Tytuł naukowy
 |
Ten artykuł przedstawia sytuację tylko z polskiej perspektywy. Pomóż go poprawić. Na stronie dyskusji mogą znajdywać się pomocne komentarze. |
Tytuł naukowy (tytuł naukowy profesora) – nadawany przez Prezydenta RP osobie, która uzyskała już stopień naukowy doktora habilitowanego przez to jest samodzielnym pracownikiem nauki, ma osiągnięcia naukowe lub artystyczne znacznie przekraczające wymagania stawiane w przewodzie habilitacyjnym oraz posiada poważne osiągnięcia dydaktyczne, w tym w kształceniu kadry naukowej. Wyjątkowo może być nadany osobie ze stopniem doktora, o wybitnych osiągnięciach naukowych lub artystycznych.
Tytuł naukowy profesora potocznie od 1989 bywa określany jako profesor belwederski, z uwagi na dawną siedzibę Prezydenta RP. Wcześniej Rada Państwa nadawała tyt. nauk. profesora nadzwyczajnego i prof. zwyczajnego. Po czasie jako nadzwyczajny i wraz z rozwojem naukowym naukowca Rada Państwa mogła nadać wyższy tytuł prof. zwyczajnego. Po ustanowieniu przez Konstytucję PRL urzędu Prezydenta PRL prawo nadawania tytułu uzyskał prezydent kosztem zlikwidowanej Rady Państwa. Zniesiono też niższy tytuł prof. nadzw. i wyższy zwyczajnego. Po tych zmianach profesorowie nadzwyczajni zostali automatycznie awansowani na równoważne prof. zw. tytuły naukowe profesora. Po wejściu w życie Konstytucji RP w 1997, tytuł profesora nadaje Prezydent RP. Inne określenia dla tytułu naukowego to profesura lub profesor tytularny.
Spis treści
Podstawy prawne[edytuj | edytuj kod]
W Polsce, zasady nadawania tych tytułów są określone w obowiązującej od 1 maja 2003 roku ustawie z 14 marca 2003 o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. 2003 nr 65 poz. 595 z późn. zm.).
Według tej ustawy w Polsce istnieją obecnie tytuł naukowy profesora oraz odpowiadający mu tytuł w zakresie sztuki – profesor sztuki.
Tytuł naukowy a stopnie naukowe i tytuły zawodowe[edytuj | edytuj kod]
Tytułu naukowego nie należy mylić z tytułami zawodowymi, choć prof. może być także inżynierem. Jedynie nabycie zbioru określonych umiejętności i uprawnień potrzebnych do wykonywania danego zawodu doń uprawnia. Tytułu nie należy też mylić ze stopniami naukowymi. Analogicznie stopień naukowy i tytuł naukowy z reguły nie dają uprawnień zawodowych, które trzeba zdobywać osobno przechodząc szkolenia właściwe dla danych kwalifikacji zawodowych, uprawnień (przepisy przewidują jednak wyjątki, np. stopień doktora nauk ekonomicznych w zakresie ekonomii, zarządzania lub finansów automatem nadaje kwalifikacje zawodowe do zasiadania w radach nadzorczych spółek skarbu państwa, w zakresie finansów łączy się z kwalifikacjami zawodowymi doradcy podatkowego, podobnie sprawa wygląda dla stopnia doktora nauk prawnych).
| Poziom | Tytuł | Stopień | Wymagania | Instytucja nadająca |
|---|---|---|---|---|
| tytuł zawodowy | licencjat, licencjat pielęgniarstwa, licencjat położnictwa lub inżynier, inżynier architekt, inżynier architekt krajobrazu, inżynier pożarnictwa | studia I stopnia | uczelnia posiadająca odpowiednie uprawnienia | |
| magister, magister inżynier, magister sztuki, magister farmacji, magister inżynier architekt, magister inżynier architekt krajobrazu, magister inżynier pożarnictwa, magister położnictwa, magister pielęgniarstwa lub lekarz, lekarz dentysta, lekarz weterynarii | studia II stopnia lub jednolite studia magisterskie | uczelnia posiadająca odpowiednie uprawnienia | ||
| stopień naukowy | doktor | studia III stopnia oraz/lub przygotowanie pod nadzorem promotora oryginalnej zrecenzowanej pozytywnie rozprawy doktorskiej i jej publiczna obrona kończąca przewód doktorski | uczelnia, placówka naukowa, instytut, jednostka badawczo-rozwojowa posiadające odpowiednie uprawnienia na podstawie własnej decyzji | |
| doktor habilitowany | stopień naukowy doktora, znaczący dorobek naukowy, pozytywne recenzje napisanej samodzielnie przez habilitanta dysertacji habilitacyjnej, zdanie kolokwium habilitacyjnego przed komisją, obrona dysertacji habilitacyjnej, wygłoszenie wykładu habilitacyjnego (niepubliczne) | uczelnia, placówka naukowa, instytut, jednostka badawczo-rozwojowa posiadające odpowiednie uprawnienia na podstawie własnej decyzji | ||
| tytuł naukowy | profesor | stopień naukowy doktora habilitowanego, znaczący dorobek naukowy, w tym przygotowanie tzw. książki profesorskiej oraz wypromowanie co najmniej dwóch doktorów (niekiedy – na uczelniach artystycznych i technicznych – wymagania te nie muszą być spełnione) | Prezydent RP na wniosek macierzystej instytucji po akceptacji Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów |
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Tytuł naukowy, stopnie naukowe i tytuły zawodowe
- tytuł naukowy: profesor
- stopnie naukowe (doktorat, habilitacja)
- tytuł zawodowy, np. magister, inżynier, technik, lekarz
Profesor (stanowisko)
Szkolnictwo wyższe
Uznawanie stopni i tytułów w innych krajach
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Ustawa z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. z 2003 r. Nr 65, poz. 595)
- ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dnia 22 września 2011 r. w sprawie szczegółowego trybu i warunków przeprowadzania czynności w przewodach doktorskich, w postępowaniu habilitacyjnym oraz w postępowaniu o nadanie tytułu profesora
- Centralna Komisja do spraw Stopni i Tytułów
