Towarzystwo Naukowe Warszawskie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m wstawiam Szablon:Kontrola autorytatywna |
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne |
||
Linia 39: | Linia 39: | ||
W maju 1911 [[Edward Flatau]] przekazał TNW założoną przez siebie przy Towarzystwie Psychologicznym pracownię neurologiczną wraz z całym inwentarzem i zasiłkiem w wysokości 2000 rb. Towarzystwo Naukowe Warszawskie otrzymało w darze od hr. Józefa Potockiego dom przy ul. Śniadeckich 8, gdzie mieściła się pracownia neurobiologiczna. Przez wiele lat Flatau był jej kierownikiem. Według Hermana<ref name=her75a>Herman EJ. Historia neurologii polskiej 1975. Polska Akademia Nauk, Monografie z dziejów nauki i techniki, Tom XCVII, Wrocław.</ref> „Dzień w dzień o godzinie 9 zjawiał się Flatau w pracowni neurobiologicznej przy ul. Śniadeckich 8. Tu wykonywał doświadczenia na zwierzętach, przeglądał preparaty histologiczne, zbierał piśmiennictwo, konferował ze swoimi współpracownikami. O godzinie 11 szedł na kawę do pobliskiej kawiarni Ostrowskiego przy zbiegu ul. Koszykowej i Marszałkowskiej i już po 15 minutach jechał do Szpitala na Czystem przy ul. Dworskiej 15”. Pracownia prowadziła badania w zakresie anatomii ogólnej i porównawczej ustroju nerwowego, fizjologii, anatomii patologicznej, patologii doświadczalnej oraz terapii doświadczalnej układu nerwowego. |
W maju 1911 [[Edward Flatau]] przekazał TNW założoną przez siebie przy Towarzystwie Psychologicznym pracownię neurologiczną wraz z całym inwentarzem i zasiłkiem w wysokości 2000 rb. Towarzystwo Naukowe Warszawskie otrzymało w darze od hr. Józefa Potockiego dom przy ul. Śniadeckich 8, gdzie mieściła się pracownia neurobiologiczna. Przez wiele lat Flatau był jej kierownikiem. Według Hermana<ref name=her75a>Herman EJ. Historia neurologii polskiej 1975. Polska Akademia Nauk, Monografie z dziejów nauki i techniki, Tom XCVII, Wrocław.</ref> „Dzień w dzień o godzinie 9 zjawiał się Flatau w pracowni neurobiologicznej przy ul. Śniadeckich 8. Tu wykonywał doświadczenia na zwierzętach, przeglądał preparaty histologiczne, zbierał piśmiennictwo, konferował ze swoimi współpracownikami. O godzinie 11 szedł na kawę do pobliskiej kawiarni Ostrowskiego przy zbiegu ul. Koszykowej i Marszałkowskiej i już po 15 minutach jechał do Szpitala na Czystem przy ul. Dworskiej 15”. Pracownia prowadziła badania w zakresie anatomii ogólnej i porównawczej ustroju nerwowego, fizjologii, anatomii patologicznej, patologii doświadczalnej oraz terapii doświadczalnej układu nerwowego. |
||
W 1918 Towarzystwo otrzymało do dyspozycji z przeznaczeniem na siedzibę [[Pałac Staszica w Warszawie|Pałac Staszica]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Drozdowski | imię = Marian Marek | tytuł = Warszawiacy i ich miasto w latach Drugiej Rzeczypospolitej | wydawca = Wiedza Powszechna | miejsce = Warszawa | data = 1973 | strony = 189}}</ref>. |
|||
[[Plik:Palac Staszica po zniszczeniu.jpg|mały|lewo|Pałac Staszica, 1945]] |
[[Plik:Palac Staszica po zniszczeniu.jpg|mały|lewo|Pałac Staszica, 1945]] |
Wersja z 02:19, 11 lut 2021
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia |
1 marca 1907 |
Rodzaj stowarzyszenia | |
Zasięg | |
Prezes |
prof. dr hab. Jerzy Marian Langer |
Nr KRS | |
Data rejestracji |
30 kwietnia 2002 |
Powiązania | |
Strona internetowa |
Towarzystwo Naukowe Warszawskie (TNW) – polskie towarzystwo naukowe z siedzibą w Warszawie, o strukturze akademickiej z dwustopniowym członkostwem na podstawie wyboru.
Celem TNW jest popieranie i rozwijanie badań naukowych we wszystkich dziedzinach wiedzy, przez organizowanie zebrań naukowych, wykładów i odczytów, a także ogłaszanie konkursów na prace naukowe i przyznawanie nagród i prowadzenie działalności wydawniczej.
Historia
Powstało w 1907 i stanowiło kontynuację działalności Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie. Jego celem było rozwijanie i popieranie badań we wszystkich dziedzinach wiedzy oraz ogłaszanie po polsku prac naukowych.
Członkowie założyciele TNW wywodzili się głównie z koła warszawskiego członków Polskiej Akademii Umiejętności oraz z kręgu absolwentów Szkoły Głównej i członków Kasy im. Józefa Mianowskiego. Przed I wojną światową TNW stało się największą instytucją naukową na obszarze zaboru rosyjskiego. Sekretarzem generalnym Towarzystwa w latach 1909–1916, 1918–1919, 1925 był Franciszek Pułaski.
W maju 1911 Edward Flatau przekazał TNW założoną przez siebie przy Towarzystwie Psychologicznym pracownię neurologiczną wraz z całym inwentarzem i zasiłkiem w wysokości 2000 rb. Towarzystwo Naukowe Warszawskie otrzymało w darze od hr. Józefa Potockiego dom przy ul. Śniadeckich 8, gdzie mieściła się pracownia neurobiologiczna. Przez wiele lat Flatau był jej kierownikiem. Według Hermana[1] „Dzień w dzień o godzinie 9 zjawiał się Flatau w pracowni neurobiologicznej przy ul. Śniadeckich 8. Tu wykonywał doświadczenia na zwierzętach, przeglądał preparaty histologiczne, zbierał piśmiennictwo, konferował ze swoimi współpracownikami. O godzinie 11 szedł na kawę do pobliskiej kawiarni Ostrowskiego przy zbiegu ul. Koszykowej i Marszałkowskiej i już po 15 minutach jechał do Szpitala na Czystem przy ul. Dworskiej 15”. Pracownia prowadziła badania w zakresie anatomii ogólnej i porównawczej ustroju nerwowego, fizjologii, anatomii patologicznej, patologii doświadczalnej oraz terapii doświadczalnej układu nerwowego.
W 1918 Towarzystwo otrzymało do dyspozycji z przeznaczeniem na siedzibę Pałac Staszica[2].
W trakcie II wojny światowej TNW działało konspiracyjnie, organizując zebrania i wspomagając działanie tajnego szkolnictwa wyższego w Warszawie. Straty osobowe z czasu wojny sięgnęły jednej trzeciej stanu przedwojennego. Zniszczeniu uległa siedziba TNW w Pałacu Staszica w Warszawie oraz liczne naukowe zakłady, pracownie i laboratoria.
Utworzenie Polskiej Akademii Nauk w 1951 połączone było z likwidacją TNW, którego majątek przekazano PAN.
23 listopada 1980 na zebraniu w mieszkaniu Piotra Kubikowskiego, gdzie dyskutowało ośmiu członków dawnego Towarzystwa, zgłoszono postulat reaktywowania TNW jako korporacji uczonych, która „będzie rozwijała działalność odczytową i wydawniczą, obejmującą szeroką tematykę interdyscyplinarną”. Stosowną uchwałę podjęto na kolejnym spotkaniu dnia 6 maja 1981. W listopadzie lista członków założycieli liczyła już 40 osób; przewodniczącym został chemik Wiktor Kemula. Oficjalnej rejestracji Towarzystwa w Urzędzie Miasta st. Warszawy dokonano 4 grudnia 1981.
Struktura TNW
Członkami TNW jest obecnie (2020) około 450 uczonych, powiązanych głównie z warszawskimi instytucjami naukowymi. Od roku 1907 członkami Towarzystwa było blisko 1500 wybitnych uczonych. TNW jest podzielone na 6 wydziałów tematycznych:
- językoznawstwa i historii literatury
- nauk historycznych, społecznych i filozoficznych
- nauk matematycznych i fizycznych
- nauk biologicznych
- nauk medycznych
- nauk technicznych z sekcją rolniczą
Oprócz tego 3 komisje zarządu głównego: rewizyjna, wydawnicza i archiwalno-biblioteczna, a także 2 komisje wydziałowe: kultury słowa i językowa komisja slawistyczna. W ramach TNW działa też biblioteka. Wydawany jest Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. Od dnia 6 listopada 2018 roku Towarzystwo Naukowe Warszawskie ma status Organizacji Pożytku Publicznego (KRS 0000110663).
Prezesi TNW
- Aleksander Jabłonowski (1907–1913)
- Teodor Dydyński (1913–1916)
- Bronisław Chlebowski (1916–1918)
- Jan Karol Kochanowski (1918–1925)
- Kazimierz Żórawski (1925–1931)
- Wacław Sierpiński (1931–1952)
- Wiktor Kemula (1981–1985)
- Aleksander Gieysztor (1986–1992)
- Bolesław Górnicki (1992–1995)
- Witold Rudowski (1995–2001)
- Andrzej Paszewski (2001–2007)
- Janusz Lipkowski (2007–2020)
- Jerzy Marian Langer (od 2020)