Marcin Kazanowski (1563–1636): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat. |
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne, poprawa linków, styl |
||
Linia 20: | Linia 20: | ||
|mąż = |
|mąż = |
||
|żona = [[Katarzyna Starzycka]] |
|żona = [[Katarzyna Starzycka]] |
||
|dzieci = [[Aleksander Dominik Kazanowski]], [[Adam Kazanowski (zm. 1648)|Adam Kazanowski]], [[Elżbieta Kazanowska]] |
|dzieci = [[Aleksander Dominik Kazanowski]],<br/> [[Adam Kazanowski (zm. 1648)|Adam Kazanowski]],<br/> [[Elżbieta Kazanowska]] |
||
|odznaczenia = |
|odznaczenia = |
||
|commons = |
|commons = |
||
Linia 26: | Linia 26: | ||
|wikicytaty = |
|wikicytaty = |
||
}} |
}} |
||
'''Marcin Kazanowski''' herbu [[Grzymała (herb szlachecki)|Grzymała]] (ur. |
'''Marcin Kazanowski''' herbu [[Grzymała (herb szlachecki)|Grzymała]] (ur. 1563 r., zm. 19 października 1636 r.<ref>Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 329.</ref> <ref group="uwaga">W innym miejscu Chłapowski podaje datę śmierci 29 października 1636 r.</ref> w [[Kamieniec (Białoruś)|Kamieńcu]]) – [[hetman polny koronny]] (1633-1636), od 1633 r. [[województwo podolskie|wojewoda podolski]], od 1622 r. [[kasztelan]] [[Halicz (miasto)|halicki]]. Starosta [[Bohusław (miasto)|bohusławski]] od 1622 r., [[Tłumacz (miasto)|tłumacki]] od 1627 r.,<ref>w tym roku uzyskał wraz z N. dożywocie na starostwo tłumackie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 240.</ref> [[Dźwinogród (rejon borszczowski)|dźwinogrodzki]] od 1628 r., przedborski w 1634 r.,<ref>Krzysztof Chłapowski, ''Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795. Materiały źródłowe'', Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 128.</ref> starosta niżyński w 1634 r.<ref>Krzysztof Chłapowski, ''Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795. Materiały źródłowe'', Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 329.</ref> |
||
Brał udział w wojnach [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]] z [[Carstwo |
Brał udział w wojnach [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]] z [[Carstwo Rosyjskie|Rosją]], [[Szwecja|Szwecją]], [[Imperium Osmańskie|Turcją]] i [[Hospodarstwo Mołdawskie|Mołdawią]]. |
||
== Rodzina == |
== Rodzina == |
||
Syn [[Mikołaj Kazanowski|Mikołaja Kazanowskiego]] (zm. |
Syn [[Mikołaj Kazanowski|Mikołaja Kazanowskiego]] (zm. 1539 r.) i [[Katarzyna Korycińska|Katarzyny Korycińskiej]]. W 1600 r. poślubił Katarzynę Starzycką, z którą miał trójkę dzieci: [[Aleksander Dominik Kazanowski|Dominika Aleksandra]], wojewodę bracławskiego, [[Adam Kazanowski (zm. 1648)|Adama]], oboźnego koronnego i [[Elżbieta Kazanowska|Elżbietę]] – przyszłą żonę [[Mikołaj Potocki (hetman)|Mikołaja Potockiego]] „Niedźwiedziej Łapy”. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
[[Plik:Kluszyn.png|150px|left|thumb|Plan bitwy]] |
[[Plik:Kluszyn.png|150px|left|thumb|Plan bitwy pod Kłuszynem]] |
||
W |
W 1608 r. mianowany rotmistrzem królewskim. Podczas słynnej zwycięskiej bitwy St. Żółkiewskiego pod [[Bitwa pod Kłuszynem|Kłuszynem]] dowodził swoim pułkiem<ref>{{Cytuj|autor = Leszek Podhorodecki |tytuł = Stanisław Żółkiewski |data = 1988 |isbn = 83-205-4082-8 |miejsce = Warszawa |wydawca = Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza |s = 164-177 |oclc = 830085141 }}</ref>. W czasie wyprawy [[Władysław IV Waza|Władysława IV]] na Moskwę w 1617 r. był mianowany [[regimentarz]]em (doszło wówczas do spięć między ambitnym Kazanowskim a hetmanem wielkim litewskim [[Jan Karol Chodkiewicz|Janem Karolem Chodkiewiczem]], który nawet cisnął w niego przy wojsku [[buzdygan]]em). Wiosną 1618 r. na czele 6 tys. Polaków zdobył [[Starodub]]. W 1620 r. umacniał polski obóz w [[bitwa pod Cecorą (1620)|bitwie pod Cecorą]], dostał się do niewoli, ale przebrany za zwykłego żołnierza za mały okup odzyskał wolność. W 1628 r. został pułkownikiem królewskim. W 1629 r. brał udział w [[bitwa pod Górznem|Bitwie o Górzno]] przeciwko Szwedom, jako dowodzący oficer hetmana [[Stanisław Koniecpolski|Stanisława Koniecpolskiego]]. |
||
Mianowany |
Mianowany wojewodą podolskim w 1632 r. Był elektorem [[Władysław IV Waza|Władysława IV Wazy]] z [[województwo podolskie|województwa podolskiego]] w 1632 r.<ref>Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]</ref> Rok później już jako hetman polny koronny wyruszył na wyprawę smoleńską. W 1634 r. wyznaczony na sejmie komisarzem z [[Senat (I Rzeczpospolita)|Senatu]] do zapłaty wojsku<ref>Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 397.</ref>. Był komisarzem królewskim podpisującym [[pokój w Polanowie]] z [[Carstwo Rosyjskie|Carstwem Rosyjskim]]. Odkryta [[Legenda Madonny Bołszowieckiej]] głosi, że podczas jednej z wypraw w obronie Rzeczypospolitej przeciwko Tatarom hetman Kazanowski odkrył ikonę Błogosławionej Dziewicy. Zostało to przez jego wojska odczytane jako cud i podniosło ich morale, prowadząc do zwycięstwa nad Tatarami. |
||
Razem z żoną został pochowany w [[Sanktuarium Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Bołszowcach|kościele Karmelitów]] w [[Bołszowce|Bołszowcach]], który ufundował. Szczątki hetmana Kazanowskiego odnaleźli archeolodzy z [[Wrocław]]ia podczas prowadzenia prac zabezpieczających kościół w 2006 |
Razem z żoną został pochowany w [[Sanktuarium Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Bołszowcach|kościele Karmelitów]] w [[Bołszowce|Bołszowcach]], który ufundował. Szczątki hetmana Kazanowskiego odnaleźli archeolodzy z [[Wrocław]]ia podczas prowadzenia prac zabezpieczających kościół w 2006 r.<ref>[http://kuriergalicyjski.com/ogloszenia/54-old/ogoszenia/1896-przyjed-do-boszowcw?showall=1 ''Historia sanktuarium w Bołszowcach'' i ''Odnowa'']. „Kurier Galicyjski”, s. 9.</ref> |
||
== Uwagi == |
|||
{{Uwagi}} |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
Wersja z 15:52, 21 sie 2019
Grzymała | |
Rodzina | |
---|---|
Data urodzenia | |
Data i miejsce śmierci |
19 października 1636 |
Ojciec | |
Matka | |
Żona | |
Dzieci |
Aleksander Dominik Kazanowski, |
Marcin Kazanowski herbu Grzymała (ur. 1563 r., zm. 19 października 1636 r.[1] [a] w Kamieńcu) – hetman polny koronny (1633-1636), od 1633 r. wojewoda podolski, od 1622 r. kasztelan halicki. Starosta bohusławski od 1622 r., tłumacki od 1627 r.,[2] dźwinogrodzki od 1628 r., przedborski w 1634 r.,[3] starosta niżyński w 1634 r.[4]
Brał udział w wojnach Rzeczypospolitej z Rosją, Szwecją, Turcją i Mołdawią.
Rodzina
Syn Mikołaja Kazanowskiego (zm. 1539 r.) i Katarzyny Korycińskiej. W 1600 r. poślubił Katarzynę Starzycką, z którą miał trójkę dzieci: Dominika Aleksandra, wojewodę bracławskiego, Adama, oboźnego koronnego i Elżbietę – przyszłą żonę Mikołaja Potockiego „Niedźwiedziej Łapy”.
Życiorys
W 1608 r. mianowany rotmistrzem królewskim. Podczas słynnej zwycięskiej bitwy St. Żółkiewskiego pod Kłuszynem dowodził swoim pułkiem[5]. W czasie wyprawy Władysława IV na Moskwę w 1617 r. był mianowany regimentarzem (doszło wówczas do spięć między ambitnym Kazanowskim a hetmanem wielkim litewskim Janem Karolem Chodkiewiczem, który nawet cisnął w niego przy wojsku buzdyganem). Wiosną 1618 r. na czele 6 tys. Polaków zdobył Starodub. W 1620 r. umacniał polski obóz w bitwie pod Cecorą, dostał się do niewoli, ale przebrany za zwykłego żołnierza za mały okup odzyskał wolność. W 1628 r. został pułkownikiem królewskim. W 1629 r. brał udział w Bitwie o Górzno przeciwko Szwedom, jako dowodzący oficer hetmana Stanisława Koniecpolskiego.
Mianowany wojewodą podolskim w 1632 r. Był elektorem Władysława IV Wazy z województwa podolskiego w 1632 r.[6] Rok później już jako hetman polny koronny wyruszył na wyprawę smoleńską. W 1634 r. wyznaczony na sejmie komisarzem z Senatu do zapłaty wojsku[7]. Był komisarzem królewskim podpisującym pokój w Polanowie z Carstwem Rosyjskim. Odkryta Legenda Madonny Bołszowieckiej głosi, że podczas jednej z wypraw w obronie Rzeczypospolitej przeciwko Tatarom hetman Kazanowski odkrył ikonę Błogosławionej Dziewicy. Zostało to przez jego wojska odczytane jako cud i podniosło ich morale, prowadząc do zwycięstwa nad Tatarami.
Razem z żoną został pochowany w kościele Karmelitów w Bołszowcach, który ufundował. Szczątki hetmana Kazanowskiego odnaleźli archeolodzy z Wrocławia podczas prowadzenia prac zabezpieczających kościół w 2006 r.[8]
Uwagi
- ↑ W innym miejscu Chłapowski podaje datę śmierci 29 października 1636 r.
Przypisy
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 329.
- ↑ w tym roku uzyskał wraz z N. dożywocie na starostwo tłumackie, Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795 Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 240.
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795. Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 128.
- ↑ Krzysztof Chłapowski, Starostowie niegrodowi w Koronie 1565-1795. Materiały źródłowe, Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2017, s. 329.
- ↑ Leszek Podhorodecki , Stanisław Żółkiewski, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1988, s. 164-177, ISBN 83-205-4082-8, OCLC 830085141 .
- ↑ Suffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych, y W. X. Litewskiego, Zgodnie ná Naiásnieyssego Władisława Zygmunta ... roku 1632 ... Woiewodztwo Krákowskie., [b.n.s.]
- ↑ Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 397.
- ↑ Historia sanktuarium w Bołszowcach i Odnowa. „Kurier Galicyjski”, s. 9.
Zobacz też
Bibliografia
- Polski Słownik Biograficzny. T. XII. Wrocław–Warszawa–Kraków, 1966–1967.
- Stanisław Szenic: Pitawal warszawski. T. I. Warszawa, 1957.
- Zygmunt Gloger: Geografia historyczna ziem dawnej Polski. wyd. 1903 r.
- S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna. 1898.
- Seweryn Uruski: Herbarz szlachty polskiej.
Linki zewnętrzne
- Elektorzy Władysława IV Wazy
- Elektorzy władców Polski (województwo podolskie)
- Hetmani polni koronni
- Kasztelanowie haliccy
- Kazanowscy herbu Grzymała
- Komisarze do zapłaty wojsku I Rzeczypospolitej (Senat)
- Starostowie bohusławscy
- Starostowie dźwinogrodzcy
- Starostowie niżyńscy
- Starostowie przedborscy
- Starostowie tłumaccy
- Regimentarze wojsk koronnych
- Uczestnicy wojny polsko-rosyjskiej 1609–1618 (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-szwedzkiej 1626–1629 (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-rosyjskiej 1632–1634 (strona polska)
- Urodzeni w 1563
- Wojewodowie podolscy
- Zmarli w 1636