Przejdź do zawartości

Stanisław Lechowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Lechowicz
Ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

7 listopada 1890
Przemyśl

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

PKU Czortków

Stanowiska

komendant PKU

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Krzyż Wojskowy Karola

Stanisław Lechowicz[a] (ur. 7 listopada 1890 w Przemyślu, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 7 listopada 1890 w Przemyślu, ówczesnym mieście powiatowym Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Franciszka i Zofii z Rutów[5]. Uczęszczał do c. k. Gimnazjum z wykładowym językiem polskim w rodzinnym mieście, w którym w czerwcu 1909 zdał maturę[6][7][8][9].

W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był c. i k. Pułk Piechoty Nr 10 z Przemyśla[10][11][12]. Na stopień podporucznika rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 maja 1915, a porucznika rezerwy ze starszeństwem z 1 maja 1917[13][14][15].

30 stycznia 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem od dnia 1 maja 1917 i przydzielony z dniem 19 stycznia 1919 do Wojskowej Szkoły Lotniczej w Warszawie[16][17]. Później ukończył Wyższą Szkołę Pilotów[5]. W 1919 walczył w szeregach Legii Oficerskiej[5].

1 czerwca 1921 pełnił służbę w Departamencie III Żeglugi Powietrznej Ministerstwa Spraw Wojskowych, a jego oddziałem macierzystym był 2 pułk lotniczy w Krakowie[18]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 8. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[19]. W 1923 pełnił służbę na stanowisku oficera technicznego 2 pułku lotniczego[1]. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 15 sierpnia 1924 i 1. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[20]. Później został przydzielony do Wojskowej Centrali Badań Lotniczych Centralnych Zakładów Lotniczych w Warszawie[21]. We wrześniu 1926 został przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa i przydzielony do Głównego Portu Lotniczego na stanowisko pełniącego obowiązki komendanta[22].

W październiu 1926 został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty, w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 15 sierpnia 1924 i 12,8 lokatą z równoczesnym wcielem do 5 pułku strzelców podhalańskich w Przemyślu[23]. W kwietniu 1928 został przeniesiony do 83 pułku piechoty w Kobryniu na stanowisko dowódcy II batalionu[24][25]. W marcu 1929 został przeniesiony macierzyście do kadry oficerów piechoty z równoczesnym przeniesieniem służbowym do Powiatowej Komendy Uzupełnień Czortków na stanowisko pełniącego obowiązki komendanta[26]. W grudniu 1931 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI[27], a z dniem 30 kwietnia 1932 przeniesiony w stan spoczynku[28]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji PKU Czortków. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VI. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[29]. Po zakończeniu służby wojskowej wrócił do rodzinnego Przemyśla. W 1937 pełnił funkcję komendanta okręgowego Związku Rezerwistów[30].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i osadzono go w obozie w Starobielsku[5]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[5], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[31]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 1985[5].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[32][33][34]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[35][36][37].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

W czasie służby w c. i k. Armii otrzymał:

Był przedstawiony do odznaczenia Orderem Odrodzenia Polski[39]. Prawdopodobnie to jego wniosek został 7 czerwca 1937 odrzucony przez Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości „z powodu braku pracy niepodległościowej”[40][41].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]
  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Stanisław I Lechowicz”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko[1][2], a mianowicie Stanisława II Lachowicza (ur. 9 lutego 1891), porucznika rezerwy 1 pułku strzelców konnych w Garwolinie[3]. Stanisław II Lechowicz zmarł 24 sierpnia 1927 w Kolendzianach (woj. tarnopolskie)[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 930, 943.
  2. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-31].
  3. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 656, 705.
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927, s. 376.
  5. a b c d e f Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 292.
  6. Sprawozdanie 1906 ↓, s. 60.
  7. Sprawozdanie 1907 ↓, s. 42.
  8. Sprawozdanie 1908 ↓, s. 42.
  9. Sprawozdanie 1909 ↓, s. 38, 39.
  10. Ranglisten 1916 ↓, s. 282.
  11. Ranglisten 1917 ↓, s. 364.
  12. Ranglisten 1918 ↓, s. 474.
  13. Ranglisten 1916 ↓, s. 191.
  14. Ranglisten 1917 ↓, s. 197.
  15. Ranglisten 1918 ↓, s. 221.
  16. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 13 z 6 lutego 1919, poz. 456.
  17. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 14 z 8 lutego 1919, poz. 508.
  18. Spis oficerów 1921 ↓, s. 353.
  19. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 244.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 733.
  21. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 851, 860, 861.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 10 września 1926, s. 295.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 20 października 1926, s. 366.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928, s. 138.
  25. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 97, 164.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929, s. 90.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931, s. 415.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 21 kwietnia 1932, s. 299.
  29. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 325, 968.
  30. I Zjazd Delegatów Związku Rezerwistów RP Okręgu X w Przemyślu. Narodowe Archiwum Cyfrowe. [dostęp 2024-01-01].
  31. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  32. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 6 [dostęp 2024-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  33. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  34. Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  35. Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  36. Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  37. „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  38. Ranglisten 1916 ↓, s. 474.
  39. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-31].
  40. Tu podano jako miejsce zamieszkania Rodatycze. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-31].
  41. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-31].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]