Połonne: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Zabytki: merytoryczne, źródła/przypisy |
drobne merytoryczne |
||
Linia 37: | Linia 37: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
Położona w pobliżu Czarnego Szlaku miejscowość, wzmiankowana była w 1169 i 1172 r. w związku z najazdem [[Połowcy|Połowców]]. Na mocy [[Wojna o Księstwo Halicko-Włodzimierskie w latach 1340-1392|układu z 1366]] roku król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]] przekazał księciu [[Lubart]]owi m.in. Połonne. W 1607 r. wojewoda krakowski [[Stanisław Lubomirski (wojewoda krakowski)|Stanisław Lubomirski]] ufundował kościół św. Anny. Miasto wraz z kościołem zostało spalone przez Tatarów w 1618 r. W 1621 r. miasto wraz z drewnianym zamkiem objęła w posiadanie [[Zofia Ostrogska]], a po jej śmierci w 1623 r. właścicielem stał się jej mąż Stanisław Lubomirski, który |
Położona w pobliżu Czarnego Szlaku miejscowość, wzmiankowana była w 1169 i 1172 r. w związku z najazdem [[Połowcy|Połowców]]. Na mocy [[Wojna o Księstwo Halicko-Włodzimierskie w latach 1340-1392|układu z 1366]] roku król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]] przekazał księciu [[Lubart]]owi m.in. Połonne. W 1607 r. wojewoda krakowski [[Stanisław Lubomirski (wojewoda krakowski)|Stanisław Lubomirski]] ufundował kościół św. Anny. Miasto wraz z kościołem zostało spalone przez Tatarów w 1618 r. W 1621 r. miasto wraz z drewnianym zamkiem objęła w posiadanie [[Zofia Ostrogska]], a po jej śmierci w 1623 r. właścicielem stał się jej mąż Stanisław Lubomirski, który ufortyfikował miasto w 1640 roku, a następnie przekazał je w 1642 r. swojemu najmłodszemu synowi [[Konstanty Jacek Lubomirski|Konstantemu Lubomirskiemu]]. W 1646 r. miasto zostało otoczone wałami w kształcie pięcioboku według projektu [[Krzysztof Mieroszewski|Krzysztofa Mieroszewskiego]], co miało na celu zaryglowanie wojskom nieprzyjacielskim dostępu do Wołynia. W obrębie fortyfikacji zbudowanych według szkoły holenderskiej znalazło się Stare i Nowe Miasto Połonne, zamek i osada Wola. |
||
W dniu 12 lipca 1648 na skutek zdrady miasto opanowali Kozacy pod wodzą [[Maksym Krzywonos|Krzywonosa]] i całkowicie je spalili dokonując rzezi mieszkańców. Zginął wtedy też słynny kabalista [[Samson Ostropolski]]. Kozacy ponownie opanowali miasto w 1651 r. W XVII wieku w Połonnem były dwa murowane kościoły katolickie: zamkowy i fara miejska. |
W dniu 12 lipca 1648 na skutek zdrady miasto opanowali Kozacy pod wodzą [[Maksym Krzywonos|Krzywonosa]] i całkowicie je spalili dokonując rzezi mieszkańców. Zginął wtedy też słynny kabalista [[Samson Ostropolski]]. Kozacy ponownie opanowali miasto w 1651 r. W XVII wieku w Połonnem były dwa murowane kościoły katolickie: zamkowy i fara miejska. |
Wersja z 11:50, 27 wrz 2016
![]() | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||
Rejon | |||||
Data założenia |
1171 | ||||
Prawa miejskie |
XVI wiek, 1938 | ||||
Powierzchnia |
23,53 km² | ||||
Populacja (2011) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
+380 3843 | ||||
Kod pocztowy |
30500 — 30509 | ||||
Tablice rejestracyjne | |||||
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego ![]() Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Położenie na mapie Ukrainy ![]() Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||||
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:city} | |||||
Strona internetowa |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BB_%D0%A1%D0%B2.%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B8_%28%D0%BC%D1%83%D1%80.%29_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B5.jpg/220px-%D0%9A%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BB_%D0%A1%D0%B2.%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B8_%28%D0%BC%D1%83%D1%80.%29_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B5.jpg)
Połonne (ukr. Полонне) – miasto na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim, siedziba administracyjna rejonu połońskiego, 135 km od Chmielnickiego. Przez miasto przepływa rzeka Chomora. Stacja kolejowa na linii Szepetówka – Berdyczów.
Historia
Położona w pobliżu Czarnego Szlaku miejscowość, wzmiankowana była w 1169 i 1172 r. w związku z najazdem Połowców. Na mocy układu z 1366 roku król Kazimierz Wielki przekazał księciu Lubartowi m.in. Połonne. W 1607 r. wojewoda krakowski Stanisław Lubomirski ufundował kościół św. Anny. Miasto wraz z kościołem zostało spalone przez Tatarów w 1618 r. W 1621 r. miasto wraz z drewnianym zamkiem objęła w posiadanie Zofia Ostrogska, a po jej śmierci w 1623 r. właścicielem stał się jej mąż Stanisław Lubomirski, który ufortyfikował miasto w 1640 roku, a następnie przekazał je w 1642 r. swojemu najmłodszemu synowi Konstantemu Lubomirskiemu. W 1646 r. miasto zostało otoczone wałami w kształcie pięcioboku według projektu Krzysztofa Mieroszewskiego, co miało na celu zaryglowanie wojskom nieprzyjacielskim dostępu do Wołynia. W obrębie fortyfikacji zbudowanych według szkoły holenderskiej znalazło się Stare i Nowe Miasto Połonne, zamek i osada Wola.
W dniu 12 lipca 1648 na skutek zdrady miasto opanowali Kozacy pod wodzą Krzywonosa i całkowicie je spalili dokonując rzezi mieszkańców. Zginął wtedy też słynny kabalista Samson Ostropolski. Kozacy ponownie opanowali miasto w 1651 r. W XVII wieku w Połonnem były dwa murowane kościoły katolickie: zamkowy i fara miejska.
W drodze z Kamieńca Podolskiego w dniu 23 listopada 1761 r. na zamku zatrzymał się Stanisław August Poniatowski, a w 1766 r. miasto otrzymało przywilej królewski organizowania jarmarków. Fortyfikacje wzmocnili Polacy po raz ostatni w 1792 roku przed spodziewaną wojną z Rosją. W tym samym roku na drodze w kierunku Zasławia stoczono zwycięską dla Polaków Bitwę pod Zieleńcami. W tym czasie miasto było, po Dubnie i Zasławiu, trzecim miastem Wołynia. W II rozbiorze Polski miasto zostało zagarnięte przez Rosję. W czasie powstania styczniowego miasto zajął generał Edmund Różycki, który następnie stoczył Bitwę pod Salichą. W drugiej połowie XIX wieku w pobliżu miasta zbudowano linię kolejową. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku Połonne nie powróciło do Polski lecz zostało przyłączone do ZSRR. Tym ponurym czasom Marek A. Koprowski poświęcił cały rozdział swojej książki "Kresy we krwi"[1]. Prawa miejskie od 1938 roku. Od czerwca 1941 do 1944 zajęte przez hitlerowskie Niemcy. Od 1947 do 1955 roku proboszczem parafii katolickiej był Antoni Chomicki. Od 1991 roku w granicach Ukrainy.
Rodzinne miasto śpiewaczki operowej Walentyny Stepowej.
Zabytki
- Dwór w Hamerni wybudowany przez Tadeusza Walewskiego, posiadał werandy i balkony[2]
- Kościół św. Anny z 1607 r. (pierwotnie zamkowy, następnie Jezuitów, obecnie parafialny). Kościół ten po wybudowaniu w 1607 roku do XVIII wieku nosił wezwanie Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. W latach 40. XVII wieku kościół został włączony w obręb fortyfikacji miejskich stojąc na platformie wysuniętego bastionu. W 1718 roku Jerzy Dominik Lubomirski ufundował przy kościele rezydencję dla trzech zakonników jezuickich, a wkrótce potem dokonano rozbudowy kościoła na potrzeby Jezuitów dodając do m.in. dwie wieże i monumentalne okna. Po zakończeniu prac budowlanych w 1738 roku kościół konsekrował sufragan kijowski Józef Czarnecki nadając mu wezwanie Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Antoniego Padewskiego. Po kasacie zakonu jezuitów do kościoła została przeniesiona parafia św. Anny z nieistniejącej obecnie fary w Połonnem-Nowym Mieście. W latach 1936-1941 w kościele mieścił się oddział NKWD, a w kryptach cele i katownie. W okresie okupacji niemieckiej wierni odzyskali kościół, którego dzięki determinacji nie pozwolili sobie odebrać po 1945 roku. W okresie tym kościołem opiekowali się kapucyni, a od 1992 roku kościół znajduje się pod opieką Bernardynów. W stosunku do stanu pierwotnego kościół nie posiada barokowych hełmów na wieżach. W XIX wieku ołtarz główny nosił wezwanie MB Częstochowskiej[3]. W ostatnich latach w kościele trwa szeroko opisywany konflikt parafian z proboszczem w związku z rugowaniem z nabożeństw języka polskiego[4].
- Cmentarz polski, północna część miasta, ul. Chodjakowa
- Cmentarz żydowski, ul. Akademika Girasimczuka
- zamek[5]
Ludność
W 2008 miasto miało 22 217 mieszkańców z których 89,9% stanowią Ukraińcy, 6,9% Polacy a 2,4% Rosjanie.
Polacy urodzeni w Połonnem
- Kasper Lubomirski - generał lejtnant wojsk rosyjskich
- Antoni Maksymilian Prokopowicz - historyk i kaznodzieja
Galeria
-
Kościół św. Anny
-
Wnętrze kościoła św. Anny
- ↑ Marek A. Koprowski: Kresy we Krwi. Warszawa: Fronda, 2011, s. 251. ISBN 978-83-62268-77-1.
- ↑ Antoni Urbański: Z czarnego szlaku i tamtych rubieży: zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie Z czarnego szlaku i tamtych rubieży : zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie. Warszawa: 1928, s. 88.
- ↑ Instytut Historii Sztuki <Krakau> [Hrsg.]: Sztuka Kresów Wschodnich: materiały sesji naukowej (2.1996), digi.ub.uni-heidelberg.de [dostęp 2016-09-27] .
- ↑ Kościelne rugi w Połonnem :: Reportaże [online] [dostęp 2016-09-27] .
- ↑ Połonne. [dostęp 29.8.13].
Linki zewnętrzne
- Połonne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 727 .
- Zamek w Połonnem
- Parafia pw. św. Anny w Połonnem
- Nieoficjalna strona miasta