Przejdź do zawartości

Perejasław: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
ilustracja
Linia 2: Linia 2:
|nazwa = [[język polski|pol.]] Perejasław Chmielnicki
|nazwa = [[język polski|pol.]] Perejasław Chmielnicki
|nazwa oryginalna = [[język ukraiński|ukr.]] Переяслав Хмельницький
|nazwa oryginalna = [[język ukraiński|ukr.]] Переяслав Хмельницький
|zdjęcie = Cossack fortress in Pereiaslav-Khmelnytskyi.jpg
|zdjęcie = Площа Богдана Хмельницького Пер-Хм.jpg
|opis zdjęcia = [[Zamek w Perejasławiu Chmielnickim]]
|opis zdjęcia = Plac Chmielnickiego
|herb = Coat of Arms Pereyaslav.PNG
|herb = Coat of Arms Pereyaslav.PNG
|flaga = Flag of Pereyaslav-Khmelnytsky.svg
|flaga = Flag of Pereyaslav-Khmelnytsky.svg
Linia 25: Linia 25:
|www = http://phm.org.ua/
|www = http://phm.org.ua/
}}
}}

'''Perejasław Chmielnicki''', do 1943 Perejasław, [[Język ukraiński|ukr.]] ''Переяслав-Хмельницький'', [[transkrypcja (językoznawstwo)|trb.]] ''Perejasław-Chmelnyćkyj'' – miasto rejonowe na [[Ukraina|Ukrainie]], niedaleko [[Kijów|Kijowa]], nad rzeką [[Trubiż|Trubecz]] (dopływem [[Dniepr]]u), 31 tys. mieszkańców ([[2004]]), liczne zabytki cerkiewne i cytadela. Był miastem królewskim [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]]<ref>Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów – Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 226.</ref>.
'''Perejasław Chmielnicki''', do 1943 Perejasław, [[Język ukraiński|ukr.]] ''Переяслав-Хмельницький'', [[transkrypcja (językoznawstwo)|trb.]] ''Perejasław-Chmelnyćkyj'' – miasto rejonowe na [[Ukraina|Ukrainie]], niedaleko [[Kijów|Kijowa]], nad rzeką [[Trubiż|Trubecz]] (dopływem [[Dniepr]]u), 31 tys. mieszkańców ([[2004]]), liczne zabytki cerkiewne i cytadela. Był miastem królewskim [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]]<ref>Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów – Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 226.</ref>.


== Historia ==
== Historia ==
Początki grodu datowane są na [[X wiek]] – wspomniany jest w latopisie z [[911]] r. [[Włodzimierz I Wielki|Włodzimierz Wielki]] zbudował w nim drewniano-ziemną fortyfikację dla ochrony południowych granic Rusi przed najazdami [[Połowcy|Połowców]]. W latach [[991]]-[[1035]] mieściła się tam prawosławna [[metropolia (religia)|metropolia]] kościelna, przeniesiona następnie do [[Kijów|Kijowa]]. Perejasław był siedzibą metropolity również w latach [[1054]]-[[1279]], [[1698]]-[[1803]] i od [[1923]]. W czasie rozbicia dzielnicowego od połowy [[XI wiek|XI w.]] był stolicą ruskiego [[Księstwo perejasławskie|księstwa perejasławskiego]]. W [[1239]] r. został zniszczony przez [[Tatarzy|Tatarów]].
Początki grodu datowane są na [[X wiek]] – wspomniany jest w latopisie z [[911]] r. [[Włodzimierz I Wielki|Włodzimierz Wielki]] zbudował w nim drewniano-ziemną fortyfikację dla ochrony południowych granic Rusi przed najazdami [[Połowcy|Połowców]]. W latach [[991]]-[[1035]] mieściła się tam prawosławna [[metropolia (religia)|metropolia]] kościelna, przeniesiona następnie do [[Kijów|Kijowa]].
Perejasław był siedzibą metropolity również w latach [[1054]]-[[1279]], [[1698]]-[[1803]] i od [[1923]]. W czasie rozbicia dzielnicowego od połowy [[XI wiek|XI w.]] był stolicą ruskiego [[Księstwo perejasławskie|księstwa perejasławskiego]]. W [[1239]] r. został zniszczony przez [[Tatarzy|Tatarów]].

⚫
[[Plik:Coat of arms of Pereyaslav-Khmelnytsky 1620.svg|thumb|upright|left|Herb Perejasławia ([[1620]])]]
⚫
[[Plik:Post station in Pereiaslav-Khmelnytskyi.jpg|thumb|Zabytkowa poczta]]
W [[XIV wiek|XIV w.]] miasto zostało przyłączone do [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]], a po [[1569]] r. do Korony. W 1585 roku król Polski nadał Perejesławowi prawa miejskie magdeburskie.
W [[XIV wiek|XIV w.]] miasto zostało przyłączone do [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]], a po [[1569]] r. do Korony. W 1585 roku król Polski nadał Perejesławowi prawa miejskie magdeburskie.
Wiosną [[1592]] roku spalone przez Kozaków podczas [[Powstanie Kosińskiego|Powstania Kosińskiego]]. W [[1630]] r. wojska [[hetman polny koronny|hetmana polnego koronnego]] [[Stanisław Koniecpolski (hetman)|Stanisława Koniecpolskiego]] oblegały zbuntowanych [[Kozacy|Kozaków]] pod dowództwem [[Taras Fedorowicz|Tarasa Fedorowicza]]. Nieudane oblężenie zakończyło się podpisaniem tzw. [[ugoda perejasławska (1630)|ugody perejasławskiej]], która podnosiła rejestr Kozaków do 8 tysięcy i zabraniała im wypraw na ziemie tureckie. W 1635 roku starosta Żółkiewski umieścił w Pejeresławiu jezuitów. W lutym [[1649]] w Perejasławiu toczyły się rokowania pokojowe między [[Bohdan Chmielnicki|Bohdanem Chmielnickim]] a wojewodą [[Adam Kisiel|Adamem Kisielem]], które nie przyniosły porozumienia między Kozakami a Rzecząpospolitą. W styczniu [[1654]] do Perejasławia przybył wysłannik [[władcy Rosji|cara Rosji]] [[Aleksy I Romanow|Aleksego]], [[Wasyl Buturlin]], z którym Chmielnicki zawarł [[ugoda perejasławska|ugodę perejasławską]]. Na jej mocy hetman kozacki złożył przysięgę uległości, włączając Ukrainę do [[Rosja|Rosji]].
Wiosną [[1592]] roku spalone przez Kozaków podczas [[Powstanie Kosińskiego|Powstania Kosińskiego]]. W [[1630]] r. wojska [[hetman polny koronny|hetmana polnego koronnego]] [[Stanisław Koniecpolski (hetman)|Stanisława Koniecpolskiego]] oblegały zbuntowanych [[Kozacy|Kozaków]] pod dowództwem [[Taras Fedorowicz|Tarasa Fedorowicza]]. Nieudane oblężenie zakończyło się podpisaniem tzw. [[ugoda perejasławska (1630)|ugody perejasławskiej]], która podnosiła rejestr Kozaków do 8 tysięcy i zabraniała im wypraw na ziemie tureckie. W 1635 roku starosta Żółkiewski umieścił w Pejeresławiu jezuitów. W lutym [[1649]] w Perejasławiu toczyły się rokowania pokojowe między [[Bohdan Chmielnicki|Bohdanem Chmielnickim]] a wojewodą [[Adam Kisiel|Adamem Kisielem]], które nie przyniosły porozumienia między Kozakami a Rzecząpospolitą. W styczniu [[1654]] do Perejasławia przybył wysłannik [[władcy Rosji|cara Rosji]] [[Aleksy I Romanow|Aleksego]], [[Wasyl Buturlin]], z którym Chmielnicki zawarł [[ugoda perejasławska|ugodę perejasławską]]. Na jej mocy hetman kozacki złożył przysięgę uległości, włączając Ukrainę do [[Rosja|Rosji]].
Linia 64: Linia 65:
== Urodzeni ==
== Urodzeni ==
* [[Szolem Alejchem]] – pisarz żydowski, jeden z klasyków literatury [[jidysz]].
* [[Szolem Alejchem]] – pisarz żydowski, jeden z klasyków literatury [[jidysz]].
== Galeria ==
<gallery>
Вознесенський монастир в Переяславі 05.jpg|Cerkiew Woznieseńska
Дзвіниця Михайлівської церкви 0621.JPG|Cerkiew św. Michała
Колегiум (мур.) Переяслав-Хмельницький.jpg|thumb|Kolegium z XVIII wieku
⚫
Post station in Pereiaslav-Khmelnytskyi.jpg|Zabytkowa poczta
Cossack fortress in Pereiaslav-Khmelnytskyi.jpg|thumb|Rekonstrukcja stanicy kozackiej
Pereyaslav-Khmelnyskiy Part of Settlement of Annalistic City of Pereyaslav 03 (YDS 1662).jpg|thumb|Cerkiew
⚫
Coat of arms of Pereyaslav-Khmelnytsky 1620.svg|thumb|upright|left|Herb Perejasławia ([[1620]])
32-110-0009 Покровська церква з с. Сухий Яр.jpg|thumb|Cerkiew Pokrowska w skansenie
Georgy Church in Pereyaslav Skansen.jpg|thumb|Cerkiew św. Grzegorza w Skansenie
Pereyaslav Skansen 06.jpg|thumb|Cerkiew w skansenie
ドニプロ・ウクライナ伝統的文化博物館..jpg|thumb|Cerkiew w Skansenie
</gallery>


== Miasta partnerskie ==
== Miasta partnerskie ==

Wersja z 14:18, 19 wrz 2016

pol. Perejasław Chmielnicki
ukr. Переяслав Хмельницький
Ilustracja
Plac Chmielnickiego
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

kijowski

Burmistrz

Iwan Pietrowicz Jakimienko

Populacja (2006)
• liczba ludności


29 836

Nr kierunkowy

+380 4467

Kod pocztowy

od 08400 do 08409

Tablice rejestracyjne

AI

Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego
Mapa konturowa Kijowa i obwodu kijowskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city}
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Perejasław Chmielnicki, do 1943 Perejasław, ukr. Переяслав-Хмельницький, trb. Perejasław-Chmelnyćkyj – miasto rejonowe na Ukrainie, niedaleko Kijowa, nad rzeką Trubecz (dopływem Dniepru), 31 tys. mieszkańców (2004), liczne zabytki cerkiewne i cytadela. Był miastem królewskim Rzeczypospolitej Obojga Narodów[1].

Historia

Początki grodu datowane są na X wiek – wspomniany jest w latopisie z 911 r. Włodzimierz Wielki zbudował w nim drewniano-ziemną fortyfikację dla ochrony południowych granic Rusi przed najazdami Połowców. W latach 991-1035 mieściła się tam prawosławna metropolia kościelna, przeniesiona następnie do Kijowa. Perejasław był siedzibą metropolity również w latach 1054-1279, 1698-1803 i od 1923. W czasie rozbicia dzielnicowego od połowy XI w. był stolicą ruskiego księstwa perejasławskiego. W 1239 r. został zniszczony przez Tatarów.

W XIV w. miasto zostało przyłączone do Wielkiego Księstwa Litewskiego, a po 1569 r. do Korony. W 1585 roku król Polski nadał Perejesławowi prawa miejskie magdeburskie. Wiosną 1592 roku spalone przez Kozaków podczas Powstania Kosińskiego. W 1630 r. wojska hetmana polnego koronnego Stanisława Koniecpolskiego oblegały zbuntowanych Kozaków pod dowództwem Tarasa Fedorowicza. Nieudane oblężenie zakończyło się podpisaniem tzw. ugody perejasławskiej, która podnosiła rejestr Kozaków do 8 tysięcy i zabraniała im wypraw na ziemie tureckie. W 1635 roku starosta Żółkiewski umieścił w Pejeresławiu jezuitów. W lutym 1649 w Perejasławiu toczyły się rokowania pokojowe między Bohdanem Chmielnickim a wojewodą Adamem Kisielem, które nie przyniosły porozumienia między Kozakami a Rzecząpospolitą. W styczniu 1654 do Perejasławia przybył wysłannik cara Rosji Aleksego, Wasyl Buturlin, z którym Chmielnicki zawarł ugodę perejasławską. Na jej mocy hetman kozacki złożył przysięgę uległości, włączając Ukrainę do Rosji.

W 1943 r. miasto zostało przemianowane na Perejasław Chmielnicki.

Do znanych postaci urodzonych w mieście należy Szołem Alejchem, pisarz żydowski.

Zabytki

  • muzeum (skansen) architektury ludowej i życia Środkowego Naddnieprza z m.in. pięcioma drewnianymi cerkwiami, wiatrakami, domami
  • monaster Wniebowstąpienia Pańskiego (Woznieseński) z 1696 roku
    • kolegium z 1757 roku
    • dzwonnica barokowa z lat 1770-1776
  • monaster Michajłowski
    • cerkiew św. Michała z XVIII w.
  • Sobór Uspieński z 1898 r., ceglany
  • zamek
  • Cerkiew śś. Borysa i Gleba z 1839 roku, klasycystyczna
  • cerkiew św. Trójcy

Muzea

  • skansen - muzeum architektury ludowej
  • Muzeum archeologiczne
  • Muzeum architektury Rusi Kijowskiej
  • Muzeum Skoworody
  • Muzeum Kultury Trypolskiej
  • Muzeum roślin leczniczych
  • Muzeum pisarza Szolem-Alejchema
  • Muzeum poczty
  • Muzeum historii filozofii
  • Muzeum Nikołaja Benardosa

Urodzeni

Galeria

  • Cerkiew Woznieseńska
    Cerkiew Woznieseńska
  • Cerkiew św. Michała
    Cerkiew św. Michała
  • Kolegium z XVIII wieku
    Kolegium z XVIII wieku
  • Zabytkowa poczta
    Zabytkowa poczta
  • Rekonstrukcja stanicy kozackiej
    Rekonstrukcja stanicy kozackiej
  • Cerkiew
    Cerkiew
  • Herb Perejasławia (1620)
    Herb Perejasławia (1620)
  • Cerkiew Pokrowska w skansenie
    Cerkiew Pokrowska w skansenie
  • Cerkiew św. Grzegorza w Skansenie
    Cerkiew św. Grzegorza w Skansenie
  • Cerkiew w skansenie
    Cerkiew w skansenie
  • Cerkiew w Skansenie
    Cerkiew w Skansenie

Miasta partnerskie

Linki zewnętrzne

  1. ↑ Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów – Bracław). T. 3, Warszawa 1897, s. 226.
Miasta obwodu kijowskiego

Rejony obwodu kijowskiego

herb obwodu kijowskiego

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Perejasław&oldid=46867833”