1,4-Butanodiol: Różnice pomiędzy wersjami

1,4-Butanodiol
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	butano-1,4-diol
	Inne nazwy i oznaczenia
	BDO, 1,4-butanodiol, glikol tetrametylenowy
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C4H10O2
Inne wzory	HO(CH2)4OH, HOC4H8OH
Masa molowa	90,12 g/mol
Wygląd	bezbarwna kleista ciecz
	Identyfikacja
Numer CAS	110-63-4
PubChem	{{{nazwa}}}, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: (ang.).{{PubChem}} Brakujące pola: cid oraz nazwa. Nieznane pola: 1.
DrugBank	DB01955
SMILES
	C(CCO)CO
Właściwości
	Gęstość
	1,017 g/cm³; ciecz
	Rozpuszczalność w wodzie
	1 g/ml (20 °C)
Temperatura topnienia	16–20,1 °C
Temperatura wrzenia	230–235 °C
logP	−0,83
Kwasowość (pKa)	14,5
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Uwaga
Zwroty H	H302, H336
Zwroty P	P261
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
	Szkodliwy; (Xn)
Zwroty R	R22, R67
Zwroty S	S23, S36
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	1 1 0
Temperatura zapłonu	134 °C (zamknięty tygiel)
Temperatura samozapłonu	375 °C
Numer RTECS	EK0525000
Dawka śmiertelna	LD50 1,2 mg/kg (świnka morska, doustnie)
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja nieprzejrzana]

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 02:10, 8 lut 2017

1,4-Butanodiol – organiczny związek chemiczny z grupy dioli, stosowany jako rozpuszczalnik do farb i plastików, w preparatyce organicznej do syntezy γ-butyrolaktonu (GBL). W obecności kwasu fosforowego i w wysokiej temperaturze przechodzi w tetrahydrofuran (THF).

Użycie rekreacyjne

BDO bywa używane rekreacyjnie, jako substancja psychoaktywna. Jednym z jego metabolitów jest kwas γ-hydroksymasłowy (GHB). Jest jednak dużo bardziej toksyczny od GHB i GBL i może powodować uszkodzenia układu pokarmowego, w szczególności żołądka. Nadużywanie tej substancji może prowadzić do uzależnienia psychicznego i fizycznego. Po spożyciu, w organizmie BDO metabolizowane jest przez dehydrogenazę alkoholową i dehydrogenazę aldehydową do GHB. Ponieważ oba te enzymy metabolizują także alkohol etylowy, spożycie jednocześnie BDO i etanolu może być groźne dla zdrowia.

Szkodliwość

Na początku listopada 2007 roku 1,4-butanodiol wykryto w popularnej zabawce dla dzieci – koralikach Bindeez. Polski importer wycofał produkt ze sklepów. Spożycie 1,4-butanodiolu może powodować m.in. zaburzenia i utratę świadomości, a w przypadku dużych ilości nawet śmierć.

↑ ^a ^b ^c ^d 1,4-Butanodiol (nr 240559) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie DrugBank
BŁĄD PRZYPISÓW
↑ ^a ^b ^c 1,4-Butanodiol, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2012-05-20] (ang.).
↑ 1,4-Butanodiol (nr 240559) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[SA-1] 1,4-Butanodiol (nr 240559) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.

[DrugBank-2] Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie DrugBank
BŁĄD PRZYPISÓW

[CID-3] 1,4-Butanodiol, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2012-05-20] (ang.).

[SA-US-4] 1,4-Butanodiol (nr 240559) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 3: / Linia 3: @@
  |1. grafika                 = 1,4-butanediol.svg
  |opis 1. grafiki            =
- |2. grafika                 = 14bd3d.png
+ |rozmiar 1. grafiki         = 160
+ |2. grafika                 =
  |opis 2. grafiki            =
  |3. grafika                 =
@@ Linia 72: / Linia 73: @@
  |commons                    =
 }}
-'''1,4-Butanodiol''' – [[związki organiczne|organiczny związek chemiczny]] z grupy [[alkohole|alkoholi]] [[grupa hydroksylowa|dihydroksylowych]] Używany jest jako rozpuszczalnik do farb i plastików, w preparatyce organicznej do syntezy [[Γ-Butyrolakton|γ-butyrolaktonu]] (GBL). W obecności [[kwas fosforowy|kwasu fosforowego]] i wysokiej temperatury 1,4-butanodiol przechodzi w [[tetrahydrofuran]] (THF).
+'''1,4-Butanodiol''' – [[związki organiczne|organiczny związek chemiczny]] z grupy [[diole|dioli]], stosowany jako rozpuszczalnik do farb i plastików, w preparatyce organicznej do syntezy [[Γ-Butyrolakton|γ-butyrolaktonu]] (GBL). W obecności [[kwas fosforowy|kwasu fosforowego]] i w wysokiej temperaturze przechodzi w [[tetrahydrofuran]] (THF).
 == Użycie rekreacyjne ==
 BDO bywa używane rekreacyjnie, jako [[substancja psychoaktywna]]. Jednym z jego metabolitów jest [[Kwas 4-hydroksybutanowy|kwas γ-hydroksymasłowy]] (GHB). Jest jednak dużo bardziej toksyczny od GHB i GBL i może powodować uszkodzenia układu pokarmowego, w szczególności żołądka. Nadużywanie tej substancji może prowadzić do uzależnienia psychicznego i fizycznego.
-Po spożyciu, w organizmie BDO metabolizowane jest przez [[dehydrogenaza alkoholowa|dehydrogenazę alkoholową]] i [[dehydrogenaza aldehydowa|dehydrogenazę aldehydową]] do GHB. Ponieważ oba te [[enzymy]] metabolizują także [[alkohol etylowy]], spożycie jednocześnie BDO i etanolu może być groźne dla zdrowia.
+Po spożyciu, w organizmie BDO metabolizowane jest przez [[dehydrogenaza alkoholowa|dehydrogenazę alkoholową]] i [[dehydrogenaza aldehydowa|dehydrogenazę aldehydową]] do GHB. Ponieważ oba te [[enzymy]] metabolizują także [[Etanol|alkohol etylowy]], spożycie jednocześnie BDO i etanolu może być groźne dla zdrowia.
 == Szkodliwość ==
@@ Linia 85: / Linia 86: @@
 {{Zastrzeżenia|Medycyna}}
-{{SORTUJ:Butanodiol, 1,4-}}
+{{SORTUJ:Butanodiol, 1,4}}
+[[Kategoria:Alkohole pierwszorzędowe]]
 [[Kategoria:Diole]]
 [[Kategoria:Substancje psychoaktywne]]
-[[Kategoria:Alkohole pierwszorzędowe]]