Kartaczownica Gatlinga: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m źródła/przypisy |
jęz. |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Gatling gun.jpg|thumb|Kartaczownica Gatlinga eksponowana w [[Fort Laramie]]]] |
[[Plik:Gatling gun.jpg|thumb|Kartaczownica Gatlinga eksponowana w [[Fort Laramie]]]] |
||
'''Kartaczownica Gatlinga''' – jeden z prekursorów [[karabin maszynowy|karabinu maszynowego]]. W odróżnieniu od poprzednich [[Kartaczownica (broń wielolufowa)|kartaczownic]], wielolufowy karabin Gatlinga zapewniał dużą [[szybkostrzelność]] i łatwość ponownego ładowania. Z technicznego punktu widzenia ta konstrukcja nie jest karabinem maszynowym, gdyż ogień z niej prowadzony jest ręcznie, a nie automatycznie. |
'''Kartaczownica Gatlinga''' – jeden z prekursorów [[karabin maszynowy|karabinu maszynowego]]. W odróżnieniu od poprzednich [[Kartaczownica (broń wielolufowa)|kartaczownic]], wielolufowy karabin Gatlinga zapewniał dużą [[szybkostrzelność]] i łatwość ponownego ładowania. Z technicznego punktu widzenia ta konstrukcja nie jest karabinem maszynowym, gdyż ogień z niej prowadzony jest ręcznie, a nie automatycznie. Skonstruowana została w roku 1861 przez [[Richard Gatling|Richarda Gatlinga]] a opatentowana 1862, wypierając wcześniejszą [[Kartaczownica Agera|kartaczownicę Agera]]. |
||
== Powstanie == |
== Powstanie == |
Wersja z 21:08, 13 lut 2021
Kartaczownica Gatlinga – jeden z prekursorów karabinu maszynowego. W odróżnieniu od poprzednich kartaczownic, wielolufowy karabin Gatlinga zapewniał dużą szybkostrzelność i łatwość ponownego ładowania. Z technicznego punktu widzenia ta konstrukcja nie jest karabinem maszynowym, gdyż ogień z niej prowadzony jest ręcznie, a nie automatycznie. Skonstruowana została w roku 1861 przez Richarda Gatlinga a opatentowana 1862, wypierając wcześniejszą kartaczownicę Agera.
Powstanie
Zasadnicza idea broni była znana już w XVIII wieku – kilkanaście umieszczonych obok siebie luf, odpalanych kolejno, miało zapewnić prowadzenie nieprzerwanego ognia. Na przeszkodzie w realizacji tego pomysłu stały jednak brak odpowiednich nabojów i ograniczenia technologiczne, których pokonanie możliwe było dopiero w drugiej połowie XIX wieku.
Gatling wykorzystał pojawienie się nabojów zespolonych z metalową łuską i opracował nowatorski system odpalania ładunków z poszczególnych luf, połączony z ruchem samych luf, podajnika i zamka. Dzięki temu jego broń miała teoretyczną szybkostrzelność około 1200 strzałów na minutę, a szybkostrzelność praktyczna dochodziła do 200 strzałów na minutę[1]. Obsługę karabinu stanowiło 4 żołnierzy.
Budowa
Lufy, podajnik i cylinder blokujący były oddzielnymi częściami zamontowanymi na łożu. Tylne części luf, każda z osobnym zamkiem, oraz mechanizm spustowy mieściły się w cylindrze. Obrót korby powodował obrót luf, a naboje umieszczone w zasobniku wsuwały się pod swym ciężarem do podajnika. Odpowiedni mechanizm powodował wsuwanie naboju do lufy, ryglowanie jej osobnym zamkiem i strzał, a następnie wyrzucenie łuski z lufy. Podczas jednego obrotu korby każda lufa oddawała jeden strzał.
Wraz z wynalezieniem metody wyciągania łuski z lufy za pomocą odrzutu zamka, a następnie wykorzystania energii gazów prochowych, system Gatlinga stał się przestarzały. Miejsce karabinów wielolufowych zajęły karabiny systemu Maxima.
W 1865 roku karabin został ulepszony przez zastosowanie nabojów scalonych bocznego zapłonu i zamków[2].
Rozwój pomysłu
Idea broni wielolufowej odżyła w latach pięćdziesiątych XX wieku w szybkostrzelnych działkach i karabinach lotniczych oraz systemach antyrakietowych stosowanych na okrętach wojennych. Zespół luf obracany jest obecnie silnikiem elektrycznym – dzięki temu sześciolufowe działko M61 Vulcan kalibru 20 mm osiąga szybkostrzelność 6000[1] strzałów na minutę i jest używany do dziś w United States Air Force[1].
W 1875 rosyjski konstruktor broni artyleryjskiej polskiego pochodzenia Władimir Baranowski opracował nowy model kartaczownicy Gatlinga, ze zwiększoną szybkostrzelnością.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Walter Schultz: 1000 ręcznej broni palnej. s. 230.
- ↑ Od Gatlinga do Miniguna - Magnum-x [online], www.magnum-x.pl [dostęp 2020-07-04] .
Bibliografia
- Walter Schultz: 1000 ręcznej broni palnej. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2011, s. 230. ISBN 978-83-7708-745-9.