Majorka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Baleary" za pomocą HotCat
szablon
Linia 21: Linia 21:
}}
}}
[[Plik:Flag of Mallorca.svg|thumb|200px|Flaga Majorki]]
[[Plik:Flag of Mallorca.svg|thumb|200px|Flaga Majorki]]
'''Majorka''' ([[język hiszpański|hiszp.]] i [[język kataloński|kat.]] ''Mallorca'') – największa w [[archipelag]]u [[Baleary|Balearów]] [[wyspa]] [[Hiszpania|hiszpańska]] na [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]] o długości około 100 km i powierzchni 3640 km². Zamieszkuje ją 859 289 mieszkańców. Głównym miastem i stolicą wyspy jest [[Palma (Hiszpania)|Palma de Mallorca]].
'''Majorka''' ([[język hiszpański|hiszp.]] i [[język kataloński|kat.]] ''Mallorca'') – największa w [[archipelag]]u [[Baleary|Balearów]] [[wyspa]] [[Hiszpania|hiszpańska]] na [[Morze Śródziemne|Morzu Śródziemnym]] o długości około 100 km i powierzchni 3640 km². Zamieszkuje ją 859 289 mieszkańców{{Fakt}}. Głównym miastem i stolicą wyspy jest [[Palma (Hiszpania)|Palma de Mallorca]].


Wyspa jest zbudowana głównie z wapieni mezozoicznych. Wzdłuż północno-zachodnich wybrzeży wyspy rozciąga się skrasowiałe pasmo górskie ''[[Serra de Tramuntana]]'', z najwyższym szczytem [[Puig Major]], wznoszącym się na wysokość 1445 m [[n.p.m.]] Drugim co do wysokości szczytem jest [[Pico de Masanella|Puig de Massanella]] – 1367 m n.p.m. Południowo-wschodnią część wyspy zajmuje wyżyna z rozwiniętą rzeźbą krasową, część centralna natomiast ma charakter nizinny. Leży w strefie klimatu śródziemnomorskiego z suchym latem i opadami w zimie sięgającymi 650 mm na rok.
Wyspa jest zbudowana głównie z wapieni mezozoicznych. Wzdłuż północno-zachodnich wybrzeży wyspy rozciąga się skrasowiałe pasmo górskie ''[[Serra de Tramuntana]]'', z najwyższym szczytem [[Puig Major]], wznoszącym się na wysokość 1445 m [[n.p.m.]] Drugim co do wysokości szczytem jest [[Pico de Masanella|Puig de Massanella]] – 1367 m n.p.m. Południowo-wschodnią część wyspy zajmuje wyżyna z rozwiniętą rzeźbą krasową, część centralna natomiast ma charakter nizinny. Leży w strefie klimatu śródziemnomorskiego z suchym latem i opadami w zimie sięgającymi 650 mm na rok.

Wersja z 00:32, 19 lip 2022

Majorka
Ilustracja
Zdjęcie satelitarne wyspy
Kontynent

Europa

Państwo

 Hiszpania

Akwen

Morze Śródziemne

Powierzchnia

3640 km²

Populacja (2015)
• liczba ludności
• gęstość


859 289[1]
238 os./km²

Położenie na mapie Balearów
Mapa konturowa Balearów, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Majorka”
Położenie na mapie Hiszpanii
Mapa konturowa Hiszpanii, po prawej znajduje się punkt z opisem „Majorka”
Ziemia39°37′N 2°59′E/39,616667 2,983333
Mapa wyspy
Flaga Majorki

Majorka (hiszp. i kat. Mallorca) – największa w archipelagu Balearów wyspa hiszpańska na Morzu Śródziemnym o długości około 100 km i powierzchni 3640 km². Zamieszkuje ją 859 289 mieszkańców[potrzebny przypis]. Głównym miastem i stolicą wyspy jest Palma de Mallorca.

Wyspa jest zbudowana głównie z wapieni mezozoicznych. Wzdłuż północno-zachodnich wybrzeży wyspy rozciąga się skrasowiałe pasmo górskie Serra de Tramuntana, z najwyższym szczytem Puig Major, wznoszącym się na wysokość 1445 m n.p.m. Drugim co do wysokości szczytem jest Puig de Massanella – 1367 m n.p.m. Południowo-wschodnią część wyspy zajmuje wyżyna z rozwiniętą rzeźbą krasową, część centralna natomiast ma charakter nizinny. Leży w strefie klimatu śródziemnomorskiego z suchym latem i opadami w zimie sięgającymi 650 mm na rok.

W środkowej części wyspy, gdzie znajduje się urodzajna nizina, uprawia się winorośla, oliwki, truskawki, figi, cytrusy i warzywa. W górach prowadzi się wypas owiec. Na wyspie przeważa przemysł spożywczy i rzemiosło artystyczne (biżuteria, ceramika), nastawione na obsługę licznych turystów. Wyspa słynie ze swych kąpielisk i salin morskich.

Historia

Jako pierwsi około 1000 r. p.n.e. zajęli ją Fenicjanie, następnie przez kilka wieków na wyspie panowali Grecy, którzy nadali Balearom nazwę od słowa ballein, czyli strzelać z procy. Z wyspy wywodzili się procarze, którzy brali udział w wojnach punickich. W starożytności należała do Kartaginy i Rzymu (przez 5 wieków), którzy założyli na Majorce miasta Pollentia (obecnie Alcúdia) i Palmaria (obecnie Palma de Mallorca), przejściowo była podbita przez Wandalów i Wizygotów (V i VI wiek n.e), a później przez Arabów, którzy ostatecznie zdobyli Majorkę w 902 r. n.e. W wyniku rekonkwisty od 12 września 1229 w posiadaniu Aragonii. W latach 12761349 stanowiła część samodzielnego Królestwa Majorki. Później znowu aragońska i hiszpańska.

W swojej historii Majorka była też wielokrotnie obiektem ataków piratów. U jej zachodniego brzegu, na wysepce Sa Dragonera, Barbarossa miał swoją bazę. Wiele miast w tych czasach powstawało w oddaleniu od brzegu, aby uniknąć złupienia przez piratów.

W latach 18381839 przez jakiś czas gościł na niej Fryderyk Chopin, co upamiętnia otwarte w 1929 muzeum kompozytora w miejscowości Valldemossa. W czasach dyktatury generała Franco zakazano używania na wyspie innego języka niż język hiszpański, choć obecnie na wyspie status języka urzędowego ma zarówno język hiszpański, jak i język kataloński. Od lat 50. XX wieku na Majorce doszło do burzliwego i niekontrolowanego rozwoju turystyki. Początkowo budowano gigantyczne betonowe hotele, które znacznie szpeciły naturalny krajobraz. W latach 90. XX wieku jednak wyburzono wiele betonowych molochów i obecnie powstające hotele mają bardziej kameralny charakter i muszą spełniać warunki ochrony środowiska naturalnego. W roku 1999 wprowadzono na wyspie podatek ekologiczny wynoszący 1 euro dziennie od przebywającego turysty, co spotkało się jednak z negatywną reakcją i doprowadziło do spadku liczby turystów. W 2003 wycofano się z tego podatku.

W roku 2004 33 plaże Majorki uzyskały Błękitną Flagę. Obecnie 90% dochodu wyspy pochodzi z turystyki.

Ludność

Na wyspie używany jest dialekt majorkański[[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]] języka katalońskiego (zob. dialekty balearskie).

21,2% mieszkańców wyspy stanowią obcokrajowcy. Dominują wśród nich Niemcy (3,54%); inne liczne grupy to Brytyjczycy, Marokańczycy i Bułgarzy[2].

Podział administracyjny

Wyspa dzieli się na następujące gminy:

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Cifras de población resultantes de la revisión del Padrón municipal referidas al 1-1-15, Boletín Oficial del Estado.
  2. Viele Marokkaner auf dem Land. Mallorca Magazin, 2013-03-16. [dostęp 2019-01-21]. (niem.).

Linki zewnętrzne