Władysław Śmietanko

Władysław Śmietanko
Cypr, Równy
	; Władysław Śmietanko (ze zbiorów NAC)
	podporucznik
Data i miejsce urodzenia	4 marca 1920 ; Konopki
Data i miejsce śmierci	29 lipca 1999 ; Londyn
	Przebieg służby
Lata służby	1942–1944
Siły zbrojne	Polskie Siły Zbrojne w ZSRR (1941–1942); Polskie Siły Zbrojne; Armia Krajowa
Jednostki	9 Dywizja Piechoty (PSZ), komenda Obszaru Warszawskiego AK
Stanowiska	radiotelegrafista
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa,; powstanie warszawskie
	Odznaczenia

Władysław Ryszard Śmietanko pseud.: „Cypr”, „Równy” (ur. 4 marca 1920 w Konopkach, zm. 29 lipca 1999 w Londynie^[1]) – żołnierz Wojska Polskiego II RP, Armii Andersa i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, oficer Armii Krajowej, podporucznik łączności, więzień sowieckich łagrów, uczestnik Powstania Warszawskiego, cichociemny. Znajomość języków: niemiecki, rosyjski^[2]. Zwykły Znak Spadochronowy nr 3214, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1558^[3]^[4].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Władysław Śmietanko był synem Władysława i Marii z domu Kąckiej^[1]. Uczył się w Liceum Handlowym w Międzyrzecu Podlaskim, w1939 ukończył 4. klasę. Od 1933 do wybuchu wojny działał w harcerstwie oraz w Przysposobieniu Wojskowym^[4].

W kampanii wrześniowej 1939 nie zmobilizowany ze względu na zbyt młody wiek. 4 marca 1940 aresztowany przez sowietów, zesłany w głąb ZSRR. Wg. danych Ośrodka „Karta” (obecnie w dyspozycji IPN) więziony w Białoruskiej SRR. Po układzie Sikorski-Majski 29 października 1941 zwolniony, wstąpił do Armii Andersa, od 27 lutego 1942 przydzielony do 9 Batalionu Saperów 9 Dywizji Piechoty. Ewakuowany wraz armią do Iranu^[4].

Zgłosił się do służby w Kraju. Przerzucony z Iranu przez Irak, Palestynę, Południową Afrykę, dotarł 29 marca 1943 do Wielkiej Brytanii od 1 maja 1943 przydzielony do Sekcji Dyspozycyjnej Sztabu Naczelnego Wodza. Przeszkolony ze specjalnością w radiotelegrafii na kursach specjalnych dla kandydatów na cichociemnych, m.in. łączności (Ośrodek Wyszkoleniowy Sekcji Dyspozycyjnej Oddziału VI Sztabu Naczelnego Wodza, Polmont), spadochronowym, walki konspiracyjnej, odprawowym (STS 43, Audley End), i in. Mianowany podchorążym 7 listopada 1943, awansowany na stopień starszego strzelca podchorążego 1 stycznia 1944. Zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 19 stycznia 1944 w Chicheley przez szefa Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Przerzucony na stację wyczekiwania Głównej Bazy Przerzutowej w Latiano nieopodal Brindisi we Włoszech. Awansowany na stopień podporucznika ze starszeństwem od 31 lipca 1944^[4].

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 30/31 lipca 1944 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej„Jacek 1” dowodzonej przez kpt. naw. Stanisława Daniela, z samolotu Liberator KG-890 „S” (1586 Eskadra PAF) a placówkę odbiorczą „Solnica” 110 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Osowiec, 7 km na południe od Grodziska Mazowieckiego. Razem z nim skoczyli: ppłk. Jacek Bętkowski ps. Topór 2, kpt. Franciszek Malik ps. Piorun 2, por. Stanisław Ossowski ps. Jastrzębiec 2, por. Julian Piotrowski ps. Rewera 2, kpt. Zbigniew Specylak ps. Tur 2^[5].

Po skoku dotarł do Warszawy w dniu wybuchu Powstania Warszawskiego. Wałczył jako radiotelegrafista radiostacji „Wanda 02" Komendy Obszaru Warszawskiego AK, pracując w budynkach przy ul. Wilczej 27 oraz Noakowskiego 20. Po kapitulacji Powstania w niewoli niemieckiej, osadzony w obozie Sandbostel. Uwolniony 10 kwietnia 1945^[4].

19 lipca 1945 dotarł do Wielkiej Brytanii, zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza. Pozostał na emigracji, prawdopodobnie w 1947 zdemobilizowany z Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Dalsze losy nieznane^[4].

Awanse[edytuj | edytuj kod]

podchorąży - 7 listopada 1943
starszy strzelec podchorąży – 1 stycznia 1944
podporucznik – 31 lipca 1944

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Profil Władysława Śmietanki na stronie 1944.pl. [dostęp 2013-12-21].
↑ Cichociemni - rekrutacja [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-03-01] (pol.).
↑ Cichociemni - nazwa, przysięga, znak [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-03-01] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Teka personalna, 1944–1947, s. 3-26 (pol.), w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn Kol.023.0287.
↑ KajetanK. Bieniecki KajetanK., Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Kraków: Arcana, 1994, s. 194-198, ISBN 83-86225-10-6 (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 3. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2002, s. 102–103. ISBN 83-910535-4-7.
Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 423. ISBN 83-211-0537-8.
Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, s. 245.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

biogram na stronie elitadywersji.org - kompendium wiedzy o 316 Cichociemnych spadochroniarzach Armii Krajowej

[W-1] Profil Władysława Śmietanki na stronie 1944.pl. [dostęp 2013-12-21].

[2] Cichociemni - rekrutacja [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-03-01] (pol.).

[3] Cichociemni - nazwa, przysięga, znak [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-03-01] (pol.).

[:0-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Teka personalna, 1944–1947, s. 3-26 (pol.), w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn Kol.023.0287.

[5] KajetanK. Bieniecki KajetanK., Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Kraków: Arcana, 1994, s. 194-198, ISBN 83-86225-10-6 (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]