Piasek Wielki: Różnice pomiędzy wersjami

Piasek Wielki
	{{{rodzaj miejscowości}}}
	; Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej
Państwo	świętokrzyskie
Powiat	buski
Gmina	Nowy Korczyn
Liczba ludności (2003)	508
Strefa numeracyjna	(+48) 41
Tablice rejestracyjne	TBU
SIMC	0256231
	Położenie na mapie brak Brak mapy: świętokrzyskie Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:landmark}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 09:54, 9 paź 2015

Piasek Wielki – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Nowy Korczyn^[1].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Historia

W XV w. wieś była własnością rodu Melsztyńskich. W 1439 r. miała tu miejsce koncentracja wojsk husyckiej konfederacji Spytka z Melsztyna. Konfederaci wyruszyli w kierunku Nowego Korczyna, gdzie przebywał w tym czasie przeciwnik Spytka, biskup Zbigniew Oleśnicki. Oddziały husyckie zostały jednak pokonane w bitwie pod Grotnikami.

W latach 1563–1573 miejscowość związana z działalnością Braci Polskich^[2].

W latach 30. XX w. w Piasku dochodziło do rozruchów chłopskich. 7 lutego 1933 r. mieszkańcy wsi odparli atak urzędników skarbowych i policji, którzy przybyli z zamiarem zajęcia „czego się da” na poczet niezapłaconych podatków. 3 września 1933 r. na wiecu z okazji dożynek, w którym uczestniczył Wincenty Witos, zgromadziło się ok. 10 tys. osób. Doszło do wystąpień antyrządowych. Podczas rozruchów jeden z rolników ze wsi Młyny zginął, a kilku innych zostało rannych.

W czasie kampanii wrześniowej w 1939 r. Piasek Wielki znalazł się na trasie przemarszu wycofującej się Armii „Kraków”. We wsi kwaterował wówczas 5 Pułk Strzelców Konnych, dowodzony przez płk Kazimierza Kosiarskiego.

Zabytki

Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej wybudowany ok. 1340 r. i przebudowany w XIX wieku; w latach 1558–1590 pełnił funkcję zboru najpierw kalwińskiego, a później ariańskiego, oddany kościołowi katolickiemu i konsekrowany ponownie w 1595 r.; w latach 1898–1902 kościół, który w XIX w. popadł w ruinę, odnowiono i przebudowano w stylu neogotyckim. Świątynia składa się z jednej nawy oraz węższego i niższego od niej, wielobocznie zamkniętego prezbiterium; z prezbiterium do zakrystii prowadzi gotycko-renesansowy portal z herbami Jastrzębiec i Warnia – dziedzica Piasku, Mikołaja Gnoińskiego; wyposażenie kościoła pochodzi z XIX w.; ołtarz główny przeniesiono z kieleckiej świątyni św. Wojciecha. W 1956 r. kościół został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.55 z 22.12.1956 i z 22.06.1967)^[3].
Cmentarz parafialny (nr rej.: A.56 z 9.08.1992)^[3].

Osoby związane z miejscowością

Józef Grudzień – polski bokser, mistrz i wicemistrz olimpijski urodził się 1 kwietnia 1939 r. w Piasku Wielkim.

Zobacz też

Piasek Mały

↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-02-24].
↑ Józef Szymański, Szlakiem Braci Polskich. Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie., Kielce 1962, s.152
↑ ^a ^b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 3 [dostęp 2015-10-09] .

Bibliografia

Michał Jurecki, "Ponidzie. W świętokrzyskim stepie", Kraków 2004, ISBN 83-89676-16-8
Maria i Przemysław Plichowie, "Ponidzie. Szlaki turystyczne", Warszawa 1985
Władysław Steblik, Armia "Kraków" 1939, wyd. II, Warszawa 1989.
Kalendarz świętokrzyski 2005. Z dnia na dzień przez stulecia. Kielce 2004.

[teryt-1] Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-02-24].

[Szymański-2] Józef Szymański, Szlakiem Braci Polskich. Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie., Kielce 1962, s.152

[zabytek-3] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 3 [dostęp 2015-10-09] .

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Wieś infobox
  |nazwa                 = Piasek Wielki
  |herb wsi              =
  |flaga wsi             =
  |herb artykuł          =
  |dopełniacz wsi        =
  |zdjęcie               = Piasek_Wielki_church_20060513_1420.jpg
  |opis zdjęcia          = Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej
@@ Linia 10: / Linia 10: @@
  |powiat                = [[Powiat buski|buski]]
  |gmina                 = [[Nowy Korczyn (gmina)|Nowy Korczyn]]
  |sołectwo              =
  |wysokość              =
  |liczba ludności       = 508
  |rok                   = 2003
  |strefa numeracyjna    = (+48) 41
  |kod pocztowy          =
  |tablice rejestracyjne = TBU
  |SIMC                  = 0256231
  |mapa wsi              =
  |kod mapy              =
  |stopniN = 50 |minutN = 22 |sekundN =
  |stopniE = 20 |minutE = 47 |sekundE =
  |commons               = Piasek Wielki
  |wikisłownik           =
  |www                   =
 }}
 '''Piasek Wielki''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo świętokrzyskie|województwie świętokrzyskim]], w [[powiat buski|powiecie buskim]], w [[Nowy Korczyn (gmina)|gminie Nowy Korczyn]]<ref name=teryt>{{cytuj stronę |url = http://www.stat.gov.pl/broker/access/performSearch.jspa?searchString=Piasek%20Wielki&level=miejsc&wojewodztwo=2219&powiat=&gmina=&miejscowosc=&advanced=true |autor = Główny Urząd Statystyczny |tytuł = Rejestr TERYT |data dostępu = 2013-02-24}}</ref>.
-[[Podział administracyjny Polski 1975–1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo kieleckie|województwa kieleckiego]].
+[[Podział administracyjny Polski 1975–1998|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo kieleckie|województwa kieleckiego]].
 == Historia ==
-W XV w. wieś była własnością rodu Melsztyńskich. W 1439 r. miała tu miejsce koncentracja wojsk [[husyci|husyckiej]] [[konfederacja|konfederacji]] [[Spytko III z Melsztyna|Spytka z Melsztyna]]. Konfederaci wyruszyli w kierunku [[Nowy Korczyn|Nowego Korczyna]], gdzie przebywał w tym czasie przeciwnik Spytka, biskup [[Zbigniew Oleśnicki (kardynał)|Zbigniew Oleśnicki]]. Oddziały husyckie zostały jednak pokonane w [[Bitwa pod Grotnikami|bitwie pod Grotnikami]].
+W XV w. wieś była własnością rodu Melsztyńskich. W 1439 r. miała tu miejsce koncentracja wojsk [[husytyzm|husyckiej]] [[konfederacja|konfederacji]] [[Spytko III z Melsztyna|Spytka z Melsztyna]]. Konfederaci wyruszyli w kierunku [[Nowy Korczyn|Nowego Korczyna]], gdzie przebywał w tym czasie przeciwnik Spytka, biskup [[Zbigniew Oleśnicki (kardynał)|Zbigniew Oleśnicki]]. Oddziały husyckie zostały jednak pokonane w [[Bitwa pod Grotnikami|bitwie pod Grotnikami]].
-W latach 1563-1573 miejscowość związana z działalnością [[Bracia Polscy|Braci Polskich]]<ref name="Szymański">Józef Szymański, ''Szlakiem Braci Polskich.Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie.'', Kielce 1962, s.152</ref>.
+W latach 1563–1573 miejscowość związana z działalnością [[Bracia polscy|Braci Polskich]]<ref name="Szymański">Józef Szymański, ''Szlakiem Braci Polskich. Przewodnik turystyczny po Kielecczyźnie.'', Kielce 1962, s.152</ref>.
-W latach 30. XX w. w Piasku dochodziło do rozruchów chłopskich. 7 lutego 1933 r. mieszkańcy wsi odparli atak urzędników skarbowych i policji, którzy przybyli z zamiarem zajęcia "czego się da" na poczet niezapłaconych podatków. 3 września 1933 r. na wiecu z okazji [[dożynki|dożynek]], w którym uczestniczył [[Wincenty Witos]], zgromadziło się ok. 10 tys. osób. Doszło do wystąpień antyrządowych. Podczas rozruchów jeden z rolników ze wsi [[Młyny (województwo świętokrzyskie)|Młyny]] zginął, a kilku innych zostało rannych. W czasie [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] w 1939 r. Piasek Wielki znalazł się na trasie przemarszu wycofującej się [[Armia Kraków|Armii "Kraków"]] . We wsi kwaterował wówczas [[5 Pułk Strzelców Konnych]] , dowodzony przez płk Kazimierza Kosiarskiego.
+W latach 30. XX w. w Piasku dochodziło do rozruchów chłopskich. 7 lutego 1933 r. mieszkańcy wsi odparli atak urzędników skarbowych i policji, którzy przybyli z zamiarem zajęcia „czego się da” na poczet niezapłaconych podatków. 3 września 1933 r. na wiecu z okazji [[dożynki|dożynek]], w którym uczestniczył [[Wincenty Witos]], zgromadziło się ok. 10 tys. osób. Doszło do wystąpień antyrządowych. Podczas rozruchów jeden z rolników ze wsi [[Młyny (województwo świętokrzyskie)|Młyny]] zginął, a kilku innych zostało rannych.
+W czasie [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] w 1939 r. Piasek Wielki znalazł się na trasie przemarszu wycofującej się [[Armia „Kraków”|Armii „Kraków”]]. We wsi kwaterował wówczas [[5 Pułk Strzelców Konnych (II RP)|5 Pułk Strzelców Konnych]], dowodzony przez płk Kazimierza Kosiarskiego.
 == Zabytki ==
-* '''Kościół pw. [[Katarzyna Aleksandryjska|św. Katarzyny Aleksandryjskiej]]''' wybudowany ok. 1340 r. i przebudowany w XIX wieku; w latach 1558-1590 pełnił funkcję [[zbór|zboru]] najpierw [[kalwinizm|kalwińskiego]], a później [[Bracia polscy|ariańskiego]], oddany kościołowi katolickiemu i konsekrowany ponownie w 1595 r.; w latach 1898-1902 kościół, który w XIX w. popadł w ruinę, odnowiono i przebudowano w stylu [[neogotyk|neogotyckim]]; świątynia składa się z jednej [[nawa|nawy]] oraz węższego i niższego od niej, wielobocznie zamkniętego [[prezbiterium]]; z prezbiterium do [[zakrystia|zakrystii]] prowadzi [[gotyk|gotycko]]-[[odrodzenie|renesansowy]] portal z herbami [[Jastrzębiec (herb szlachecki)|Jastrzębiec]] i [[Warnia]] - dziedzica Piasku, Mikołaja Gnoińskiego; wyposażenie kościoła pochodzi z XIX w.; [[ołtarz]] główny przeniesiono z [[Kielce|kieleckiej]] świątyni św. Wojciecha
+* '''Kościół pw. [[Katarzyna Aleksandryjska|św. Katarzyny Aleksandryjskiej]]''' wybudowany ok. 1340 r. i przebudowany w XIX wieku; w latach 1558–1590 pełnił funkcję [[zbór|zboru]] najpierw [[kalwinizm|kalwińskiego]], a później [[Bracia polscy|ariańskiego]], oddany kościołowi katolickiemu i konsekrowany ponownie w 1595 r.; w latach 1898–1902 kościół, który w XIX w. popadł w ruinę, odnowiono i przebudowano w stylu [[neogotyk|neogotyckim]]. Świątynia składa się z jednej [[nawa|nawy]] oraz węższego i niższego od niej, wielobocznie zamkniętego [[prezbiterium]]; z prezbiterium do [[zakrystia|zakrystii]] prowadzi [[gotyk|gotycko]]-[[renesans]]owy portal z herbami [[Jastrzębiec (herb szlachecki)|Jastrzębiec]] i [[Warnia]] – dziedzica Piasku, Mikołaja Gnoińskiego; wyposażenie kościoła pochodzi z XIX w.; [[ołtarz]] główny przeniesiono z [[Kościół św. Wojciecha w Kielcach|kieleckiej świątyni św. Wojciecha]]. W 1956 r. kościół został wpisany do [[rejestr zabytków|rejestru zabytków nieruchomych]] (nr rej.: A.55 z 22.12.1956 i z 22.06.1967)<ref name="zabytek">{{zabytek|świętokrzyskie|strony = 3|data dostępu = 2015-10-09}}</ref>.
+* '''Cmentarz parafialny''' (nr rej.: A.56 z 9.08.1992)<ref name="zabytek"/>.
 == Osoby związane z miejscowością ==
@@ Linia 53: / Linia 56: @@
 * Władysław Steblik, Armia "Kraków" 1939, wyd. II, Warszawa 1989.
 * Kalendarz świętokrzyski 2005. Z dnia na dzień przez stulecia. Kielce 2004.
 {{Gmina Nowy Korczyn}}

Miasto	Nowy Korczyn
Wsie	Badrzychowice Błotnowola Brzostków Czarkowy Grotniki Duże Grotniki Małe Górnowola Harmoniny Kawęczyn Łęka Ostrowce Parchocin Pawłów Piasek Wielki Podraje Podzamcze Rzegocin Sępichów Stary Korczyn Strożyska Ucisków Winiary Dolne Żukowice
Integralne części wsi	Błonie (Brzostków) Błonie (Parchocin) Gościniec Górnowola Majoratna Górnowola Szpitalna Grądy Świniarskie Kępa Bolesławska Kiełbaski Łąki Nowa Wieś Pagóry Piotrówka Podlesie Podwale Przymiarki Radła Raj Stojki Wesoła Winiary Wiślickie Wójtowe Łąki Zabłocie Zamoście
Części nieofic.	Zawodzie