VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina
Zwycięzca VIII Konkursu Chopinowskiego Amerykanin Garrick Ohlsson (zdjęcie późniejsze z 2010) | |
Pełna nazwa |
VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina |
---|---|
Termin |
6–25 października 1970 |
Państwo | |
Miejscowość | |
Obiekt | |
Organizator | |
Tematyka |
VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (również VIII Konkurs Chopinowski) – 8. edycja Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, która rozpoczęła się 6 października 1970 w Warszawie. Organizatorem konkursu było Towarzystwo im. Fryderyka Chopina[1].
Charakterystyka konkursu
[edytuj | edytuj kod]Wzięło w nim udział 80 pianistów z 28 krajów[2]. Konkurs odbył się w dniach 6–25 października 1970[3]. Był on trójstopniowy: składał się z dwóch etapów oraz finału. Zwyciężył Amerykanin Garrick Ohlsson[4].
Z uwagi na niesprzyjającą aurę pogodową na poprzednich konkursach, powodującą dolegliwości i przeziębienia zarówno pianistów jak i jurorów, zmieniono okres jego trwania na październik[3]. Krytyk muzyczny Jerzy Waldorff tak to wtedy skomentował[3]:
Okazało się (…), że w lutym panuje u nas klimat zbyt różny od aury w wielu innych krajach kuli ziemskiej, skutkiem czego egzotyczni zwłaszcza kandydaci przeziębiali się po przybyciu do Warszawy. Jesienią natomiast klimat bliższy jest światowej średniej.
Ogromnym zainteresowaniem cieszyły się Warszawskie koncerty chopinowskie w sali Teatru Rozrywki na Powiślu, które towarzyszyły konkursowi[3]. Występowali tam uczestnicy konkursu, prezentując zazwyczaj program wykonywany poprzedniego dnia podczas przesłuchań w Filharmonii Narodowej[3]. Podczas 20 koncertów zagrali tam niemal wszyscy pianiści biorący udział w konkursie[3]. O wielkim zainteresowaniu słuchaczy występami pianistów, tak wtedy pisał m.in. Jerzy Waldorff[3]:
W tych dniach całe miasto mówi tylko o grze na fortepianie i każdy taksówkarz zna się najlepiej na tym, jak trzeba wykonać finał Sonaty b-moll, w tramwajach i autobusach ludzie skaczą sobie do oczu w walce o swoich faworytów do nagród. Przed gmachem Filharmonii tłumy tych, co nie dostali się do środka. Czasem trzeba wzywać na pomoc milicję, ale nie zawsze to pomaga!
Warto dodać, że z okazji VIII Konkursu Chopinowskiego, Poczta Polska wydała 8 września znaczek pocztowy o nominale 2,50 zł; projektu Stefana Małeckiego, przedstawiający faksymile podpisu Fryderyka Chopina na tle stylizowanej klawiatury[5].
Kalendarium
[edytuj | edytuj kod]Kalendarz konkursu[6] | ||||||||||||||||||||
Faza konkursu | Data | |||||||||||||||||||
6.10[6] | 7.10[7] | 8.10[8] | 9.10[9] | 10.10[10] | 11.10[10] | 12.10[11] | 13.10[12] | 14.10 | 15.10[13] | 16.10[14] | 17.10 | 18.10 | 19.10 | 20.10 | 21.10 | 22.10 | 23.10 | 24.10[15] | 25.10[16] | |
Koncert inauguracyjny | ||||||||||||||||||||
I etap | ||||||||||||||||||||
II etap | ||||||||||||||||||||
Finał | ||||||||||||||||||||
Koncert laureatów |
Jury
[edytuj | edytuj kod]Do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołano jury, w następującym składzie[3][a]:
Skład jury | |||
Lp. | Juror | Kraj | Funkcja |
1. | Kazimierz Sikorski | Polska | przewodniczący jury |
2. | Guido Agosti | Włochy | wiceprzewodniczący jury |
3. | Tatjana Nikołajewa | ZSRR | wiceprzewodniczący jury |
4. | Zbigniew Szymonowicz | Polska | sekretarz jury |
5. | Raif J. Abillama | Liban | członek jury |
6. | István Antal | Węgry | członek jury |
7. | Jan Ekier | Polska | członek jury |
8. | Monique Haas | Francja | członek jury |
9. | Gheorghe Halmos | Rumunia | członek jury |
10. | Jan Hoffman | Polska | członek jury |
11. | Witold Małcużyński | Polska | członek jury |
12. | Susumu Nagai | Japonia | członek jury |
13. | Stepanka Pelischek | Bułgaria | członek jury |
14. | Eliane Richepin | Francja | członek jury |
15. | Maria Teresa Rodriguez | Meksyk | członek jury |
16. | Annerose Schmidt | NRD | członek jury |
17. | Regina Smendzianka | Polska | członek jury |
18. | Pavel Štěpán | Czechosłowacja | członek jury |
19. | Bolesław Woytowicz | Polska | członek jury |
System oceny pianistów
[edytuj | edytuj kod]Jury oceniało grę uczestników stosując punktację od 1 do 25[2]. Do II etapu dopuszczono 24 uczestników[2]. Do finału zakwalifikowano 12 uczestników w kolejności sumy przeciętnych I i II etapu[2]. Kolejność nagród została ustalona na podstawie sumy przeciętnych punktacji, uzyskanej we wszystkich trzech etapach[2].
Konkurs
[edytuj | edytuj kod]Koncert inauguracyjny
[edytuj | edytuj kod]Wieczorem 6 października o godzinie 19:30 w sali Filharmonii Narodowej odbyła się ceremonia rozpoczęcia VIII Konkursu Chopinowskiego[6]. Po odegraniu Hymnu Narodowego, głos zabrał Minister Kultury i Sztuki, Lucjan Motyka, po czym rozległy się dźwięki uwertury opery Andromeda, Józefa Elsnera[6]. Następnie wykonano Koncert fortepianowy, Johanna Sebastiana Bacha, IV Symfonię op. 60, Karola Szymanowskiego oraz Livre pour orchestre, Witolda Lutosławskiego[6]. Solistami koncertu byli pianiści, a jednocześnie jurorzy konkursu Jan Ekier i Tatjana Nikołajewa, która wykonała zbiór Kunst der Fuge, Johanna Sebastiana Bacha[6].
I etap
[edytuj | edytuj kod]Przesłuchania konkursowe odbyły się w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej w kolejności alfabetycznej, począwszy od wylosowanej wcześniej litery „V”[7]. Jako pierwszy 7 października w sesji przedpołudniowej wystąpił Czechosłowak Josef Vizváry, grając na fortepianie marki Steinway[7].
II etap
[edytuj | edytuj kod]Decyzją jury podaną 17 października, do II etapu dopuszczono 24 pianistów, w tym siedmiu Polaków[17]. Przesłuchania konkursowe odbyły się podobnie jak w I etapie, w dwóch sesjach przedpołudniowej i popołudniowej.
Uczestnicy II etapu[17]
|
Finał
[edytuj | edytuj kod]Decyzję o dopuszczeniu do finału 12 pianistów (w tym trzech Polaków) jury ogłosiło 21 października[18]. Pianiści w finale mieli do wyboru wykonanie jednego z Koncertów fortepianowych Fryderyka Chopina: (f-moll op. 21 lub e-moll op. 11)[18].
Finaliści[18]
|
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Wszyscy finaliści otrzymali stosownie do zajętego miejsca bądź wyróżnienia odpowiednią nagrodę finansową[16]. Zgodnie z regulaminem nagrodzeni zobowiązani byli do udziału w kończącym konkurs, koncercie laureatów. Nagrodę publiczności zdobyła Amerykanka Mona Golabek[19].
Nagrody główne[16] | ||||
Nagroda | Laureat | Kraj | Wysokość nagrody | Fundator nagrody |
1 | Garrick Ohlsson[4] | Stany Zjednoczone | 40 000 zł | Minister Kultury i Sztuki[1] |
2 | Mitsuko Uchida | Japonia | 30 000 zł | |
3 | Piotr Paleczny | Polska | 25 000 zł | |
4 | Eugene Indjic | Stany Zjednoczone | 20 000 zł | |
5 | Natalija Gawriłowa | ZSRR | 15 000 zł | |
6 | Janusz Olejniczak | Polska | 10 000 zł | |
Wyróżnienia[16] | ||||
Wyróżniony | Kraj | Wysokość nagrody | Fundator nagrody | |
Emanuel Ax | Stany Zjednoczone | 5000 zł | Minister Kultury i Sztuki[1] | |
Ikuko Endō | Japonia | 5000 zł | ||
Ivan Klánský | Czechosłowacja | 5000 zł | ||
Alain Neveux | Francja | 5000 zł | ||
Karol Nicze | Polska | 5000 zł | ||
Irina Smolina | ZSRR | 5000 zł | ||
Nagrody specjalne[16] | ||||
Nagroda | Nagrodzony | Kraj | Wysokość nagrody | Fundator nagrody |
Najlepsze wykonanie poloneza | Piotr Paleczny | Polska | 10 000 zł | Towarzystwo im. Fryderyka Chopina |
Najlepsze wykonanie mazurków | Garrick Ohlsson[4] | Stany Zjednoczone | 10 000 zł | Polskie Radio |
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zaproszony na jurora konkursu Leon Fleisher (USA) w ostatniej chwili odwołał swój przyjazd.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Barbara Niewiarowska , Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie [online], chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-09-14] .
- ↑ a b c d e Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Konkurs VIII [online], konkursy.miedzynarodowe.chopin.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-03-22] .
- ↑ a b c d e f g h VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina [online], chopincompetition2015.com [zarchiwizowane z adresu 2023-04-02] .
- ↑ a b c Osoby związane z Chopinem. (Garrick Ohlsson), [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.Chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-08-09] .
- ↑ VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina, [w:] Katalog Znaków Pocztowych, kzp.pl, 8 września 1970 [zarchiwizowane z adresu 2017-03-12] .
- ↑ a b c d e f VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Chopina. Wielkie święto polskiej muzyki, „Dziennik Polski”, Nr 238 (8283), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 7 października 1970, s. 1–2, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ a b c Pierwsze koncerty wielkiego konkursu. Zespoleni muzyką Chopina, „Trybuna Robotnicza”, Nr 239, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 8 października 1970, s. 1, ISSN 0137-9356, OCLC 750488613 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ Drugi dzień przesłuchań uczestników Konkursu Chopinowskiego, „Trybuna Robotnicza”, Nr 240, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 9 października 1970, s. 1, ISSN 0137-9356, OCLC 750488613 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ Kolejni Polacy na estradzie Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 241 (8286), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 10 października 1970, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ a b Konkurs chopinowski na półmetku, „Trybuna Robotnicza”, Nr 242, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 12 października 1970, s. 1, ISSN 0137-9356, OCLC 750488613 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ Trwają eliminacje uczestników Konkursu Chopinowskiego, „Trybuna Robotnicza”, Nr 243, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 13 października 1970, s. 1, ISSN 0137-9356, OCLC 750488613 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ Młodzi pianiści z woj. katowickiego na Konkursie Chopinowskim, „Trybuna Robotnicza”, Nr 244, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 14 października 1970, s. 1, ISSN 0137-9356, OCLC 750488613 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ Konkurs Chopinowski. Dziś zakończenie I etapu, „Trybuna Robotnicza”, Nr 246, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 16 października 1970, s. 1, ISSN 0137-9356, OCLC 750488613 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ Zakończenie I etapu Konkursu Chopinowskiego, „Trybuna Robotnicza”, Nr 247, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 17 października 1970, s. 2, ISSN 0137-9356, OCLC 750488613 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ Z ostatniej chwili. Amerykanin Garrick Ohlsson zwycięzcą Konkursu Chopinowskiego. Piotr Paleczny na trzecim miejscu, „Dziennik Polski”, Nr 254 (8299), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 25 października 1970, s. 2, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ a b c d e Chopin 70. Międzynarodowe święto muzyki dobiegło końca. Rybniczanin – laureatem III nagrody. Uroczysty koncert, „Trybuna Robotnicza”, Nr 254, Katowice: Śląskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 26 października 1970, s. 1–2, ISSN 0137-9356, OCLC 750488613 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ a b Siedmiu Polaków w drugim etapie Konkursu Chopinowskiego, „Dziennik Polski”, Nr 248 (8283), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 18 października 1970, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ a b c Trzech Polaków w finale VIII Konkursu Chopinowskiego. 25 października koncert laureatów w Filharmonii Narodowej, „Dziennik Polski”, Nr 251 (8296), Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”, 22 października 1970, s. 1, ISSN 0137-9089, OCLC 749162897 [dostęp 2019-01-17] .
- ↑ Jacek Marczyński , Salon odrzuconych, „Rzeczpospolita”, Nr 247 (5717) (wydanie specjalne), Warszawa, 21 października 2000, s. 4 [dostęp 2017-03-17] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stefania Golańska (teksty fr. Renata Sobańska): Program VIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina: Warszawa 7- 25 października 1970 – Programme du VIIIe Concours International de Piano "Frédéric Chopin": Varsovie 7-25 octobre 1970. Wyd. 1. Warszawa: Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, 1970. OCLC 749433472. (pol. • fr.).
- Jerzy Waldorff, Wielka gra, wyd. III uzup., Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993, ISBN 83-214-0940-7, OCLC 69467869 .
- Stefan Wysocki , Wokół Konkursów Chopinowskich, wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwa Radia i Telewizji, 1987, ISBN 83-212-0443-0, OCLC 749899851 .