Księstwo opolskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
szablon |
m poprawa błędu typu 2000r. -> 2000 r. |
||
| Linia 83: | Linia 83: | ||
'''Księstwo opolskie''' ([[łacina|łac.]] ''Ducatus Opolien''{{Fakt|data=2009-04}}, [[język czeski|czes.]] ''Opolské knížectví'', [[język niemiecki|niem.]] ''Herzogtum Oppeln'') – [[księstwo]] istniejące w latach 1172-1202 oraz w 1281/1282 - 1521. |
'''Księstwo opolskie''' ([[łacina|łac.]] ''Ducatus Opolien''{{Fakt|data=2009-04}}, [[język czeski|czes.]] ''Opolské knížectví'', [[język niemiecki|niem.]] ''Herzogtum Oppeln'') – [[księstwo]] istniejące w latach 1172-1202 oraz w 1281/1282 - 1521. |
||
Pierwotnie księstwo powstało w [[1172]]r. jako dzielnica dla najstarszego syna [[Bolesław I Wysoki|Bolesława I Wysokiego]] - [[Jarosław opolski|Jarosława]]. Na krótko księstwo opolskie przestało istnieć w latach [[1201]]-[[1202]], kiedy zostało przyłączone do [[księstwo wrocławskie|księstwa wrocławskiego]]. W [[1202]]r. w wyniku wojny pomiędzy [[Henryk I Brodaty|Henrykiem I Brodatym]] a [[Mieszko I Plątonogi|Mieszkiem I Plątonogim]] znalazło się pod panowaniem tego drugiego. W ten sposób powstało [[księstwo opolsko-raciborskie]], które swoim zasięgiem obejmowało oprócz [[Opole|Opola]] i [[Racibórz|Raciborza]] również [[Bytom]], [[Koźle (Kędzierzyn-Koźle)|Kożle]], [[Lubliniec]], [[Cieszyn]] i [[Oświęcim]]. Pomimo połączenia z [[księstwo raciborskie|księstwem raciborskim]] Opole zachowało charakter stolicy władztwa. |
Pierwotnie księstwo powstało w [[1172]] r. jako dzielnica dla najstarszego syna [[Bolesław I Wysoki|Bolesława I Wysokiego]] - [[Jarosław opolski|Jarosława]]. Na krótko księstwo opolskie przestało istnieć w latach [[1201]]-[[1202]], kiedy zostało przyłączone do [[księstwo wrocławskie|księstwa wrocławskiego]]. W [[1202]] r. w wyniku wojny pomiędzy [[Henryk I Brodaty|Henrykiem I Brodatym]] a [[Mieszko I Plątonogi|Mieszkiem I Plątonogim]] znalazło się pod panowaniem tego drugiego. W ten sposób powstało [[księstwo opolsko-raciborskie]], które swoim zasięgiem obejmowało oprócz [[Opole|Opola]] i [[Racibórz|Raciborza]] również [[Bytom]], [[Koźle (Kędzierzyn-Koźle)|Kożle]], [[Lubliniec]], [[Cieszyn]] i [[Oświęcim]]. Pomimo połączenia z [[księstwo raciborskie|księstwem raciborskim]] Opole zachowało charakter stolicy władztwa. |
||
W latach [[1230]]-[[1239]] po śmierci syna Mieszka - [[Kazimierz I opolski|Kazimierza]] księstwo znalazło się pod panowaniem Henryków Śląskich - najpierw Henryka Brodatego (do [[1238]]r.) potem na krótko [[Henryk II Pobożny|Henryka II Pobożnego]]. |
W latach [[1230]]-[[1239]] po śmierci syna Mieszka - [[Kazimierz I opolski|Kazimierza]] księstwo znalazło się pod panowaniem Henryków Śląskich - najpierw Henryka Brodatego (do [[1238]] r.) potem na krótko [[Henryk II Pobożny|Henryka II Pobożnego]]. |
||
Od [[1239]]r. księstwo opolsko-raciborskie wróciło pod panowanie górnośląskich Piastów - [[Mieszko II Otyły|Mieszka II Otyłego]] ([[1239]]-[[1246]]) i [[Władysław opolski|Władysława]] ([[1246]]-[[1281]]/[[1282|2]]). |
Od [[1239]] r. księstwo opolsko-raciborskie wróciło pod panowanie górnośląskich Piastów - [[Mieszko II Otyły|Mieszka II Otyłego]] ([[1239]]-[[1246]]) i [[Władysław opolski|Władysława]] ([[1246]]-[[1281]]/[[1282|2]]). |
||
Ponownie do powstania właściwego księstwa opolskiego doszło po śmierci Władysława w [[1281]] lub [[1282]]r. kiedy to jednolite księstwo opolsko-raciborskie uległo podziałowi na cztery dzielnice: opolską, [[księstwo bytomskie|bytomską]], raciborską i [[księstwo cieszyńskie|cieszyńską]]. Podział ten doszedł do skutku dwoma etapami najpierw utworzono księstwo opolskie i raciborskie, by odpowiednio z podziałów w [[1284]]r. i [[1290]]r. wydzielić z nich jeszcze księstwa bytomskie i cieszyńskie. Księstwo opolskie objął założyciel [[Piastowie opolscy|opolskiej linii Piastów]] - [[Bolko I opolski|Bolko I]]. |
Ponownie do powstania właściwego księstwa opolskiego doszło po śmierci Władysława w [[1281]] lub [[1282]] r. kiedy to jednolite księstwo opolsko-raciborskie uległo podziałowi na cztery dzielnice: opolską, [[księstwo bytomskie|bytomską]], raciborską i [[księstwo cieszyńskie|cieszyńską]]. Podział ten doszedł do skutku dwoma etapami najpierw utworzono księstwo opolskie i raciborskie, by odpowiednio z podziałów w [[1284]] r. i [[1290]] r. wydzielić z nich jeszcze księstwa bytomskie i cieszyńskie. Księstwo opolskie objął założyciel [[Piastowie opolscy|opolskiej linii Piastów]] - [[Bolko I opolski|Bolko I]]. |
||
W skład księstwo opolskiego oprócz Opola weszły wówczas: [[Niemodlin]], [[Strzelce Opolskie]], [[Olesno]] i okresowo w latach [[1305]]-[[1313]] [[ziemia wieluńska]]. |
W skład księstwo opolskiego oprócz Opola weszły wówczas: [[Niemodlin]], [[Strzelce Opolskie]], [[Olesno]] i okresowo w latach [[1305]]-[[1313]] [[ziemia wieluńska]]. |
||
Powyższy kształt terytorialny nie przetrwał długo, gdyż już w [[1313]]r. od księstwa opolskiego odłączyło się [[księstwo niemodlińskie]], zaś w [[1323]]r. [[księstwo strzeleckie]]. Odtąd księstwo zostało ograniczone do niewielkiego obszaru wokół Opola. Wprawdzie [[Władysław Opolczyk]] przyłączył do Opola ziemię wieluńską, [[Częstochowa|częstochowską]], [[Głogówek|głogówecką]] i [[Karniów|karniowską]], nie były to jednak nabytki trwałe i jeszcze przed zgonem Władysława ziemie te zostały utracone (z wyjątkiem Głogówka). |
Powyższy kształt terytorialny nie przetrwał długo, gdyż już w [[1313]] r. od księstwa opolskiego odłączyło się [[księstwo niemodlińskie]], zaś w [[1323]] r. [[księstwo strzeleckie]]. Odtąd księstwo zostało ograniczone do niewielkiego obszaru wokół Opola. Wprawdzie [[Władysław Opolczyk]] przyłączył do Opola ziemię wieluńską, [[Częstochowa|częstochowską]], [[Głogówek|głogówecką]] i [[Karniów|karniowską]], nie były to jednak nabytki trwałe i jeszcze przed zgonem Władysława ziemie te zostały utracone (z wyjątkiem Głogówka). |
||
Do ponownego połączenia Niemodlina i Strzelec z księstwem opolskim i otworzenia granic z [[1313]]r. doszło w [[1460]]r. a dokonał tego [[Mikołaj I opolski|Mikołaj I]]. Zjednoczone księstwo opolskie przetrwało już do wygaśnięcia opolskiej linii Piastów w [[1532]]r.(z wyjątkiem okresu [[1476]]-[[1497]], kiedy księstwo niemodlińskie stanowiło oddzielną dzielnicę). Ostatnim księciem opolskim z rodu [[Piastowie|Piastów]] był panujący w latach [[1476]]-[[1532]] [[Jan II Dobry (książę opolski)|Jan II Dobry]]. Zdołał on połączyć z księstwem opolskim: [[Gliwice]] ([[1494]]), [[Toszek]] ([[1495]]), [[Bytom]] ([[1498]]), [[Koźle (Kędzierzyn-Koźle)|Koźle]] ([[1509]]), wreszcie w [[1521]]r. [[Racibórz]]. |
Do ponownego połączenia Niemodlina i Strzelec z księstwem opolskim i otworzenia granic z [[1313]] r. doszło w [[1460]] r. a dokonał tego [[Mikołaj I opolski|Mikołaj I]]. Zjednoczone księstwo opolskie przetrwało już do wygaśnięcia opolskiej linii Piastów w [[1532]] r.(z wyjątkiem okresu [[1476]]-[[1497]], kiedy księstwo niemodlińskie stanowiło oddzielną dzielnicę). Ostatnim księciem opolskim z rodu [[Piastowie|Piastów]] był panujący w latach [[1476]]-[[1532]] [[Jan II Dobry (książę opolski)|Jan II Dobry]]. Zdołał on połączyć z księstwem opolskim: [[Gliwice]] ([[1494]]), [[Toszek]] ([[1495]]), [[Bytom]] ([[1498]]), [[Koźle (Kędzierzyn-Koźle)|Koźle]] ([[1509]]), wreszcie w [[1521]] r. [[Racibórz]]. |
||
O tego momentu księstwo opolskie połączone z Raciborskim dzieliło wspólnie koleje losu jako księstwa opolsko-raciborskiego tzn. najpierw w [[1532]]r. po bezpotomnej śmierci Jana II Dobrego dostało się pod panowanie [[Hohenzollernowie|Hohenzollernów]], jako lenników czeskich, w latach [[1552]]-[[1645]] i od [[1666]] znajdowało się pod bezpośrednim panowaniem [[Habsburgowie|Habsburgów]], by w latach [[1646]]-[[1666]] stać się zastawem polskich [[Wazowie|Wazów]]. Od [[1742]]r. obszar księstwa opolskiego znalazł się w granicach [[Królestwo Prus|Prus]]. |
O tego momentu księstwo opolskie połączone z Raciborskim dzieliło wspólnie koleje losu jako księstwa opolsko-raciborskiego tzn. najpierw w [[1532]] r. po bezpotomnej śmierci Jana II Dobrego dostało się pod panowanie [[Hohenzollernowie|Hohenzollernów]], jako lenników czeskich, w latach [[1552]]-[[1645]] i od [[1666]] znajdowało się pod bezpośrednim panowaniem [[Habsburgowie|Habsburgów]], by w latach [[1646]]-[[1666]] stać się zastawem polskich [[Wazowie|Wazów]]. Od [[1742]] r. obszar księstwa opolskiego znalazł się w granicach [[Królestwo Prus|Prus]]. |
||
{{Księstwa śląskie}} |
{{Księstwa śląskie}} |
||
Wersja z 10:57, 16 lip 2010
| 1172-1202 1281/1282 - 1521 | |||
| |||
| Stolica | |||
|---|---|---|---|
| podział Księstwa Śląskiego w drodze wydzielenia |
Bolesław I Wysoki, Jarosław opolski, Mieszko I Plątonogi | ||
| Połaczenie z księstwem raciborskim | |||
| |||
Księstwo opolskie (łac. Ducatus Opolien[potrzebny przypis], czes. Opolské knížectví, niem. Herzogtum Oppeln) – księstwo istniejące w latach 1172-1202 oraz w 1281/1282 - 1521.
Pierwotnie księstwo powstało w 1172 r. jako dzielnica dla najstarszego syna Bolesława I Wysokiego - Jarosława. Na krótko księstwo opolskie przestało istnieć w latach 1201-1202, kiedy zostało przyłączone do księstwa wrocławskiego. W 1202 r. w wyniku wojny pomiędzy Henrykiem I Brodatym a Mieszkiem I Plątonogim znalazło się pod panowaniem tego drugiego. W ten sposób powstało księstwo opolsko-raciborskie, które swoim zasięgiem obejmowało oprócz Opola i Raciborza również Bytom, Kożle, Lubliniec, Cieszyn i Oświęcim. Pomimo połączenia z księstwem raciborskim Opole zachowało charakter stolicy władztwa.
W latach 1230-1239 po śmierci syna Mieszka - Kazimierza księstwo znalazło się pod panowaniem Henryków Śląskich - najpierw Henryka Brodatego (do 1238 r.) potem na krótko Henryka II Pobożnego.
Od 1239 r. księstwo opolsko-raciborskie wróciło pod panowanie górnośląskich Piastów - Mieszka II Otyłego (1239-1246) i Władysława (1246-1281/2).
Ponownie do powstania właściwego księstwa opolskiego doszło po śmierci Władysława w 1281 lub 1282 r. kiedy to jednolite księstwo opolsko-raciborskie uległo podziałowi na cztery dzielnice: opolską, bytomską, raciborską i cieszyńską. Podział ten doszedł do skutku dwoma etapami najpierw utworzono księstwo opolskie i raciborskie, by odpowiednio z podziałów w 1284 r. i 1290 r. wydzielić z nich jeszcze księstwa bytomskie i cieszyńskie. Księstwo opolskie objął założyciel opolskiej linii Piastów - Bolko I.
W skład księstwo opolskiego oprócz Opola weszły wówczas: Niemodlin, Strzelce Opolskie, Olesno i okresowo w latach 1305-1313 ziemia wieluńska.
Powyższy kształt terytorialny nie przetrwał długo, gdyż już w 1313 r. od księstwa opolskiego odłączyło się księstwo niemodlińskie, zaś w 1323 r. księstwo strzeleckie. Odtąd księstwo zostało ograniczone do niewielkiego obszaru wokół Opola. Wprawdzie Władysław Opolczyk przyłączył do Opola ziemię wieluńską, częstochowską, głogówecką i karniowską, nie były to jednak nabytki trwałe i jeszcze przed zgonem Władysława ziemie te zostały utracone (z wyjątkiem Głogówka).
Do ponownego połączenia Niemodlina i Strzelec z księstwem opolskim i otworzenia granic z 1313 r. doszło w 1460 r. a dokonał tego Mikołaj I. Zjednoczone księstwo opolskie przetrwało już do wygaśnięcia opolskiej linii Piastów w 1532 r.(z wyjątkiem okresu 1476-1497, kiedy księstwo niemodlińskie stanowiło oddzielną dzielnicę). Ostatnim księciem opolskim z rodu Piastów był panujący w latach 1476-1532 Jan II Dobry. Zdołał on połączyć z księstwem opolskim: Gliwice (1494), Toszek (1495), Bytom (1498), Koźle (1509), wreszcie w 1521 r. Racibórz.
O tego momentu księstwo opolskie połączone z Raciborskim dzieliło wspólnie koleje losu jako księstwa opolsko-raciborskiego tzn. najpierw w 1532 r. po bezpotomnej śmierci Jana II Dobrego dostało się pod panowanie Hohenzollernów, jako lenników czeskich, w latach 1552-1645 i od 1666 znajdowało się pod bezpośrednim panowaniem Habsburgów, by w latach 1646-1666 stać się zastawem polskich Wazów. Od 1742 r. obszar księstwa opolskiego znalazł się w granicach Prus.