Teatr Rozrywki (Warszawa): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m →Działalność: drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 32: | Linia 32: | ||
== Budynek == |
== Budynek == |
||
Teatr Rozrywki został zaprojektowany przez |
Teatr Rozrywki został zaprojektowany przez bułgarskiego architekta Erosława Stankowa<ref>{{Cytuj | autor = Иван Бутовски | tytuł = Откраднат ли е проектът за паметника на Бузлуджа: "Летящата чиния" е трябвало да бъде модерно кафене в София | url = https://www.168chasa.bg/article/7129972 | opublikowany = 168 часа | data = 2018-11-01 | język = bg}}</ref>. Niektóre źródła podają, że współprojektantem był jego brat Władimir (w polskich źródłach jego imię bywa spolszczane jako Włodzimierz){{r|WY2}}{{r|sobczak}}. (Według [[Juliusz Chrościcki|Chrościckiego]] i [[Andrzej Rottermund|Rottermunda]] – Bronisław i Włodzimierz{{r|AAW}}, a jeszcze inne źródła podają udział siostry, Kostadinki Stankowej-Mutafowej{{fakt}}). Erosław Stankow z rodzeństwem w podobnym czasie zaprojektował podobny budynek w [[Sofia|Sofii]], stolicy [[Bułgaria|Bułgarii]]. Wspomniany w dodatku do tygodnika [[Stolica (czasopismo)|Stolica]] w 1963 roku projekt{{r|TY}} zakładał, że będzie to konstrukcja stalowa, łatwa do montażu i demontażu. Pokrycie kopuły miało być z aluminium, elewacja złożona z paneli aluminiowo-szklanych. Hala cyrkowa była zaprojektowana tak, żeby przy minimalnych zmianach wewnątrz mogła służyć zależnie od potrzeby, jako cyrk, varieté, kino panoramiczne, hala sportowa, operetka, lodowisko lub basen<ref name=ST />. Widownia mogła pomieścić w zależności od źródeł: od 2100<ref name=ST /> przez 2800–3000<ref name=AAW /> do 3500{{r|WY2}}{{r|sobczak}} widzów. Przed obiektem zaplanowano parking na 200 samochodów<ref name=ST />. Budynek był stosunkowo nowocześnie wyposażony, dysponując podnoszonymi fragmentami areny, możliwością zmrażania sztucznego lodowiska, basenem dla tresowanych fok i dużym zapleczem. Wewnątrz funkcjonowała kawiarnia na 80 osób{{r|ST}}. [[Jerzy Waldorff]] chwalił akustykę hali{{r|sobczak}}. Budynek był wznoszony w latach 1965–1969<ref name=AAW />. |
||
Otwarcia dokonano w czerwcu 1970 roku, pierwsze zdjęcia wnętrza opublikował tygodnik [[Stolica (czasopismo)|Stolica]]{{r|ST}}. Hala funkcjonowała około jednego roku{{r|CC|RP|SB}}. Stwierdzono, że budynek hali nie spełnia norm bezpieczeństwa przeciwpożarowego. |
Otwarcia dokonano w czerwcu 1970 roku, pierwsze zdjęcia wnętrza opublikował tygodnik [[Stolica (czasopismo)|Stolica]]{{r|ST}}. Hala funkcjonowała około jednego roku{{r|CC|RP|SB}}. Stwierdzono, że budynek hali nie spełnia norm bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Notabene analogiczny budynek w Sofii, zaprojektowany przez tych samych projektantów, spłonął w 1983 roku w ciągu 18 minut{{r|BG}}. Po zamknięciu warszawskiego budynku planowano jego remont i doprowadzenie do zgodności z normami. Znajdował się w dyspozycji [[ZPR Media|Zjednoczonych Przedsiębiorstw Rozrywkowych]], które wykorzystywały go na swą bazę i na cele magazynowe{{r|CC}}. Ostatnim państwowym dysponentem obiektu było Ministerstwo Kultury. W 1995 roku sprzedało ono prawo wieczystej dzierżawy obiektu i 1,5-hektarowego terenu polsko-kanadyjskiej spółce Logoland, która w 1997 roku odsprzedała swe prawa spółce Park Place Investment{{r|WY2}}. Budynek wyburzono w 2002 roku<ref name=SB />, na jego miejscu w 2006 roku wzniesiono kompleks czterech sześciopiętrowych luksusowych budynków mieszkalnych{{r|CC}} – „Apartamenty Patria” według projektu pracowni Mąka Sojka Architekci{{r|TM}}. |
||
== Działalność == |
== Działalność == |
||
W krótkim okresie funkcjonowania teatru organizowano w nim szereg imprez i przedstawień, m.in.: |
W krótkim okresie funkcjonowania teatru organizowano w nim szereg imprez i przedstawień, m.in.: |
||
* spektakl „Romeo i Julia” w wykonaniu Baletu XX wieku [[Maurice Béjart]]a{{r|ST|PO}} (oficjalne otwarcie Teatru) |
* spektakl „Romeo i Julia” w wykonaniu Baletu XX wieku [[Maurice Béjart]]a{{r|ST|PO}} (oficjalne otwarcie Teatru) |
||
* występy pianistów uczestniczących w eliminacjach do Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego{{r|WY2|CH}} ([[VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina|8. edycja konkursu]] odbywała się w dniach 6–25 października 1970 roku). Podczas 20 koncertów zagrali niemal wszyscy pianiści biorący udział w tym konkursie{{r|CH2}} |
* występy pianistów uczestniczących w eliminacjach do Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego{{r|WY2|CH}} ([[VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina|8. edycja konkursu]] odbywała się w dniach 6–25 października 1970 roku). Podczas 20 koncertów zagrali niemal wszyscy pianiści biorący udział w tym konkursie{{r|CH2}}. Hala na Powiślu mogła pomieścić więcej osób niż gmach Filharmonii Narodowej, w którym odbywał się konkurs, więc w praktyce to ona stała się głównym miejscem, w którym publiczność mogła wysłuchać muzyków, a także nawiązać z nimi kontakt{{r|sobczak}}. |
||
* koncert (prawykonanie w Polsce) „Symfonii tysiąclecia” (VIII Symfonii Es-dur) [[Gustav Mahler|Gustawa Mahlera]] pod batutą [[Stanisław Wisłocki|Stanisława Wisłockiego]] (12 i 13 lutego 1971 roku){{r|SW}} |
* koncert (prawykonanie w Polsce) „Symfonii tysiąclecia” (VIII Symfonii Es-dur) [[Gustav Mahler|Gustawa Mahlera]] pod batutą [[Stanisław Wisłocki|Stanisława Wisłockiego]] (12 i 13 lutego 1971 roku){{r|SW}} |
||
* spektakl [[Mrowisko (album)|Mrowisko]] z muzyką zespołu [[Klan (zespół muzyczny)|Klan]] |
* spektakl [[Mrowisko (album)|Mrowisko]] z muzyką zespołu [[Klan (zespół muzyczny)|Klan]] |
||
| Linia 47: | Linia 47: | ||
* kilka pokazów cyrkowych{{r|WY2}} |
* kilka pokazów cyrkowych{{r|WY2}} |
||
* występ zasłużonych artystów [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckiego]]{{r|WS}}. |
* występ zasłużonych artystów [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckiego]]{{r|WS}}. |
||
Instytucja Teatr Rozrywki nie miała stałego zespołu aktorskiego i repertuaru. Jej dyrektorem był Tadeusz Sutt{{r|sobczak}}. |
|||
== Odniesienia w kulturze == |
== Odniesienia w kulturze == |
||
| Linia 72: | Linia 74: | ||
<ref name=WS>{{Cytuj | url = http://warszawa-stolica.pl/wp-content/uploads/2020/11/Stolica_3-4-2020.pdf | autor = Rafał Dajbor | tytuł = Powiśle utrwalone w filmie | czasopismo = Stolica | data = 2020 | wolumin = 3–4 | s = 42–44 | data dostępu = 2020-02-09}}</ref> |
<ref name=WS>{{Cytuj | url = http://warszawa-stolica.pl/wp-content/uploads/2020/11/Stolica_3-4-2020.pdf | autor = Rafał Dajbor | tytuł = Powiśle utrwalone w filmie | czasopismo = Stolica | data = 2020 | wolumin = 3–4 | s = 42–44 | data dostępu = 2020-02-09}}</ref> |
||
<ref name=SW>{{Cytuj | url = https://www.salon24.pl/u/deszkiewicz/632716,polskie-prawykonanie-symfonii-tysiaca-gustava-mahlera-w-warszawskim-cyrku | tytuł = Polskie prawykonanie Symfonii Tysiaca Gustava Mahlera w... warszawskim cyrku | autor = Tadeusz Deszkiewicz | data = 2015-02-20 | data dostępu = 2022-02-09 | opublikowany = [[salon24.pl]]}}</ref> |
<ref name=SW>{{Cytuj | url = https://www.salon24.pl/u/deszkiewicz/632716,polskie-prawykonanie-symfonii-tysiaca-gustava-mahlera-w-warszawskim-cyrku | tytuł = Polskie prawykonanie Symfonii Tysiaca Gustava Mahlera w... warszawskim cyrku | autor = Tadeusz Deszkiewicz | data = 2015-02-20 | data dostępu = 2022-02-09 | opublikowany = [[salon24.pl]]}}</ref> |
||
<ref name="sobczak">{{Cytuj | autor = Ada Arendt, Marcin Bogucki, Paweł Majewski, Kornelia Sobczak. Redakcja Paweł Majewski | tytuł = Chopinowskie igrzysko. Historia Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina 1927-2015 | miejsce = Warszawa | wydawca = Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego | data = 2020 | s = 181-198 | isbn = 978-83-235-4127-1 | doi = 10.31338/uw.9788323541356 | autor r = Kornelia Sobczak | rozdział = VIII Konkurs. (Nareszcie) zwykły konkurs. 7–25 października 1970 roku}}</ref> |
|||
</references> |
</references> |
||
Wersja z 10:26, 9 lut 2022
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
_przy_ul._Kruczkowskiego_w_Warszawie_zoom_in.jpg) Widok ogólny z lotu ptaka z czerwca 1968 r. | |
| Przydomek: cyrk na Powiślu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Leona Kruczkowskiego 1 |
| Lata budowy |
1965–1969 |
| Otwarta |
1970 |
| Zamknięta |
1971 |
| Zburzona |
2002 |
| Architekt |
bracia Stankow i ich siostra K. Stankowa-Mutafowa |
| Właściciel | |
| Liczba miejsc | |
| Całkowita | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′56,6″N 21°01′53,1″E/52,232389 21,031417
| |
Teatr Rozrywki[1] (cyrk na Powiślu) – nieistniejąca hala widowiskowa działająca w Warszawie przy ulicy Leona Kruczkowskiego w latach 1970–1971.
Lokalizacja
Budynek wniesiono w Centralnym Parku Kultury, po parzystej (wschodniej) stronie ul. Kruczkowskiego na odcinku między biurami gazowni przy ulicy Ludnej a aleją 3 Maja. W Atlasie architektury Warszawy z 1977 roku ma on adres ul. Kruczkowskiego 1[3], choć budynek, który obecnie stoi na jego miejscu, ma adres Kruczkowskiego 6[4].
Budynek
Teatr Rozrywki został zaprojektowany przez bułgarskiego architekta Erosława Stankowa[5]. Niektóre źródła podają, że współprojektantem był jego brat Władimir (w polskich źródłach jego imię bywa spolszczane jako Włodzimierz)[2][6]. (Według Chrościckiego i Rottermunda – Bronisław i Włodzimierz[3], a jeszcze inne źródła podają udział siostry, Kostadinki Stankowej-Mutafowej[potrzebny przypis]). Erosław Stankow z rodzeństwem w podobnym czasie zaprojektował podobny budynek w Sofii, stolicy Bułgarii. Wspomniany w dodatku do tygodnika Stolica w 1963 roku projekt[7] zakładał, że będzie to konstrukcja stalowa, łatwa do montażu i demontażu. Pokrycie kopuły miało być z aluminium, elewacja złożona z paneli aluminiowo-szklanych. Hala cyrkowa była zaprojektowana tak, żeby przy minimalnych zmianach wewnątrz mogła służyć zależnie od potrzeby, jako cyrk, varieté, kino panoramiczne, hala sportowa, operetka, lodowisko lub basen[1]. Widownia mogła pomieścić w zależności od źródeł: od 2100[1] przez 2800–3000[3] do 3500[2][6] widzów. Przed obiektem zaplanowano parking na 200 samochodów[1]. Budynek był stosunkowo nowocześnie wyposażony, dysponując podnoszonymi fragmentami areny, możliwością zmrażania sztucznego lodowiska, basenem dla tresowanych fok i dużym zapleczem. Wewnątrz funkcjonowała kawiarnia na 80 osób[1]. Jerzy Waldorff chwalił akustykę hali[6]. Budynek był wznoszony w latach 1965–1969[3].
Otwarcia dokonano w czerwcu 1970 roku, pierwsze zdjęcia wnętrza opublikował tygodnik Stolica[1]. Hala funkcjonowała około jednego roku[4][8][9]. Stwierdzono, że budynek hali nie spełnia norm bezpieczeństwa przeciwpożarowego. Notabene analogiczny budynek w Sofii, zaprojektowany przez tych samych projektantów, spłonął w 1983 roku w ciągu 18 minut[10]. Po zamknięciu warszawskiego budynku planowano jego remont i doprowadzenie do zgodności z normami. Znajdował się w dyspozycji Zjednoczonych Przedsiębiorstw Rozrywkowych, które wykorzystywały go na swą bazę i na cele magazynowe[4]. Ostatnim państwowym dysponentem obiektu było Ministerstwo Kultury. W 1995 roku sprzedało ono prawo wieczystej dzierżawy obiektu i 1,5-hektarowego terenu polsko-kanadyjskiej spółce Logoland, która w 1997 roku odsprzedała swe prawa spółce Park Place Investment[2]. Budynek wyburzono w 2002 roku[9], na jego miejscu w 2006 roku wzniesiono kompleks czterech sześciopiętrowych luksusowych budynków mieszkalnych[4] – „Apartamenty Patria” według projektu pracowni Mąka Sojka Architekci[11].
Działalność
W krótkim okresie funkcjonowania teatru organizowano w nim szereg imprez i przedstawień, m.in.:
- spektakl „Romeo i Julia” w wykonaniu Baletu XX wieku Maurice Béjarta[1][12] (oficjalne otwarcie Teatru)
- występy pianistów uczestniczących w eliminacjach do Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego[2][13] (8. edycja konkursu odbywała się w dniach 6–25 października 1970 roku). Podczas 20 koncertów zagrali niemal wszyscy pianiści biorący udział w tym konkursie[14]. Hala na Powiślu mogła pomieścić więcej osób niż gmach Filharmonii Narodowej, w którym odbywał się konkurs, więc w praktyce to ona stała się głównym miejscem, w którym publiczność mogła wysłuchać muzyków, a także nawiązać z nimi kontakt[6].
- koncert (prawykonanie w Polsce) „Symfonii tysiąclecia” (VIII Symfonii Es-dur) Gustawa Mahlera pod batutą Stanisława Wisłockiego (12 i 13 lutego 1971 roku)[15]
- spektakl Mrowisko z muzyką zespołu Klan
- koncert Czesława Niemena
- koncert zespołu SBB
- musical (wtedy nazwany śpiewogrą) „Na szkle malowane” Katarzyny Gärtner i Ernesta Brylla
- kilka pokazów cyrkowych[2]
- występ zasłużonych artystów Związku Radzieckiego[16].
Instytucja Teatr Rozrywki nie miała stałego zespołu aktorskiego i repertuaru. Jej dyrektorem był Tadeusz Sutt[6].
Odniesienia w kulturze
Wewnątrz tego budynku nagrano scenę w filmie „Miś” Stanisława Barei, w której pracownik kotłowni, prowadzący tam melinę, odpalając jeden papieros od drugiego, mówi przez telefon do pani kierowniczki ADM: Czy ja palę? Pani kierowniczko, ja palę przez cały czas, na okrągło![11][17][18].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Teatr Rozrywki, „Stolica”, 26 (1177), 28 czerwca 1970, s. 4–5 [dostęp 2022-02-07].
- ↑ a b c d e f Działał tylko przez rok [online], wyborcza.pl, 16 stycznia 2002 [dostęp 2022-02-09].
- ↑ a b c d Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund, Atlas architektury Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 1977, s. 83, OCLC 831027217.
- ↑ a b c d Cyrk z cyrkiem [online], www.bikestats.pl, 18 grudnia 2013 [dostęp 2022-02-06].
- ↑ Иван Бутовски, Откраднат ли е проектът за паметника на Бузлуджа: "Летящата чиния" е трябвало да бъде модерно кафене в София [online], 168 часа, 1 listopada 2018 (bułg.).
- ↑ a b c d e Kornelia Sobczak, VIII Konkurs. (Nareszcie) zwykły konkurs. 7–25 października 1970 roku, [w:] Ada Arendt i inni, Chopinowskie igrzysko. Historia Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina 1927-2015, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020, s. 181-198, DOI: 10.31338/uw.9788323541356, ISBN 978-83-235-4127-1.
- ↑ „Stolica. Dodatek KD PZPR Śródmieście i Prezydium DRN Śródmieście dla Czytelników Stolicy”, 1963, s. 5.
- ↑ Rafał Jabłoński, Ale cyrk!, „Rzeczpospolita”, 5 marca 2012 [dostęp 2022-02-06].
- ↑ a b Stefan Bratkowski, Jarosław Zieliński, Olgierd Budrewicz, Opinie o cyrku na Powiślu, „wyborcza.pl”, 18 stycznia 2002 [dostęp 2022-02-06].
- ↑ Пожарът в софийския цирк [online], socbg.com, 19 listopada 2013 [dostęp 2022-02-06] (bułg.).
- ↑ a b Michał Szymański, Tajemnicze miasto. Spacery po Warszawie. Część IV. Śródmieście południowe. Część 2, Warszawa: Wydawnictwo CM, 2016, s. 92, ISBN 978-83-65499-12-7.
- ↑ Joanna Brych, Niezwykła kariera Gerarda Wilka [online], 22 marca 2016 [dostęp 2022-02-09].
- ↑ VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina [online], chopincompetition2015.com [dostęp 2022-02-09].
- ↑ O konkursie [online], konkursy.nifc.pl [dostęp 2022-02-09].
- ↑ Tadeusz Deszkiewicz, Polskie prawykonanie Symfonii Tysiaca Gustava Mahlera w... warszawskim cyrku [online], salon24.pl, 20 lutego 2015 [dostęp 2022-02-09].
- ↑ Rafał Dajbor, Powiśle utrwalone w filmie, „Stolica”, 3–4, 2020, s. 42–44 [dostęp 2020-02-09].
- ↑ Marek Łuszczyna, Filmowe miejsca, których nie ma. Takie rzeczy tylko w kinie, czyli o ulicach, budynkach i knajpach, po których zostały wspomnienia oraz sceny filmowe, „Magazyn Filmowy SFP”, 43/2014, sfp.org.pl, 24 maja 2015 [dostęp 2022-02-06].
- ↑ Rafał Dajbor, Jak jest zima, to musi być zimno [online], krytykapolityczna.pl [dostęp 2022-02-09].
Linki zewnętrzne
Zdjęcia Teatru Rozrywki: