Tytuł naukowy

Tytuł naukowy (tytuł naukowy profesora) – nadawany w Polsce przez Prezydenta RP osobie, która uzyskała już stopień naukowy doktora habilitowanego i przez to jest samodzielnym pracownikiem nauki, ma osiągnięcia naukowe lub artystyczne znacznie przekraczające wymagania stawiane w przewodzie (postępowaniu) habilitacyjnym oraz posiada znaczące osiągnięcia dydaktyczne, w tym w kształceniu kadry naukowej. Prezydent nadaje tytuł naukowy na wniosek Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów.

Tytuł naukowy profesora potocznie od 1989 bywa określany jako profesura belwederska, z uwagi na dawną siedzibę Prezydenta RP, w której odbywały się uroczystości wręczenia postanowień o nadaniu tytułu profesora. Inne potoczne określenie dla tytułu naukowego to profesor tytularny.

Historia

W poprzednim stanie prawnym (do 1990 roku) istniały tytuły naukowe profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego nadawane przez Radę Państwa. Tytuł profesora zwyczajnego organ ten mógł nadać osobie posiadającej tytuł profesora nadzwyczajnego, która powiększyła swój dorobek naukowy lub naukowo-dydaktyczny. Po ustanowieniu urzędu Prezydenta PRL i zniesieniu Rady Państwa prawo nadawania tytułu uzyskał prezydent. Zniesiono też podział na tytuł profesora zwyczajnego i nadzwyczajnego: w to miejsce wprowadzono też jeden tytuł naukowy profesora. Po tych zmianach profesorowie nadzwyczajni uzyskali automatycznie tytuły naukowe profesora. Tytułu naukowego profesora nie należy mylić ze stanowiskami profesora nadzwyczajnego i profesora zwyczajnego.

Podstawa prawna

W Polsce zasady nadawania tytułu naukowego profesora są określone w obowiązującej od 1 maja 2003 ustawie z 14 marca 2003 o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki.

Według tej ustawy w Polsce istnieją obecnie tytuł naukowy profesora oraz odpowiadający mu tytuł w zakresie sztuki – profesor sztuki.

Tytuł naukowy a stopnie naukowe i tytuły zawodowe

Tytułu naukowego nie należy mylić z tytułami zawodowymi ani stopniami naukowymi.

Poziom	Tytuł	Stopień	Wymagania	Instytucja nadająca
tytuł zawodowy	licencjat, licencjat pielęgniarstwa, licencjat położnictwa, inżynier, inżynier architekt, inżynier architekt krajobrazu, inżynier pożarnictwa		studia I stopnia	uczelnia posiadająca odpowiednie uprawnienia
	magister, magister inżynier, magister sztuki, magister farmacji, magister analityki medycznej, magister inżynier architekt, magister inżynier architekt krajobrazu, magister inżynier pożarnictwa, magister położnictwa, magister pielęgniarstwa, lekarz, lekarz dentysta, lekarz weterynarii		studia II stopnia lub jednolite studia magisterskie	uczelnia posiadająca odpowiednie uprawnienia
stopień naukowy		doktor	studia III stopnia lub przygotowanie pod nadzorem promotora oryginalnej zrecenzowanej pozytywnie rozprawy doktorskiej i jej publiczna obrona kończąca przewód doktorski	uczelnia, placówka naukowa, instytut, jednostka badawczo-rozwojowa posiadające odpowiednie uprawnienia na podstawie własnej decyzji
		doktor habilitowany	stopień naukowy doktora, znaczący dorobek naukowy, pozytywne recenzje napisanej samodzielnie przez habilitanta dysertacji habilitacyjnej, zdanie kolokwium habilitacyjnego przed komisją, obrona dysertacji habilitacyjnej, wygłoszenie wykładu habilitacyjnego (niepubliczne)	uczelnia, placówka naukowa, instytut, jednostka badawczo-rozwojowa posiadające odpowiednie uprawnienia na podstawie własnej decyzji
tytuł naukowy	profesor		stopień naukowy doktora habilitowanego, znaczący dorobek naukowy, w tym zwyczajowo w niektórych dyscyplinach przygotowanie tzw. książki profesorskiej oraz wypromowanie co najmniej trzech doktorów (niekiedy – na uczelniach artystycznych i technicznych – wymagania te nie muszą być spełnione)	Prezydent RP na wniosek macierzystej instytucji po akceptacji Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów

Zobacz też

Profesor (stanowisko)

• profesor uczelniany
• profesor nadzwyczajny
• profesor zwyczajny
• profesor wizytujący
• profesor emeritus

Szkolnictwo wyższe

• pracownicy uczelni
• wykształcenie wyższe
• nostryfikacja

Linki zewnętrzne

• Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. z 2017 r. poz. 1789)
• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26 września 2016 r. w sprawie szczegółowego trybu i warunków przeprowadzania czynności w przewodzie doktorskim, w postępowaniu habilitacyjnym oraz w postępowaniu o nadanie tytułu profesora
• Centralna Komisja do spraw Stopni i Tytułów