Zasław (Ukraina)
| Zasław Ізяслав |
|||
 Widok na Nowe miasto |
|||
|
|||
| Państwo |  Ukraina |
||
| Obwód | chmielnicki | ||
| Rejon | zasławski | ||
| Prawa miejskie | 1583 | ||
| Powierzchnia | 23,91 km² | ||
| Populacja (2008) • liczba ludności • gęstość |
17 216 720 os./km² |
||
| Nr kierunkowy | +380 3852 | ||
| Kod pocztowy | od 30300 do 30309 | ||
| Tablice rejestracyjne | BX | ||
|
Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
 Zasław
|
|||
|
Położenie na mapie Ukrainy
Zasław
|
|||
 50°07′N 26°48′E/50,116667 26,800000 |
|||
Portal  Ukraina |
|||
Zasław (ukr. Ізяслав, Iziasław) – miasto na Ukrainie w obwodzie chmielnickim nad rzeką Horyń, siedziba władz rejonu zasławskiego. Jedno z najstarszych miast na Wołyniu, dawna rezydencja Ostrogskich-Zasławskich, w 2001 roku liczyło 18 444 mieszkańców.
Spis treści
Historia[edytuj]
Zasław został założony w XII wieku przez księcia kijowskiego Izjasława II, który nazwał nowy gródek Izjasławiem[1]. Pierwsza pisemna wzmianka pochodzi z 1386 roku[1], od którego to czasu władali tu Ostrogscy, Zasławscy i Sanguszkowie. Już wtedy było to miasto obszerne (o czym świadczą resztki wałów obronnych, jakkolwiek prawa miejskie otrzymało dopiero w roku 1583[1].
Miasto wielokrotnie padało ofiarą najazdów tatarskich, a w roku 1649 zdobył je Bohdan Chmielnicki[1]. Połowa zabudowy padła wówczas pastwą pożaru[1], prochy książąt zostały wyrzucone z grobów, kościoły zburzone, a synagoga zmieniła się w stajnię. Z Kozakami, a następnie ze Szwedami walczył Dominik Zasławski, nieudolny regimentarz spod Piławiec, którego Chmielnicki nazywał pogardliwie „Pierzyną”, a który odzyskał dobrą sławę w czasie bitwy pod Beresteczkiem.
Pod rozbiorami siedziba gminy Zasław w powiecie zasławskim guberni wołyńskiej.
Po Zasławskich miasto dostało się Sanguszkom, którzy rezydowali na Nowym Zamku aż do rewolucji październikowej[1], po której wschodni Wołyń znalazł się w granicach ZSRR.
Zabytki[edytuj]
- Zamek Staromiejski z 1456 r. nad Horyniem przez Jurija Wasiljewicza Ostrogoskiego, piętrowy, kryty dachem mansardowym. Od frontu portyk z kolumnanmi podtrzymującymi kopułę[2]
- Zamek Nowomiejski z XVI wieku
- Pałac Sanguszków[3] z lat 1754-1770, obecnie w ruinie
- Kaplica pałacowa, obecnie w ruinie
- Kościόł farny św. Jana Chrzciciela z 1599 r.
- Kościół św. Józefa Oblubieńca i klasztor oo. Misjonarzy z lat 1747-1755
- Kościół św. Michała i klasztor oo. Bernardynów fundacji księcia Janusza Zasławskiego zbudowany według projektu J. Madlena. w latach 1602-1630. Pierwszy klasztor uszkodzony w 1648 Kozacy Chmielnickiego. Рrzywrócone w latach 1727-1744. Obecnie w klasztorze znajduje się więzienie
- Synagoga wielka z XVI wieku
- Synagoga nowomiejska z XVIII wieku
- Sukiennice z XVII wieku.
Varia[edytuj]
Z kolekcji Sanguszków w tutejszym zamku pochodzi obraz tzw. kopia podhorecka Tomasza Dolabelli Przyjęcie Szujskich w Sali Senatu w 1611 r.
Osoby związane z miastem[edytuj]
- Feliks Bogacki – polski krytyk literacki i publicysta
- Karol Borkowski – polski powstaniec, działacz niepodległościowy
- Dmytro Czyhrynski – ukraiński piłkarz
- Marian Karol Dubiecki – polski historyk, sekretarz Rusi w Rządzie Narodowym powstania styczniowego
- Paweł Antoni Fontana – czołowy architekt doby późnego baroku w Rzeczypospolitej
- Antoni Frankowski – generał brygady LWP
- Nathan Hannover – żydowski teolog, pamiętnikarz
- Karol Jankowski - architekt polski
- Stanisław Kirkor – polski profesor weterynarii
- Ignacy Malczewski – regent nadworny kancelarii mniejszej koronnej
- Christoph Schaffrath – niemiecki kompozytorz późnobarokowy
- Heraś Sokołenko – ukraiński poeta
- Aleksander Zasławski – książę, II ordynat ostrogski
Współpraca międzynarodowa[edytuj]
Miasta i gminy partnerskie:
Łowecz
Ostrów Mazowiecka (deklaracja podjęcia współpracy)- Powiat ostrowski (umowa o współpracy partnerskiej)[4]
Zobacz też[edytuj]
Przypisy
- ↑ a b c d e f Antoni Urbański. Kresowe siedziby polskie, które uległy zagładzie: Zasław. „Tygodnik Ilustrowany”. 18, s. 355, 3 maja 1928. Warszawa: Gebethner i Wolff.
- ↑ Antoni Urbański: Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, (II cz. książki Memento kresowe). Warszawa: 1928, s. 71.
- ↑ Zasław. [dostęp 14.9.13].
- ↑ Підписано угоду про співпрацю між Заславщиною і польською Островеччиною
Bibliografia[edytuj]
- Zasław w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego, Tom XIV (Worowo – Żyżyn) z 1895 r.
- Antoni Urbański, Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, Warszawa 1928, s 70-71.
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Pałac w Zasławiu
- O Zasławiu w: Tadeusz Jerzy Stecki. Wołyń pod względem statystycznym, historycznym i archeologicznym, Т. 1, Lwów 1864
- Rejestr Żydów parafii zasławskiej (1764)
- O Zasławiu w: Fortunat Nowicki, Wołyń i jego mieszkańce w r. 1863 : krótkie opisanie gubernii Wołyńskiej pod względem geograficznym i statystycznym, Drezno 1870
- Trzeci Zasław
- Zasław. Ukraina – Wołyń – kresowym szlakiem – sierpień 2008.
- Relacja uczestników akcji Mogiłę pradziada ocal od zapomnienia, spis nagrobków znajdujących się na cmentarzu
|
|||||||
