Zwinogródka: Różnice pomiędzy wersjami

Zwinogródka
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	czerkaski
Rejon	zwinogródzki
Wysokość	148 m n.p.m.
Populacja; • liczba ludności	; 17 078; (2018)
Nr kierunkowy	+380 4740
Kod pocztowy	20200-20207
	Położenie na mapie obwodu czerkaskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie Ukrainy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:landmark}
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 12:49, 4 gru 2013

Zwinogródka (ukr. Звенигородка – Zwenyhorodka; ros. Звенигородка – Zwienigorodka) – miasto rejonowe na Ukrainie, w obwodzie czerkaskim, nad rzeką Tykczą, dopływem Bohu. W 1989 liczyło 22 400 mieszkańców (2005: 19 900). Była miastem królewskim Rzeczypospolitej Obojga Narodów^[1].

Znane już było w czasach Rusi Kijowskiej. W roku 1240, w czasie wielkiej inwazji Mongołów na Europę Wschodnią i Środkową Zwinogródka została doszczętnie zniszczona, w następujących dziesięcioleciach ufortyfikowana przez książąt Halicza. Od XIV wieku miasto należało do Wielkiego Księstwa Litewskiego, w roku 1569 dostało się pod władzę Korony. Ucierpiało w tych stuleciach wiele poprzez najazdy Tatarów. W roku 1648 zajęły Zwinogródkę wojska Chmielnickiego. Po wojnie polsko-rosyjskiej na mocy postanowień rozejmu andruszowskiego pozostało w granicach Rzeczypospolitej. W latach 1737, 1743 i 1768 miasto dewastowały ataki band hajdamaków. W 1766 roku powstała tu parafia katolicka.

Dopiero ją wznieśli Sołtyk, starosta Zwinogrodzki i żona jego Salomea Sołtykowa, ludzie szlachetni i pełni zasług. W stronie najdalszej Ukrainy, na granicy Rzplitéj, chwałę boską rozszérzali. Ich hojnością i ofiarą kościół katolicki i seminaryum w Zwinogródce były ufundowane.(...)^[2]

W 1791 Sejm Czteroletni wydzielił z województwa bracławskiego realnie istniejący powiat zwinogródzki. W roku 1792 roku król Stanisław August Poniatowski nadał miejscowości prawa miejskie. Po Rozbiorach miasto zostało wcielone do Imperium Rosyjskiego i znalazło się w granicach guberni kijowskiej. W 1809 roku zbudowano tu murowany kościół katolicki fundacji Sołtyka.

1 lutego 1918, armia Ukraińskiej Republiki Ludowej odniosła tu zwycięstwo nad oddziałami bolszewickimi. 28 stycznia 1944 Armia Czerwona połączyła tu swe wojska pancerne 6 pułku I Frontu Ukraińskiego i 5 Pułku Gwardii II Frontu, biorąc w kleszcze poważne siły niemieckie.

Zwinogródka posiada duży kombinat spożywczy, sanatorium i muzeum regionalne.

Osobistości związane z miastem

Dawid Gincburg, baron, orientalista rosyjski
Horacy Gincburg, baron, filantrop rosyjski
Izydor Kopernicki, polski lekarz i antropolog
Marian Romeyko, polski oficer II RP i pisarz wojskowy

↑ Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów - Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 233.
↑ Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, na str. 609

Bibliografia

Бoльшaя Coвeтcкaя Енцнклoпeдия, Tom 9., Moskwa 1972
Encyclopedia of Ukraine, Tom 5., Toronto 1993

Linki zewnętrzne

Zwinogródka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 689 .
Zwinogródka na stronie Rady Najwyższej Ukrainy
Zwinogródka w Wikimapii

[1] Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów - Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 233.

[2] Eustachy Iwanowski, Rozmowy o polskiéj koronie, na str. 609

[1]

[2]

@@ Linia 26: / Linia 26: @@
 '''Zwinogródka''' ([[Język ukraiński|ukr.]] Звенигородка – ''Zwenyhorodka''; [[Język rosyjski|ros.]] Звенигородка – ''Zwienigorodka'') – miasto rejonowe na [[Ukraina|Ukrainie]], w [[Obwód czerkaski|obwodzie czerkaskim]], nad rzeką [[Tykcza|Tykczą]], dopływem [[Boh]]u. W [[1989]] liczyło 22 400 mieszkańców ([[2005]]: 19 900). Była miastem królewskim [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]]<ref>Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów - Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 233.</ref>.
-Znane już było w czasach [[Ruś Kijowska|Rusi Kijowskiej]]. W roku [[1240]], w czasie wielkiej inwazji [[Mongołowie|Mongołów]] na Europę Wschodnią i Środkową Zwinogródka została doszczętnie zniszczona, w następujących dziesięcioleciach ufortyfikowana przez [[Księstwo Halicko-Wołyńskie|książąt Halicza]]. Od XIV wieku miasto należało do Wielkiego Księstwa Litewskiego, w roku [[1569]] dostało się pod władzę Korony. Ucierpiało w tych stuleciach wiele poprzez najazdy [[Tatarzy|Tatarów]]. W roku [[1648]] zajęły Zwinogródkę wojska [[Bohdan Chmielnicki|Chmielnickiego]]. Po [[Wojna polsko-rosyjska 1654-1667|wojnie polsko-rosyjskiej]] na mocy postanowień [[Rozejm andruszowski|rozejmu andruszowskiego]] pozostało w granicach Rzeczypospolitej. W latach [[1737]], [[1743]] i [[1768]] miasto dewastowały ataki band [[Hajdamacy|hajdamaków]].
+Znane już było w czasach [[Ruś Kijowska|Rusi Kijowskiej]]. W roku [[1240]], w czasie wielkiej inwazji [[Mongołowie|Mongołów]] na Europę Wschodnią i Środkową Zwinogródka została doszczętnie zniszczona, w następujących dziesięcioleciach ufortyfikowana przez [[Księstwo Halicko-Wołyńskie|książąt Halicza]]. Od XIV wieku miasto należało do Wielkiego Księstwa Litewskiego, w roku [[1569]] dostało się pod władzę Korony. Ucierpiało w tych stuleciach wiele poprzez najazdy [[Tatarzy|Tatarów]]. W roku [[1648]] zajęły Zwinogródkę wojska [[Bohdan Chmielnicki|Chmielnickiego]]. Po [[Wojna polsko-rosyjska 1654-1667|wojnie polsko-rosyjskiej]] na mocy postanowień [[Rozejm andruszowski|rozejmu andruszowskiego]] pozostało w granicach Rzeczypospolitej. W latach [[1737]], [[1743]] i [[1768]] miasto dewastowały ataki band [[Hajdamacy|hajdamaków]]. W 1766 roku powstała tu parafia katolicka.
 {{cytat|Dopiero ją wznieśli Sołtyk, starosta Zwinogrodzki i żona jego Salomea Sołtykowa, ludzie szlachetni i pełni zasług. W stronie najdalszej Ukrainy, na granicy Rzplitéj, chwałę boską rozszérzali. Ich hojnością i ofiarą kościół katolicki i seminaryum w Zwinogródce były ufundowane.(...)<ref>[[Eustachy Iwanowski]], [http://archive.org/stream/rozmowyopolskij00iwangoog#page/n619/mode/2up Rozmowy o polskiéj koronie], na str. 609</ref>}}
-W [[1791]] [[Sejm Czteroletni]] wydzielił z [[Województwo bracławskie|województwa bracławskiego]] realnie istniejący [[powiat zwinogródzki]].  Po [[Rozbiory Polski|II rozbiorze]] miasto zostało wcielone do [[Imperium Rosyjskie]]go i znalazło się w granicach [[Gubernia kijowska|guberni kijowskiej]]. W roku [[1795]] otrzymało [[prawo niemieckie]].
+W [[1791]] [[Sejm Czteroletni]] wydzielił z [[Województwo bracławskie|województwa bracławskiego]] realnie istniejący [[powiat zwinogródzki]]. W roku [[1792]] roku król [[Stanisław August Poniatowski]] nadał miejscowości prawa miejskie. Po [[Rozbiory Polski|Rozbiorach]] miasto zostało wcielone do [[Imperium Rosyjskie]]go i znalazło się w granicach [[Gubernia kijowska|guberni kijowskiej]]. W 1809 roku zbudowano tu murowany kościół katolicki fundacji Sołtyka.
 [[1 lutego]] [[1918]], [[Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej|armia]] [[Ukraińska Republika Ludowa|Ukraińskiej Republiki Ludowej]] odniosła tu zwycięstwo nad oddziałami [[bolszewicy|bolszewickimi]]. [[28 stycznia]] [[1944]] [[Armia Czerwona]] połączyła tu swe wojska pancerne 6 pułku I Frontu Ukraińskiego i 5 Pułku Gwardii II Frontu, biorąc w kleszcze poważne siły niemieckie.