Organizacja Państw Tureckich: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Wycofano edycję użytkownika 2A02:8308:308:B000:643A:93A3:64DC:8CFD (dyskusja). Autor przywróconej wersji to MalarzBOT.
Znacznik: Wycofanie zmian
drobne merytoryczne
Linia 20: Linia 20:
| www = http://turkkon.org/
| www = http://turkkon.org/
}}
}}
'''Organizacja Państw Tureckich''' ({{Tur.|Türk Devletleri Teşkilatı}}; do 12 listopada 2021 {{Tur.|Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi)}}<ref>{{Cytuj |tytuł = Türk Konseyi Hakkında |data = 2020-12-04 |data dostępu = 2023-02-03 |opublikowany = Türk Keneşi |url = http://web.archive.org/web/20201204034429/https://www.turkkon.org/tr/turk-konseyi-hakkinda |język = tr}}</ref>, {{Pol.|Rada Współpracy Państw Języków Tureckich (Rada Turecka)}}) – [[organizacja międzynarodowa]] zrzeszająca państwa, w których językiem urzędowym są [[Języki turkijskie|języki tureckie]]. Sekretariat Generalny znajduje się w [[Stambuł|Stambule]].
'''Organizacja Państw Turkijskich''' ({{Tur.|Türk Devletleri Teşkilatı}}; do 12 listopada 2021 {{Tur.|Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi)}}<ref>{{Cytuj |tytuł = Türk Konseyi Hakkında |data = 2020-12-04 |data dostępu = 2023-02-03 |opublikowany = Türk Keneşi |url = http://web.archive.org/web/20201204034429/https://www.turkkon.org/tr/turk-konseyi-hakkinda |język = tr}}</ref>, {{Pol.|Rada Współpracy Państw Języków Tureckich (Rada Turecka)}}) – [[organizacja międzynarodowa]] zrzeszająca państwa, w których językiem urzędowym są [[Języki turkijskie|języki tureckie]]. Sekretariat Generalny znajduje się w [[Stambuł|Stambule]].
Kraje członkowskie organizacji to: [[Azerbejdżan]], [[Kazachstan]], [[Kirgistan]], [[Turcja]] i [[Uzbekistan]]. [[Turkmenistan]] nie jest obecnie (2020) członkiem Rady Współpracy ze względu na [[Państwo neutralne|neutralny status]], jednak poprzez swoje kulturowe dziedzictwo jest możliwy akces tego państwa do organizacji w przyszłości<ref>{{Cytuj |tytuł = The Turkic world is on the edge of a historic revival |data dostępu = 2020-12-29 |opublikowany = The Turkic world is on the edge of a historic revival |url = https://www.trtworld.com/opinion/the-turkic-world-is-on-the-edge-of-a-historic-revival-30327 |język = en}}</ref>. Od 2018 r. status obserwatora przy Radzie Współpracy mają [[Węgry]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Hungary is now part of the assembly of “Turkic Speaking Countries” |data = 2018-11-25 |data dostępu = 2020-12-29 |opublikowany = Hungarian Free Press |url = https://hungarianfreepress.com/2018/11/25/hungary-is-now-part-of-the-assembly-of-turkic-speaking-countries/ |język = en}}</ref>.
Kraje członkowskie organizacji to: [[Azerbejdżan]], [[Kazachstan]], [[Kirgistan]], [[Turcja]] i [[Uzbekistan]]. [[Turkmenistan]] nie jest obecnie (2020) członkiem Rady Współpracy ze względu na [[Państwo neutralne|neutralny status]], jednak poprzez swoje kulturowe dziedzictwo jest możliwy akces tego państwa do organizacji w przyszłości<ref>{{Cytuj |tytuł = The Turkic world is on the edge of a historic revival |data dostępu = 2020-12-29 |opublikowany = The Turkic world is on the edge of a historic revival |url = https://www.trtworld.com/opinion/the-turkic-world-is-on-the-edge-of-a-historic-revival-30327 |język = en}}</ref>. Od 2018 r. status obserwatora przy Radzie Współpracy mają [[Węgry]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Hungary is now part of the assembly of “Turkic Speaking Countries” |data = 2018-11-25 |data dostępu = 2020-12-29 |opublikowany = Hungarian Free Press |url = https://hungarianfreepress.com/2018/11/25/hungary-is-now-part-of-the-assembly-of-turkic-speaking-countries/ |język = en}}</ref>.
[[Plik:Emblem of the Organization of Turkic States.svg|mały|240x240px|Oficjalny symbol organizacji]]
[[Plik:Emblem of the Organization of Turkic States.svg|mały|240x240px|Oficjalny symbol organizacji]]
[[Plik:Baku hosts 7th Summit of Cooperation Council of Turkic-Speaking States 01.jpg|mały|240x240px|7. Szczyt Rady Współpracy Państw Języków Tureckich w [[Baku]] (2019)]]
[[Plik:Baku hosts 7th Summit of Cooperation Council of Turkic-Speaking States 01.jpg|mały|240x240px|7. Szczyt Rady Współpracy Państw Języków Tureckich w [[Baku]] (2019)]]
3 września 2018 wybrano {{link-interwiki|Baghdad Amreyev|tekst=Baghdada Amreyeva|Q=Q15975377}}, kazachskiego polityka, na sekretarza generalnego organizacji<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Secretary General |data dostępu = 2020-12-29 |opublikowany = Türk Keneşi |url = https://www.turkkon.org/en/genel-sekreter}}</ref>. W 2019 r. dożywotnim honorowym prezydentem Rady Współpracy Państw Języków Tureckich został [[Nursułtan Nazarbajew]], [[Prezydenci Kazachstanu|prezydent Kazachstanu]] w latach 1991–2019 (był on jednym z głównych inicjatorów powołania tego typu organizacji)<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Vakkas Doğantekin |tytuł = Nazarbayev made honorary president of Turkic Council |data = 24.05.2019 |data dostępu = 2023-02-03 |opublikowany = Anadolu Agency |url = https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/nazarbayev-made-honorary-president-of-turkic-council/1488599 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Statement on granting the First President of the Republic of Kazakhstan-Elbasy, H.E Nursultan Nazarbayev, the status of the life-time Honorary President of the Turkic Council {{!}} News |data = 24.05.2019 |data dostępu = 2023-02-03 |opublikowany = Türk Devletleri Teşkilatı |url = https://www.turkicstates.org/en/haberler/statement-on-granting-the-first-president-of-the-republic-of-kazakhstan-elbasy-he-nursultan-nazarbayev-the-status-of-the-life-time-honorary-president-of-the-turkic-council_1830 |język = en}}</ref>. W listopadzie 2021 na szczycie w [[Stambuł|Stambule]] organizacja zmieniła nazwę na: ''Organizacja Państw Tureckich'' ([[Język angielski|ang.]] Organization of Turkic States)<ref>{{Cytuj |tytuł = History of Organization |data dostępu = 2023-02-03 |opublikowany = Türk Devletleri Teşkilatı |url = https://www.turkicstates.org/en/organizasyon-tarihcesi}}</ref>.
3 września 2018 wybrano {{link-interwiki|Baghdad Amreyev|tekst=Baghdada Amreyeva|Q=Q15975377}}, kazachskiego polityka, na sekretarza generalnego organizacji<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Secretary General |data dostępu = 2020-12-29 |opublikowany = Türk Keneşi |url = https://www.turkkon.org/en/genel-sekreter}}</ref>. W 2019 r. dożywotnim honorowym prezydentem Rady Współpracy Państw Języków Turkijskich został [[Nursułtan Nazarbajew]], [[Prezydenci Kazachstanu|prezydent Kazachstanu]] w latach 1991–2019 (był on jednym z głównych inicjatorów powołania tego typu organizacji)<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Vakkas Doğantekin |tytuł = Nazarbayev made honorary president of Turkic Council |data = 24.05.2019 |data dostępu = 2023-02-03 |opublikowany = Anadolu Agency |url = https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/nazarbayev-made-honorary-president-of-turkic-council/1488599 |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Statement on granting the First President of the Republic of Kazakhstan-Elbasy, H.E Nursultan Nazarbayev, the status of the life-time Honorary President of the Turkic Council {{!}} News |data = 24.05.2019 |data dostępu = 2023-02-03 |opublikowany = Türk Devletleri Teşkilatı |url = https://www.turkicstates.org/en/haberler/statement-on-granting-the-first-president-of-the-republic-of-kazakhstan-elbasy-he-nursultan-nazarbayev-the-status-of-the-life-time-honorary-president-of-the-turkic-council_1830 |język = en}}</ref>. W listopadzie 2021 na szczycie w [[Stambuł|Stambule]] organizacja zmieniła nazwę na: ''Organizacja Państw Tureckich'' ([[Język angielski|ang.]] Organization of Turkic States)<ref>{{Cytuj |tytuł = History of Organization |data dostępu = 2023-02-03 |opublikowany = Türk Devletleri Teşkilatı |url = https://www.turkicstates.org/en/organizasyon-tarihcesi}}</ref>.


Organizacja Państw Tureckich jest obserwatorem w [[Organizacja Współpracy Gospodarczej|Organizacji Współpracy Gospodarczej]]. Podobny status stara się uzyskać również w [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|Organizacji Narodów Zjednoczonych]] i [[Organizacja Współpracy Islamskiej|Organizacji Współpracy Islamskiej]]{{fakt|data=2023-02}}.
Organizacja Państw Tureckich jest obserwatorem w [[Organizacja Współpracy Gospodarczej|Organizacji Współpracy Gospodarczej]]. Podobny status stara się uzyskać również w [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|Organizacji Narodów Zjednoczonych]] i [[Organizacja Współpracy Islamskiej|Organizacji Współpracy Islamskiej]]{{fakt|data=2023-02}}.

Wersja z 23:35, 5 maj 2024

Organizacja Państw Tureckich
Logotyp / flaga
Mapa

     Państwa członkowskie

     Obserwatorzy

Siedziba

Stambuł (Sekretariat Generalny)

Członkowie

Turcja, Kazachstan, Azerbejdżan, Kirgistan, Uzbekistan

Sekretarz Generalny

Kubanychbek Omuraliev(inne języki)

Honorowy Prezydent

Nursułtan Nazarbajew (dożywotnio)

Utworzenie

3 października 2009

Strona internetowa

Organizacja Państw Turkijskich (tur. Türk Devletleri Teşkilatı; do 12 listopada 2021 tur. Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi)[1], pol. Rada Współpracy Państw Języków Tureckich (Rada Turecka)) – organizacja międzynarodowa zrzeszająca państwa, w których językiem urzędowym są języki tureckie. Sekretariat Generalny znajduje się w Stambule. Kraje członkowskie organizacji to: Azerbejdżan, Kazachstan, Kirgistan, Turcja i Uzbekistan. Turkmenistan nie jest obecnie (2020) członkiem Rady Współpracy ze względu na neutralny status, jednak poprzez swoje kulturowe dziedzictwo jest możliwy akces tego państwa do organizacji w przyszłości[2]. Od 2018 r. status obserwatora przy Radzie Współpracy mają Węgry[3].

Oficjalny symbol organizacji
7. Szczyt Rady Współpracy Państw Języków Tureckich w Baku (2019)

3 września 2018 wybrano Baghdada Amreyeva(inne języki), kazachskiego polityka, na sekretarza generalnego organizacji[4]. W 2019 r. dożywotnim honorowym prezydentem Rady Współpracy Państw Języków Turkijskich został Nursułtan Nazarbajew, prezydent Kazachstanu w latach 1991–2019 (był on jednym z głównych inicjatorów powołania tego typu organizacji)[5][6]. W listopadzie 2021 na szczycie w Stambule organizacja zmieniła nazwę na: Organizacja Państw Tureckich (ang. Organization of Turkic States)[7].

Organizacja Państw Tureckich jest obserwatorem w Organizacji Współpracy Gospodarczej. Podobny status stara się uzyskać również w Organizacji Narodów Zjednoczonych i Organizacji Współpracy Islamskiej[potrzebny przypis].

Historia

Rada Współpracy Państw Języków Tureckich została założona 3 października 2009 r. na mocy porozumienia w Nachiczewaniu[8], podpisanego przez rządy Azerbejdżanu, Kazachstanu, Kirgistanu i Turcji[9].

W 2012 r. przyjęto oficjalną niebiesko-białą flagę. 30 kwietnia 2018 r. ogłoszono, że do organizacji przystąpi Uzbekistan[10]. Kraj jednak dopiero w kolejnym roku formalnie wystąpił o członkostwo[11].

Od końca 2018 r. status obserwatora posiadają Węgry i mogą ubiegać się o pełne członkostwo[3]. W 2020 r. Ukraina oznajmiła, że chce ubiegać się o status obserwatora[12][13]. 3 maja 2021 r. Afganistan oficjalnie złożył wniosek o uzyskanie statusu obserwatora w organizacji[14][15].

Szczyty organizacji

Kolejne szczyty Rady Współpracy odbywały się w: Ałmaty (2011 r.), Biszkeku (2012 r.), Qəbəli (2013 r.), Bodrumie (2014 r.), Astanie (2015 r.), Czołpon-Acie (2018 r.), Baku (2019 r.) i Stambule (2021).

15 października 2019 r. w Baku odbył się jubileuszowy 7. Szczyt Rady Państw Współpracy Języków Tureckich, podczas którego obchodzono 10-lecie istnienia organizacji. Wzięli z nim udział: prezydent Azerbejdżanu İlham Əliyev, prezydent Kirgistanu Sooronbaj Dżeenbekow, prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan, prezydent Uzbekistanu Shavkat Mirziyoyev oraz premier Węgier Viktor Orbán. Do wzięcia udziału w szczycie zaproszono również Turkmenistan, który reprezentował Purli Agamuradow[16].

10 kwietnia 2020 r. odbył się, zwołany z inicjatywy prezydenta Azerbejdżanu, nadzwyczajny szczyt, podczas którego w formie wideokonferencji omawiano walkę z pandemią wirusa COVID-19. Wziął w niej udział Tedros Adhanom, dyrektor generalny Światowej Organizacji Zdrowia[17][18].

Szczyt w Stambule w 12 listopada 2021 roku odbywał się pod hasłem: „Zielone technologie i inteligentne miasta w epoce cyfrowej”. Podjęto na nim decyzje dotyczące przekształcenia struktury organizacji i uzyskania mapy drogowej jej wspólnych celów w ramach dokumentu wizji na rok 2040[19].

Sekretarze generalni

Stan na 2023-02-03[20].

Państwa członkowskie

Członkowie

Obserwatorzy

Przypisy

  1. ↑ Türk Konseyi Hakkında [online], Türk Keneşi, 4 grudnia 2020 [dostęp 2023-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-04] (tur.).
  2. ↑ The Turkic world is on the edge of a historic revival [online], The Turkic world is on the edge of a historic revival [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  3. ↑ a b c Hungary is now part of the assembly of “Turkic Speaking Countries” [online], Hungarian Free Press, 25 listopada 2018 [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  4. ↑ a b Secretary General [online], Türk Keneşi [dostęp 2020-12-29].
  5. ↑ Vakkas Doğantekin, Nazarbayev made honorary president of Turkic Council [online], Anadolu Agency, 24 maja 2019 [dostęp 2023-02-03] (ang.).
  6. ↑ Statement on granting the First President of the Republic of Kazakhstan-Elbasy, H.E Nursultan Nazarbayev, the status of the life-time Honorary President of the Turkic Council | News [online], Türk Devletleri Teşkilatı, 24 maja 2019 [dostęp 2023-02-03] (ang.).
  7. ↑ History of Organization [online], Türk Devletleri Teşkilatı [dostęp 2023-02-03].
  8. ↑ Organization / Key Documents [online], Türk Devletleri Teşkilatı [dostęp 2023-02-03] (ang.).
  9. ↑ ABOUT TURKIC COUNCIL - General Information [online], Cooperation Council of Turkic Speaking States, 13 lipca 2011 [dostęp 2023-02-03] [zarchiwizowane z adresu 2011-07-13] (ang.).
  10. ↑ Uzbekistan decides to join ‘Turkic alliance’ during Erdogan’s visit – Turkey News [online], Hürriyet Daily News [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  11. ↑ Uzbekistan Officially Applies For Membership In Turkic Council [online], RadioFreeEurope/RadioLiberty [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  12. ↑ Ukraine seeks to obtain observer status in Turkic Council [online], www.ukrinform.net [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  13. ↑ Dışişleri Bakan Yardımcısı açıkladı [online], www.haberturk.com [dostęp 2020-12-29] (tur.).
  14. ↑ Secretary General of the Turkic Council received Afghan Ambassador [online], Türk Keneşi [dostęp 2021-07-18].
  15. ↑ [Yesterday...] [online], Twitter [dostęp 2021-07-18] (ang.).
  16. ↑ 7th Summit of the Turkic Council was held in Baku [online], Türk Keneşi [dostęp 2020-12-30].
  17. ↑ Official web-site of President of Azerbaijan Republic [online], en.president.az [dostęp 2020-12-29] (ang.).
  18. ↑ Leaders of the Turkic Council held an Extraordinary Summit on 10 April 2020 on Corona Virus Epidemy [online], Türk Keneşi [dostęp 2020-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-24].
  19. ↑ Merve Ayşe Kızılaslan, Turkic states make groundbreaking decisions, envision a strong alliance [online], TRT World, 14 grudnia 2021 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
  20. ↑ Secretary General, Former Secretaries General [online], Türk Devletleri Teşkilatı [dostęp 2023-02-03].
  21. ↑ Tatyana KUDRYAVTSEVA, Kubanychbek Omuraliev to become Secretary General of OTS - [online], 24.kg, 11 listopada 2022 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
  22. ↑ Turkic Council reforms into Organization of Turkic States [online], Turkic Council reforms into Organization of Turkic States [dostęp 2022-11-12] (ang.).
  23. ↑ Turkish Republic of Northern Cyprus admitted to Organization of Turkic States as observer [online], www.aa.com.tr [dostęp 2022-11-11].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Organizacja_Państw_Tureckich&oldid=73709315”