Hezbollah: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m LPA - update |
Terroryzm Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
| Linia 14: | Linia 14: | ||
|adres siedziby = [[Bejrut]] |
|adres siedziby = [[Bejrut]] |
||
|partie członkowskie = |
|partie członkowskie = |
||
|ideologia polityczna = [[szyizm|szyicki]] [[islamizm]],<br />[[antysemityzm]],<br />[[antysyjonizm]],<br />[[panislamizm]],<br/>[[antyimperializm]]<ref name="antyimp" /> |
|ideologia polityczna = [[szyizm|szyicki]] [[islamizm]],<br />[[terroryzm islamski]],<br />[[antysemityzm]],<br />[[antysyjonizm]],<br />[[panislamizm]],<br/>[[antyimperializm]]<ref name="antyimp" /> |
||
|poglądy gospodarcze = |
|poglądy gospodarcze = |
||
|liczba członków = ok. 100 000<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.reuters.com/world/middle-east/lebanons-hezbollah-chief-nasrallah-says-group-has-never-been-stronger-2021-10-18/ | tytuł = Lebanon's Hezbollah chief Nasrallah says group has never been stronger | opublikowany = Reuters | język = en | data dostępu = 2022-03-30}}</ref> |
|liczba członków = ok. 100 000<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.reuters.com/world/middle-east/lebanons-hezbollah-chief-nasrallah-says-group-has-never-been-stronger-2021-10-18/ | tytuł = Lebanon's Hezbollah chief Nasrallah says group has never been stronger | opublikowany = Reuters | język = en | data dostępu = 2022-03-30}}</ref> |
||
Wersja z 13:52, 4 paź 2024
.jpg) Flaga Hezbollahu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Data założenia |
1982 |
| Adres siedziby | |
| Ideologia polityczna |
szyicki islamizm, |
| Liczba członków |
ok. 100 000[2] |
| Barwy | |
| Obecni posłowie |
13/128
|
| Strona internetowa | |
Hezbollah (arab. حزب ﷲ, Ḥizb Allāh, „partia Boga”) – libańska partia polityczna radykalnych szyitów, utworzona w 1982[3][4]. Od początku była wspierana i finansowana przez Iran, Syrię, a także przez dotacje jej zwolenników[5]. Organizacja sama siebie określa jako „antyimperialistyczna”[1].
Hezbollah jest uważany za organizację terrorystyczną przez Stany Zjednoczone[6][7], Izrael[8], Kanadę[9], Argentynę[10], Wielką Brytanię[11], Holandię, Australię oraz Radę Współpracy Zatoki Perskiej[12]. Liga Państw Arabskich podzielała ten pogląd od 2016[13], ale zmieniła stanowisko w 2024[14]. Stany Zjednoczone zaczęły określać Hezbollah jako organizację terrorystyczną po jego atakach na amerykańskie bazy wojskowe i ambasadę amerykańską w Libanie w czasie wojny libańskiej w latach osiemdziesiątych[15]. Natomiast Unia Europejska wpisała na listę organizacji terrorystycznych zbrojne skrzydło Hezbollahu (w reakcji m.in. na zamach w Burgasie z 2012 roku), utrzymując zarazem dialog ze współtworzonym przez Hezbollah libańskim rządem[16].
Nazwa Organizacji Hezbollah pochodzi od słów „Partia Boga” i są to słowa z Koranu (58.22):
On wprowadzi ich do Ogrodów, gdzie w dole płyną strumyki; oni będą tam przebywać na wieki. Bóg znalazł w nich upodobanie i oni mają upodobanie w Nim. Oni stanowią partię Boga. O, tak! Zaprawdę, partię Boga – oni są szczęśliwi!
Początki Hezbollahu
Hezbollah powstał w 1982 roku, podczas libańskiej wojny domowej, kiedy to władze irańskie wysłały do okupowanego przez wojska izraelskie Libanu 1200-osobowy kontyngent instruktorów z elitarnych oddziałów Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej. Mieli oni za zadanie tworzenie antyizraelskiego ruchu oporu w południowym Libanie. Rozpoczął też indoktrynację, wspieranie finansowe, szkolenie i uzbrajanie miejscowej ludności.
Wkrótce organizacja zaczęła skupiać wokół siebie miejscowych ochotników, pomniejsze partie szyickie oraz niektórych członków milicji Amal. W libańskiej wojnie domowej Hezbollah walczył z Siłami Obronnymi Izraela i podlegającą im Armią Południowego Libanu. Początkowo współpracował z Amal i Syrią, ale w lutym 1987 r. doszło do starć z Syryjczykami, a w maju 1988 r. wybuchła otwarta wojna między Hezbollah i Amal[17].
Kierownictwo i struktura organizacji
Duchowym ojcem Hezbollahu był zmarły 4 lipca 2010 szejk Mohammed Hussein Fadlallah.
Organizacja kierowana jest przez szurę, czyli radę, w skład której wchodzi dwunastu duchownych, wraz z wyspecjalizowanymi komitetami zajmującymi się sprawami ideologicznymi, politycznymi, propagandowymi, wojskowymi i sądowymi. W głównych rejonach działania Hezbollahu (dolina Bekaa, południowy Bejrut i południowy Liban) istnieją mniejsze rady i komitety podlegające radzie głównej, która przekazuje im ogólne dyrektywy do swych pomniejszych organów, zaś te formułują konkretne decyzje i dopilnowują wykonania ich w terenie.
Państwo w państwie
Na terenie Libanu Hezbollah zbudował swego rodzaju państwo w państwie, które znajduje się de facto poza kontrolą władz Libanu. Hezbollah zajmuje się ekstensywnym programem rozwoju socjalnego. Prowadzi przynajmniej cztery szpitale, 12 klinik, 12 szkół i dwa centra agro-gospodarcze. Pomoc medyczna organizowana przez Hezbollah jest tańsza niż w większości szpitali prywatnych w Libanie[18]. Ta charytatywna działalność Hezbollahu istnieje jednak wyłącznie dzięki hojnemu wsparciu zagranicznemu – partia nie musi, tak jak legalny rząd Libanu, bilansować wydatków i martwić się o braki funduszy w swoim budżecie[19].
Ideologia
.jpg)
Ideologia Hezbollahu jest silnie antyizraelska i antyzachodnia. Po pojawieniu się na scenie politycznej w 1985 roku, partia przedstawiła swój manifest. Zakładał on:
- ustanowienie w Libanie republiki islamskiej na wzór Iranu;
- doprowadzenie do wycofania się z terytorium Libanu sił ONZ, głównie amerykańskich i francuskich;
- zwalczanie wszelkich wpływów świata zachodniego;
- doprowadzenie do wycofania się wojsk izraelskich, następnie zniszczenie państwa Izrael (którego Hezbollah postrzega jako tzw. „małego szatana”) i ustanowienie rządów islamskich nad Palestyną, a zwłaszcza nad Jerozolimą.
Działalność polityczna
Hezbollah jest najbardziej wpływową partią szyicką w Libanie. Cieszy się poparciem przede wszystkim ubogiej ludności wiejskiej i miejskiej. Jednak ze względu na skomplikowaną ordynację wyborczą, dyskryminującą szyitów, partia ta zdobywa jedynie kilkanaście mandatów w 128-osobowym libańskim parlamencie[20]. Hezbollah wraz ze świeckim Amalem utworzył prosyryjski Blok Rozwoju i Oporu, który wszedł razem z chrześcijańskim Blokiem Zmian i Reform w skład tzw. Sojuszu 8 Marca. Przewodniczącym klubu parlamentarnego jest Mohammad Raad.
Działalność terrorystyczna
Zamachy
Hezbollah postrzega terroryzm jako metodę walki słabych i uciśnionych przeciwko silniejszym agresorom. Tego typu działalność prowadził głównie podczas wojny domowej. Wtedy celem ataku nie były tylko siły izraelskie, ale również wojska i placówka ONZ. W kwietniu 1983 roku dokonano zamachu terrorystycznego na ambasadę USA w Bejrucie, w którym zginęło 49 osób. Hezbollah obwinia się także o atak na koszary Korpusu Amerykańskiej Piechoty Morskiej. Zginęło wówczas 240 żołnierzy marines. W tym samym czasie przeprowadzono ataki na francuskich spadochroniarzy w Bejrucie (60 zabitych) oraz dowództwo armii izraelskiej w Tyrze (50 zabitych).
Niektórzy przypisują Hezbollahowi udział w zamachu na ambasadę Izraela w Buenos Aires w roku 1992[21], mimo że nie ma na to niezbitych dowodów.
Porwania
Od 1984 roku Hezbollah rozpoczął dokonywać na szeroka skalę porwań. Porywanymi okazywali się obywatele amerykańscy, francuscy, brytyjscy i niemieccy. Część z nich została później zwolniona, jednakże niektórzy z nich (np. amerykański pułkownik Higgins) zostali zamordowani.
Walka zbrojna
Hezbollah dysponuje własnymi oddziałami zbrojnymi zwanymi Al-Muqawama al-Islamiyya (pol. Opór Islamski). W skład struktury militarnej wchodzi osiem pionów wojskowych wraz z własną służbą zdrowia i obsługą baterii katiuszy.
Po wyciągnięciu wniosków z wcześniejszej klęski Palestyńczyków, których taktyka opierała głównie na prowadzeniu wojny pozycyjnej, Hezbollah obrał walkę partyzancką. Jego oddziały są w ciągłym ruchu i przeprowadzają ataki nocą. Bojownicy są wyposażeni w najnowocześniejszy sprzęt (m.in. w noktowizory). Dużą rolę odgrywają siły rakietowe i artyleria. W latach 90. rozpoczęto silne ostrzeliwanie stref bezpieczeństwa oraz północnego Izraela.
Walka Hezbollahu z Izraelem miała na celu spowodowanie wycofania się wojsk izraelskich z Libanu (co nastąpiło do 2000 roku)[22]. Od tego roku ramię militarne Hezbollahu pozostało w południowym Libanie deklarując cel ochrony kraju[23], uwolnienie libańskich więźniów w Izraelu i odzyskanie terytorium farmy Shebaa[24], które obecnie jest okupowane przez Izrael (według ONZ obszar ten nigdy nie należał do Libanu, gdyż jest częścią Syrii). Liderzy Hezbollahu deklarują także solidarność z palestyńskim ruchem oporu i wspierają destrukcję państwa izraelskiego[25].
12 lipca 2006 roku w odpowiedzi na izraelską operację w Strefie Gazy nazywaną „summer rain” (czyli ‘letni deszcz’) Hezbollah uprowadził (z terytorium Izraela) dwóch izraelskich żołnierzy. Incydent ten sprowokował wojska izraelskie do ataku na cele w Libanie (faktyczne i domniemane siedziby Hezbollahu, elementy infrastruktury komunikacyjnej Libanu, takie jak mosty, lotniska, drogi), co doprowadziło do intensywnego konfliktu.
Jesienią 2012 Hezbollah zaangażował się w konflikt w Syrii po stronie sił rządowych, przeciw tamtejszym powstańcom i radykalnym islamistom sunnickim. Bojówki zbrojnego ramienia Hezbollahu specjalizowały się w walkach miejskich oraz zabójstwach. Na terenie Syrii na początku interwencji operowało 2 tys. szyickich bojowników. W 2013 liczba bojowników wzrosła do 10 tysięcy. W zamian za wsparcie rząd w Syrii uzbroił Hezbollah w rakiety dalekiego zasięgu Scud-B oraz ciężką broń[26]. Oficjalnie bojówki libańskie przyznały się do interwencji w Syrii podczas zwycięskiej bitwy o Al-Kusajr, która była największym sukcesem szyickich bojówkarzy. Na froncie walczyło ok. 3-5 tys. bojowników szyickich, z czego do maja 2013 poległo ponad stu. Oprócz pogranicza syryjsko-libańskiego bojownicy Hezbollahu walczyli również w Himsie, pod Damaszkiem i w Aleppo[27]. Interwencja Hezbollahu w Syrii zmieniła charakter wojny domowej ze społeczno-politycznej na wyznaniową między szyitami i alawitami a sunnitami. Konflikt ten narasta także w samym Libanie, gdzie sytuacja jest coraz bardziej napięta i dochodzi do wybuchów przemocy, które mogą zmusić Hezbollah do wycofania się z Syrii i obrony swoich libańskich pozycji przed sunnitami[28].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Shehata, Samer (2012). Islamist Politics in the Middle East: Movements and Change. Routledge. s. 176. ISBN 0-415-78361-5.
- ↑ Lebanon's Hezbollah chief Nasrallah says group has never been stronger. Reuters. [dostęp 2022-03-30]. (ang.).
- ↑ Hezbollah, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-28].
- ↑ hasło w Encarcie. encarta.msn.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-09)]..
- ↑ Lebanon: The many faces and hands of Hezbollah irinnews.org.
- ↑ U.S. Department of State. Appendix B: Background Information on Terrorist Groups 2006-07-25.
- ↑ U.S. Department of State. Foreign Terrorist Organizations (FTOs) 2006-07-16.
- ↑ Israel Ministry of Foreign Affairs Summary of Terrorist Activity 2004 2006-07-15.
- ↑ Office of the Superintendent of Financial Institutions Canada. Reference list 2006-07-25.
- ↑ Hezbollah branded as terrorist organization in Argentina, assets frozen - Diaspora - Jerusalem Post [online], www.jpost.com [dostęp 2019-07-19].
- ↑ Britain bans Hezbollah - Middle East - Jerusalem Post [online], www.jpost.com [dostęp 2019-07-19].
- ↑ GCC: Hezbollah terror group [online], Arab News, 3 czerwca 2013 [dostęp 2019-07-19] (ang.).
- ↑ Arab League labels Hezbollah terrorist organization, „Reuters”, 11 marca 2016 [dostęp 2019-07-19] (ang.).
- ↑ Ibrahim Al-Khazen: Arab League ceases labeling Hezbollah ‘terrorist organization’. aa.com.tr, 2024-06-29. [dostęp 2024-10-03]. (ang.).
- ↑ The Guardian. Hizbullah appeals to UK over ban 2006-07-27.
- ↑ Hezbollah na czarnej liście UE
- ↑ Jarosław Tomasiewicz: Terroryzm na tle przemocy politycznej (Zarys encyklopedyczny), Katowice 2000, s. 289
- ↑ Lebanon: The many hands and faces of Hezbollah 2006-07-25.
- ↑ Hezbollah’s Iran Money Trail: It’s Complicated | Al Akhbar English
- ↑ Wybory w Libanie – porażka Hezbolahu?. stosunkimiedzynarodowe.info, 2009-06-18. [dostęp 2011-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-24)]. (pol.).
- ↑ United States Department of State, April 2005.. [dostęp 2006-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-07-25)].
- ↑ Al Jazeera FactPlik: Hezbollah.
- ↑ Turkish Daily News – Hizbollah attacks widens cracks in Lebanon. turkishdailynews.com.tr. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-17)]. 2006-07-16.
- ↑ BBC News – In Focus: Shebaa farms 2000-05-25.
- ↑ Nicholas Blanford – Hizballah and Syria’s Lebanese Card 2004-09-14.
- ↑ Pociski balistyczne z arsenału prezydenta Syrii w rękach Hezbollahu?. wp.pl, 2012-06-06. [dostęp 2012-06-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-14)]. (pol.).
- ↑ Hezbollah stracił w Syrii ponad 100 ludzi”. wp.pl, 2013-05-23. [dostęp 2013-05-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-23)]. (pol.).
- ↑ Analiza Stratforu – Przeszkody na drodze do zwycięstwa syryjskiego reżimu w Aleppo. | [online], mscichowscy.pl [dostęp 2021-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-14] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona internetowa (arab. • ang. • fr.)
- Hezbollah: 1982-2005. psz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-09)]. (pol.), www.psz.pl [dostęp 2011-04-02]
- Sylwetka (ang.), www.globalsecurity.org [dostęp 2011-04-02]
- Wzrost możliwości taktycznych Hezbollah. defence24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-28)].
- Użycie dronów.
| Sojusz 14 Marca | |
|---|---|
| Blok Rozwoju i Oporu | |
| Blok Zmian i Reform | |
| Zgromadzenie Demokratyczne |
