Ilmenit: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m zamiana szablonu "źródła" na "dopracować" |
|||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ |
{{Dopracować|źródła=2011-07}} |
||
{{Minerał infobox |
{{Minerał infobox |
||
| pusty wiersz = |
| pusty wiersz = |
Wersja z 21:00, 17 gru 2013
Ten artykuł od 2011-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt={{{alt grafiki}}}|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}} | |
Właściwości chemiczne i fizyczne | |
Inne nazwy |
{{{inne nazwy}}} |
---|---|
Skład chemiczny |
{{{skład chemiczny}}} |
Twardość w skali Mohsa |
{{{twardość w skali Mohsa}}} |
Przełam |
{{{przełam}}} |
Łupliwość |
{{{łupliwość}}} |
Pokrój kryształu |
{{{pokrój kryształu}}} |
Układ krystalograficzny |
{{{układ krystalograficzny}}} |
Topliwość |
{{{topliwość}}} |
Właściwości mechaniczne |
{{{właściwości mechaniczne}}} |
Gęstość minerału |
{{{gęstość minerału}}} |
Właściwości optyczne | |
Barwa |
{{{barwa}}} |
Rysa |
{{{rysa}}} |
Połysk |
{{{połysk}}} |
Współczynnik załamania |
{{{współczynnik załamania}}} |
Inne |
{{{inne własności optyczne}}} |
Dodatkowe dane | |
Postacie alotropowe |
{{{postacie alotropowe}}} |
Szczególne własności |
{{{szczególne własności}}} |
Klasyfikacja Strunza |
{{{klasyfikacja Strunza}}} |
Ilmenit (żelaziak tytanowy) – minerał zaliczany do gromady tlenków.
- Właściwości
Minerał pospolity. Jest izostrukturalny z korundem i hematytem, z którym tworzy roztwór stały. Zawiera domieszki tlenków magnezu, manganu i innych metali, niekiedy promieniotwórczych. Nie rozpuszcza się w kwasach, dopiero po sproszkowaniu rozpuszcza się w stężonym kwasie solnym. Jest odporny na wietrzenie. Ma słabe własności magnetyczne; dopiero po wyprażeniu staje się magnetyczny. Odznacza się żywym pleochroizmem. Tworzy zbliźniaczenia.
- Występowanie
Występuje jako składnik poboczny wielu ubogich w krzem zasadowych skał magmowych i pegmatytów. Często występuje w skałach przeobrażonych – najczęściej w łupkach krystalicznych. Bywa spotykany w skałach osadowych (piaskach i żwirach), w których często tworzy duże koncentracje (tzw. piaski ilmenitowe) Współwystępuje z hematytem, magnetytem, apatytem, tytanitem, rutylem.
- Największe złoża na świecie występują w Australii, Republice Południowej Afryki, USA – Floryda, zaś w Europie – w Norwegii – Arendal, Ekersund, Szwecji – Routivare, Pletherhorn, Francji, Włoszech – okolice Novara, Rosji – G.Ilmeńskie, Ural, na Ukrainie.
- W Polsce spotykany w suwalskim masywie anortozytowym (złoża Krzemianka, Udryń), w gabrach Nowej Rudy, w pegmatytach Łomnicy i Szklarskiej Poręby, w piaskach złotonośnych koło Złotoryi na Dolnym Śląsku, w piaskach Dunajca i na wybrzeżu bałtyckim w piaskach rzecznych i plażowych.
- Zastosowanie
- W przemyśle chemicznym – do wyrobu bieli tytanowej.
- W hutnictwie – ruda tytanu. Jedna z najważniejszych rud tytanu. Zawiera 52,56% TiO2 i 47,34% FeO.
- Kruszywo z rud ilmenitowych pozwala uzyskiwać betony o ciężarach betonów magnetytowych 3,3–4,3 t/m³ stosowanych bo budowy np. obudów bezpieczeństwa w elektrowniach atomowych.
- ma znaczenie kolekcjonerskie
- służy do wyrobu biżuterii, znaczenie gemmologiczne ma jego odmiana - izeryn. Największe kryształy ok. 13 cm i ważące do 7 kg pochodzą z Norwegii.
Ciekawostki
- Ilmenit występuje na Księżycu.
Bibliografia
- R..Duda, L.Rejl – Wielka encyklopedia Minerałów – Elipsa 2, ISBN 83-86013-00-1
- W. Schumann – Minerały świata – O. Wyd. ”Alma - Press” 2003 r. ISBN 83-7020-313-2
- A Bolewski, A Manecki – Mineralogia szczegółowa, PAE , W-wa 1993, ISBN 83-85636-03-X