Krasowo-Częstki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m standaryzacja szablonu {{Wieś infobox}} + WP:SK |
→Historia wsi: drobne merytoryczne |
||
| Linia 47: | Linia 47: | ||
Spis powszechny z [[1921]] informuje o 31 domach i 44 innych budynkach mieszkalnych. W miejscowości mieszkało 405 osób, w tym 10 [[Prawosławie|prawosławnych]] i 15 Żydów. Była to największa miejscowość w gminie Nowe Piekuty<ref name="Strona internetowa gminy"/>. |
Spis powszechny z [[1921]] informuje o 31 domach i 44 innych budynkach mieszkalnych. W miejscowości mieszkało 405 osób, w tym 10 [[Prawosławie|prawosławnych]] i 15 Żydów. Była to największa miejscowość w gminie Nowe Piekuty<ref name="Strona internetowa gminy"/>. |
||
W latach [[okupacja niemiecka w Polsce|okupacji niemieckiej w Polsce]], wieś doświadczyła dotkliwych represji. W pierwszych dniach lipca [[1943]] roku na odprawie u szefa [[Gestapo]] w [[Białystok|Białymstoku]] poszukiwano<ref name="Grupa Müllera">[http://www.4lomza.pl/index.php?wiad=3581 Jerzy Smurzyński: "Grupa Müllera" - Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej]</ref> największej wsi w rejonie [[Wysokie Mazowieckie|Wysokiego Mazowieckiego,]] która miała być spacyfikowana w odwecie za udaną akcję polskiego ruchu oporu. Taką wsią było Krasowo-Częstki. 17 lipca o świcie wieś została otoczona, a mieszkańcy podzieleni na grupy: mężczyźni, kobiety i dzieci, a następnie zgromadzeni na jednej posesji. Po egzekucji ciała pogrzebano w dwóch oddzielnych dołach. Wieś została obrabowana i spalona. Zginęło 257<ref name="Grupa Müllera"/> lub 259<ref name="Eksterminacja ludności w Polsce w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945">{{cytuj książkę|tytuł=Eksterminacja ludności w Polsce w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945|rozdział=Kazimierz Leszczyński "Pacyfikacje wsi" (wykaz wsi spacyfikowanych przez okupanta niemieckiego, sporządzony na podstawie materiałów [[Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu|Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce]])|wydawca=Wydawnictwo Zachodnie|miejsce=Poznań, Warszawa|rok=1962|strony = 230-235}}</ref> osób z 47 rodzin. |
W latach [[okupacja niemiecka w Polsce|okupacji niemieckiej w Polsce]], wieś doświadczyła dotkliwych represji. W pierwszych dniach lipca [[1943]] roku na odprawie u szefa [[Gestapo]] w [[Białystok|Białymstoku]] poszukiwano<ref name="Grupa Müllera">[http://www.4lomza.pl/index.php?wiad=3581 Jerzy Smurzyński: "Grupa Müllera" - Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej]</ref> największej wsi w rejonie [[Wysokie Mazowieckie|Wysokiego Mazowieckiego,]] która miała być spacyfikowana w odwecie za udaną akcję polskiego ruchu oporu. Taką wsią było Krasowo-Częstki. 17 lipca o świcie wieś została otoczona, a mieszkańcy podzieleni na grupy: mężczyźni, kobiety i dzieci, a następnie zgromadzeni na jednej posesji. Po egzekucji ciała pogrzebano w dwóch oddzielnych dołach. Wieś została obrabowana i spalona. Zginęło 257<ref name="Grupa Müllera"/> lub 259<ref name="Eksterminacja ludności w Polsce w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945">{{cytuj książkę|tytuł=Eksterminacja ludności w Polsce w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945|rozdział=Kazimierz Leszczyński "Pacyfikacje wsi" (wykaz wsi spacyfikowanych przez okupanta niemieckiego, sporządzony na podstawie materiałów [[Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu|Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce]])|wydawca=Wydawnictwo Zachodnie|miejsce=Poznań, Warszawa|rok=1962|strony = 230-235}}</ref> osób z 47 rodzin, w tym 68 dzieci w wieku do 14 lat. Zbrodni dokonała żandarmeria niemiecka oraz oddział SS. Bezpośredni udział w pacyfikacji brał landrat z Łomży - [[Karl von Groeben]] i por. SS Ennulat<ref>Eksterminacja Ludności Polskiej w Okresie Okupacji Hitlerowskiej, Ministerstwo Sprawiedliwości Główna Komisja Badań Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Warszawa 1979, str.142</ref>. |
||
W odwecie za mord oddział [[Stanisław Karolkiewicz|Stanisława Karolkiewicza]] ''Szczęsnego'' podjął wyprawę do [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]], gdzie spalił [[leśnictwo]] Krumenheide, a w dniu 15 sierpnia [[1943]] roku spacyfikował wieś Mittenheide<ref name="Strona internetowa gminy"/>. |
W odwecie za mord oddział [[Stanisław Karolkiewicz|Stanisława Karolkiewicza]] ''Szczęsnego'' podjął wyprawę do [[Prusy Wschodnie|Prus Wschodnich]], gdzie spalił [[leśnictwo]] Krumenheide, a w dniu 15 sierpnia [[1943]] roku spacyfikował wieś Mittenheide<ref name="Strona internetowa gminy"/>. |
||
Wersja z 19:35, 13 lis 2010
| {{{rodzaj miejscowości}}} | |
| |
| Państwo | podlaskie |
|---|---|
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
146 |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 86 |
| Kod pocztowy |
18-212 |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC | |
Położenie na mapie brak | |
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |
Krasowo-Częstki – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Nowe Piekuty.
Niedaleko wsi przebiega droga wojewódzka nr 659. Wieś jest oddalona o 2 km od miejscowości Nowe Piekuty, 16 km od Wysokiego Mazowieckiego, 18 od miejscowości Łapy i 51 km od Białegostoku.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Historia wsi
W roku 1408 Krasowo wzmiankowane jako wieś należąca do rodu Boleszczyce. Książę mazowiecki Władysław w 1441 r. nadał Mikołajowi z Krassowa, kasztelanowi wizkiemu 40 łanów ziemi we wsi Sieburczyn nad Biebrzą[1].
Krasowo-Częstki wzmiankowane w roku 1500[2] i w dokumentach związanych z unią polsko-litewską z 1569 roku. Drugi człon nazwy wsi językoznawcy wywodzą od mieszkającego tu najprawdopodobniej szlachcica zwanego Częstkiem.
W 1580 we wsi dziedziczyli: Lenart syn Bernata Krassowskich (Craszowski) (1 włóka), Andrzej Krassowski komornik ziemski, Mateusz syn Tomasza Krassowskiego, Marcin syn Piotra (Mateusz i Marcin w sumie 6 włók), Jan syn Macieja, Andrzej Skłodo syn Mikołaja, Krzysztof Kostro oraz Krzysztof Krassowski w imieniu Jana syna Wojciecha.
W 1827 r. było tu 66 domów i 375 mieszkańców[3].
W I Rzeczpospolitej wieś należała do Ziemi bielskiej.
Pod koniec XIX w. wieś drobnoszlachecka nad rzeczką Tłoczewką w powiecie mazowieckim, gmina i parafia Piekuty. Wieś liczła wówczas 70 domów (dymów), 375 katolików i 32 żydów. Powierzchnia gruntów rolnych wynosiła 621 morgów. W pobliżu wsi znajdowało się uroczysko Skarbia Góra[2] z pozostałościami pochówków szkieletowych i ciałopalnych[1].
Dane z 1891 wykazały 66 gospodarzy drobnoszlacheckich oraz 6 chłopskich, w sumie uprawiali 390 ha. ziemi, jednak ich gospodarstwa były niewielkie – liczyły po około 5 ha. Spis powszechny z 1921 informuje o 31 domach i 44 innych budynkach mieszkalnych. W miejscowości mieszkało 405 osób, w tym 10 prawosławnych i 15 Żydów. Była to największa miejscowość w gminie Nowe Piekuty[3].
W latach okupacji niemieckiej w Polsce, wieś doświadczyła dotkliwych represji. W pierwszych dniach lipca 1943 roku na odprawie u szefa Gestapo w Białymstoku poszukiwano[4] największej wsi w rejonie Wysokiego Mazowieckiego, która miała być spacyfikowana w odwecie za udaną akcję polskiego ruchu oporu. Taką wsią było Krasowo-Częstki. 17 lipca o świcie wieś została otoczona, a mieszkańcy podzieleni na grupy: mężczyźni, kobiety i dzieci, a następnie zgromadzeni na jednej posesji. Po egzekucji ciała pogrzebano w dwóch oddzielnych dołach. Wieś została obrabowana i spalona. Zginęło 257[4] lub 259[5] osób z 47 rodzin, w tym 68 dzieci w wieku do 14 lat. Zbrodni dokonała żandarmeria niemiecka oraz oddział SS. Bezpośredni udział w pacyfikacji brał landrat z Łomży - Karl von Groeben i por. SS Ennulat[6].
W odwecie za mord oddział Stanisława Karolkiewicza Szczęsnego podjął wyprawę do Prus Wschodnich, gdzie spalił leśnictwo Krumenheide, a w dniu 15 sierpnia 1943 roku spacyfikował wieś Mittenheide[3].
Od 1946 roku miejsce, w którym zamordowano mieszkańców wsi jest upamiętnione kaplicą ufundowaną przez mieszkańców wsi oraz przez pochodzącego z tej wsi księdza Józefa Kaczyńskiego. Dzięki jego działaniom mieszkańcy niemieckiego Mackenhim ufundowali Dzwon Pojednania, który zawisł w kościele w Nowych Piekutach
W 1985 roku wieś została uroczyście odznaczona. Corocznie obchodzone są uroczystości ku czci pomordowanych[3].
Dla uczczenia pamięci ofiar Agnieszka Arnold nakręciła film Czarny lipiec [1], a w Krasowie-Częstkach postawiono tablicę pamiątkową w pobliżu miejsca, gdzie doszło do zbrodni hitlerowskiej.
W 2008 roku miejscowość liczyła 41 domów i 146 mieszkańców[3].
- ↑ a b Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom XV cz. II, str. 162, 579
- ↑ a b Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom IV, str. 646
- ↑ a b c d e Historia Poszczególnych Miejscowości z Terenu Gminy Nowe Piekuty
- ↑ a b Jerzy Smurzyński: "Grupa Müllera" - Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej
- ↑ Kazimierz Leszczyński "Pacyfikacje wsi" (wykaz wsi spacyfikowanych przez okupanta niemieckiego, sporządzony na podstawie materiałów Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce). W: Eksterminacja ludności w Polsce w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945. Poznań, Warszawa: Wydawnictwo Zachodnie, 1962, s. 230-235.
- ↑ Eksterminacja Ludności Polskiej w Okresie Okupacji Hitlerowskiej, Ministerstwo Sprawiedliwości Główna Komisja Badań Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Warszawa 1979, str.142
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Siedziba gminy: Nowe Piekuty
