Księstwo opolskie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Poprawka oczywistego błędu w łacinie. |
Wycofano ostatnią zmianę (zrobioną przez 85.222.93.30) i przywrócono wersję 25931403 autorstwa Silesianus |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Państwo infobox |
{{Państwo infobox |
||
|nazwa_oryginalna = Ducatus |
|nazwa_oryginalna = Ducatus Opolien |
||
|nazwa_polska = księstwo opolskie |
|nazwa_polska = księstwo opolskie |
||
|p1 = księstwo śląskie |
|p1 = księstwo śląskie |
||
Linia 81: | Linia 81: | ||
}} |
}} |
||
'''Księstwo opolskie''' ([[łacina|łac.]] ''Ducatus |
'''Księstwo opolskie''' ([[łacina|łac.]] ''Ducatus Opolien''{{Fakt|data=2009-04}}, [[język czeski|czes.]] ''Opolské knížectví'', [[język niemiecki|niem.]] ''Herzogtum Oppeln'') – [[księstwo]] istniejące w latach 1172-1202 oraz w 1281/1282 - 1521. |
||
Pierwotnie księstwo powstało w [[1172]] r. jako dzielnica dla najstarszego syna [[Bolesław I Wysoki|Bolesława I Wysokiego]] - [[Jarosław opolski|Jarosława]]<ref>''Dolny Śląsk''. Pod redakcją W. Wrzesińskiego, Wrocław 2006, s. 57-58.</ref>. Na krótko księstwo opolskie przestało istnieć w latach [[1201]]-[[1202]], kiedy zostało przyłączone do [[księstwo wrocławskie|księstwa wrocławskiego]]. W [[1202]] r. w wyniku wojny pomiędzy [[Henryk I Brodaty|Henrykiem I Brodatym]] a [[Mieszko I Plątonogi|Mieszkiem I Plątonogim]] znalazło się pod panowaniem tego drugiego. W ten sposób powstało [[księstwo opolsko-raciborskie]], które swoim zasięgiem obejmowało oprócz [[Opole|Opola]] i [[Racibórz|Raciborza]] również [[Bytom]], [[Koźle (Kędzierzyn-Koźle)|Kożle]], [[Lubliniec]], [[Cieszyn]] i [[Oświęcim]]. Pomimo połączenia z [[księstwo raciborskie|księstwem raciborskim]] Opole zachowało charakter stolicy władztwa. |
Pierwotnie księstwo powstało w [[1172]] r. jako dzielnica dla najstarszego syna [[Bolesław I Wysoki|Bolesława I Wysokiego]] - [[Jarosław opolski|Jarosława]]<ref>''Dolny Śląsk''. Pod redakcją W. Wrzesińskiego, Wrocław 2006, s. 57-58.</ref>. Na krótko księstwo opolskie przestało istnieć w latach [[1201]]-[[1202]], kiedy zostało przyłączone do [[księstwo wrocławskie|księstwa wrocławskiego]]. W [[1202]] r. w wyniku wojny pomiędzy [[Henryk I Brodaty|Henrykiem I Brodatym]] a [[Mieszko I Plątonogi|Mieszkiem I Plątonogim]] znalazło się pod panowaniem tego drugiego. W ten sposób powstało [[księstwo opolsko-raciborskie]], które swoim zasięgiem obejmowało oprócz [[Opole|Opola]] i [[Racibórz|Raciborza]] również [[Bytom]], [[Koźle (Kędzierzyn-Koźle)|Kożle]], [[Lubliniec]], [[Cieszyn]] i [[Oświęcim]]. Pomimo połączenia z [[księstwo raciborskie|księstwem raciborskim]] Opole zachowało charakter stolicy władztwa. |
Wersja z 23:00, 5 cze 2011
1172-1202 1281/1282 - 1521 | |||
| |||
Stolica | |||
---|---|---|---|
podział Księstwa Śląskiego w drodze wydzielenia |
Bolesław I Wysoki, Jarosław opolski, Mieszko I Plątonogi | ||
Połaczenie z księstwem raciborskim | |||
Księstwo opolskie (łac. Ducatus Opolien[potrzebny przypis], czes. Opolské knížectví, niem. Herzogtum Oppeln) – księstwo istniejące w latach 1172-1202 oraz w 1281/1282 - 1521.
Pierwotnie księstwo powstało w 1172 r. jako dzielnica dla najstarszego syna Bolesława I Wysokiego - Jarosława[1]. Na krótko księstwo opolskie przestało istnieć w latach 1201-1202, kiedy zostało przyłączone do księstwa wrocławskiego. W 1202 r. w wyniku wojny pomiędzy Henrykiem I Brodatym a Mieszkiem I Plątonogim znalazło się pod panowaniem tego drugiego. W ten sposób powstało księstwo opolsko-raciborskie, które swoim zasięgiem obejmowało oprócz Opola i Raciborza również Bytom, Kożle, Lubliniec, Cieszyn i Oświęcim. Pomimo połączenia z księstwem raciborskim Opole zachowało charakter stolicy władztwa.
W latach 1230-1239 po śmierci syna Mieszka - Kazimierza księstwo znalazło się pod panowaniem Henryków Śląskich - najpierw Henryka Brodatego (do 1238 r.) potem na krótko Henryka II Pobożnego.
Od 1239 r. księstwo opolsko-raciborskie wróciło pod panowanie górnośląskich Piastów - Mieszka II Otyłego (1239-1246) i Władysława (1246-1281/2).
Ponownie do powstania właściwego księstwa opolskiego doszło po śmierci Władysława w 1281 lub 1282 r. kiedy to jednolite księstwo opolsko-raciborskie uległo podziałowi na cztery dzielnice: opolską, bytomską, raciborską i cieszyńską. Podział ten doszedł do skutku dwoma etapami najpierw utworzono księstwo opolskie i raciborskie, by odpowiednio z podziałów w 1284 r. i 1290 r. wydzielić z nich jeszcze księstwa bytomskie i cieszyńskie. Księstwo opolskie objął założyciel opolskiej linii Piastów - Bolko I.
W skład księstwo opolskiego oprócz Opola weszły wówczas: Niemodlin, Strzelce Opolskie, Olesno i okresowo w latach 1305-1313 ziemia wieluńska.
Powyższy kształt terytorialny nie przetrwał długo, gdyż już w 1313 r. od księstwa opolskiego odłączyło się księstwo niemodlińskie, zaś w 1323 r. księstwo strzeleckie. Odtąd księstwo zostało ograniczone do niewielkiego obszaru wokół Opola. Wprawdzie Władysław Opolczyk przyłączył do Opola ziemię wieluńską, częstochowską, głogówecką i karniowską, nie były to jednak nabytki trwałe i jeszcze przed zgonem Władysława ziemie te zostały utracone (z wyjątkiem Głogówka).
Do ponownego połączenia Niemodlina i Strzelec z księstwem opolskim i otworzenia granic z 1313 r. doszło w 1460 r. a dokonał tego Mikołaj I. Zjednoczone księstwo opolskie przetrwało już do wygaśnięcia opolskiej linii Piastów w 1532 r.(z wyjątkiem okresu 1476-1497, kiedy księstwo niemodlińskie stanowiło oddzielną dzielnicę). Ostatnim księciem opolskim z rodu Piastów był panujący w latach 1476-1532 Jan II Dobry. Zdołał on połączyć z księstwem opolskim: Gliwice (1494), Toszek (1495), Bytom (1498), Koźle (1509), wreszcie w 1521 r. Racibórz.
O tego momentu księstwo opolskie połączone z Raciborskim dzieliło wspólnie koleje losu jako księstwa opolsko-raciborskiego tzn. najpierw w 1532 r. po bezpotomnej śmierci Jana II Dobrego dostało się pod panowanie Hohenzollernów, jako lenników czeskich, w latach 1552-1645 i od 1666 znajdowało się pod bezpośrednim panowaniem Habsburgów, by w latach 1646-1666 stać się zastawem polskich Wazów. Od 1742 r. obszar księstwa opolskiego znalazł się w granicach Prus.
- ↑ Dolny Śląsk. Pod redakcją W. Wrzesińskiego, Wrocław 2006, s. 57-58.