (1900-1984) – pierwsza dama ZSRR
Anton Czechow (1860-1904) – pisarz
Gieorgij Cziczerin (1872-1936) – komisarz ludowy
Ilja Erenburg (1891-1967) – pisarz
Siergiej Eisenstein (1898-1948) – reżyser
Aleksandr Fadiejew (1901-1956) – pisarz
Nikołaj Gogol (1809-1852) – pisarz
Raisa Gorbaczowa (1932-1999) – żona Michaiła Gorbaczowa
Dmitrij Grigorowicz (1883-1938) – konstruktor samolotów
Andriej Gromyko (1909-1989) – polityk
Ludmiła Gurczenko (1935-2011) – aktorka
Nazım Hikmet (1901-1963) – turecki poeta i komunista
Siergiej Iljuszyn (1894-1977) – konstruktor samolotów
Borys Jelcyn (1931-2007) – pierwszy prezydent Federacji Rosyjskiej
Piotr Kropotkin (1842-1921) – rewolucjonista i anarchista
Jelena Kuźmina (1909-1979) – aktorka
Aleksandr Lebied (1950-2002) – wojskowy i polityk
Lew Landau (1908-1968) – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
Isaak Lewitan (1860-1900) – malarz
Władimir Majakowski (1893-1930) – poeta
Wasilij Margiełow (1908-1990) – generał radzieckich wojsk powietrznodesantowych
Siergiej Michałkow (1913-2009) – poeta
Władimir Mieszczeriakow (1885-1946) – działacz partyjny i państwowy, dyplomata
Artiom Mikojan (1905-1970) – konstruktor samolotów
Wiaczesław Mołotow (1890-1986) – polityk
Nikołaj Ogariow (1813-1877) – pisarz i poeta
Dawid Ojstrach (1908-1974) – skrzypek
Aleksandr Oparin (1894-1980) – biochemik
Iwan Perestiani (1870-1959) – aktor
Jekatierina Pieszkowa (1887-1965) – rosyjska działaczka humanitarna, pierwsza żona Maksima Gorkiego
Borys Polewoj (1908-1981) – pisarz
Siergiej Prokofjew (1891-1953) – kompozytor i pianista
Iwan Pyrjew (1901-1968) – reżyser filmowy
Mstisław Rostropowicz (1927-2007) – dyrygent i wiolonczelista
Pawieł Rybałko (1894-1948) – wojskowy i dyplomata
Walentin Sierow (1865-1911) – malarz
Konstantin Stanisławski (1863-1938) – pisarz
Fiodor Szalapin (1873-1938) – śpiewak operowy
Dmitrij Szostakowicz (1906-1975) – kompozytor
Wasilij Szukszyn (1929-1974) – pisarz i aktor
Nikołaj Tichonow (1905-1997) – polityk, premier ZSRR
Wiaczesław Tichonow (1928-2009) – aktor
Andriej Tupolew (1888-1972) – konstruktor samolotów
Wasilij Ulrich (1889-1951) – sędzia
Galina Ułanowa (1910-1998) – primabalerina
Klimient Woroszyłow (1881-1969) – wojskowy i polityk