Niania

Troskliwa opiekunka razem ze swoją wychowanką (obraz Mary Cassatt)

Opiekunka czytająca dziecku (obraz Mary Cassatt)

Opiekunka dziecka, także: opiekun dziecka, niania, niańka – zazwyczaj kobieta zawodowo trudniąca się opieką oraz wychowywaniem cudzych dzieci, które nie są z nią biologicznie spokrewnione. Przeważnie zajmuje się dziećmi należącymi do jednej rodziny i pobiera za te czynności wynagrodzenie.

W zależności od ich sytuacji i sytuacji ich pracodawców nowoczesne nianie mogą mieszkać w domu rodziny pracodawcy lub dojeżdżać do pracy tak jak zwykli pracownicy. W polskich warunkach spotyka się także takie sytuacje, że dzieci dowożone (i odwożone) są do domu niani przez rodziców i przebywają tam tylko przez określony czas (podobnie jak w przedszkolu). Zdarza się też, że niania opiekuje się jednocześnie dziećmi należącymi do kilku rodzin, a także jej własnymi.

W tradycyjnym pojmowaniu niania była jedną ze służących w wielkim domu należącym do bogatych ludzi i podlegała bezpośrednio pani tego domu. Termin niania może odnosić się także do opiekuna do dzieci płci męskiej. Ponieważ w dawnych czasach rolę niani pełniły przeważnie kobiety, w języku polskim nie ma męskiego odpowiednika tego słowa.

Guwernantka, w przeciwieństwie do niani, koncentrowała się głównie na nauce powierzonych jej opiece dzieci.

Zawód niani uregulowała w polskim prawie ustawa o opiece nad dziećmi do lat 3.

Zobacz też

• mamka
• przedszkole
• guwernantka
• elektroniczna niania
• Pomoc domowa (serial amerykański)
• Niania (serial polski)