Władysław Krasnowiecki
Data i miejsce urodzenia |
4 stycznia 1900 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
14 lutego 1983 |
Zawód | |
Odznaczenia | |
|
Władysław Krasnowiecki (ur. 4 stycznia 1900 w Krakowie, zm. 14 lutego 1983 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, pedagog. Budowniczy Polski Ludowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Jana. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, równocześnie był słuchaczem Miejskiej Szkoły Dramatycznej w Krakowie, którą ukończył w 1921. W 1928 zdał reżyserski egzamin eksternistyczny. W dwudziestoleciu międzywojennym był związany ze scenami Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1918–1922, 1923–1925 i 1928–1930) oraz Teatru Narodowego w Warszawie. Gościnnie również na innych scenach, np. w sezonie 1937/1938 wyreżyserował Kobietę bez skazy G. Zapolskiej w Teatrze Kameralnym[1].
W okresie radzieckiej okupacji Lwowa kandydował w wyborach do Zgromadzeń Ludowych Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi w 1939 roku. W grudniu 1940 roku był członkiem komisji wyborczej do rad delegatów pracujących[2]. W czasie II wojny światowej przebywał w ZSRR, gdzie wstąpił do Związku Patriotów Polskich. Kierował frontowym teatrem Armii Polskiej w ZSRR, który w 1944 został przekształcony w Teatr Wojska Polskiego.
Po wojnie był dyrektorem naczelnym i artystycznym w Teatrze Narodowym (1949–1951). W latach 1946–1947 i w 1949 był wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, w latach 1963–1967 prorektorem, a w latach 1955–1957 i 1967–1970 rektorem tej uczelni. W latach 1965–1970 pełnił funkcję prezesa SPATiF–ZASP. W 1971 przeszedł na emeryturę, nie zaprzestał jednak występów na scenie.
Występował również w Teatrze Telewizji, m.in. w Graczach Mikołaja Gogola w reż. Stanisława Bielińskiego (1959), w Balu Manekinów Brunona Jasieńskiego w reż. Zygmunta Hübnera (1961), w Annie Kareninie Lwa Tołstoja w reż. Adama Hanuszkiewicza (1961), w Pierwszym dniu wolności Leona Kruczkowskiego w reż. Adam Hanuszkiewicza (1963), w Wiele hałasu o nic Williama Szekspira w reż. Ludwika René (1964), w Odprawie posłów greckich Jana Kochanowskiego w reż. Ludwika René (1966), w Śmierci komiwojażera Arthura Millera w reż. Janusza Warmińskiego (1967) oraz w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza w reż. Adama Hanuszkiewicza (1970–1971) i w spektaklu Warszawianka Stanisława Wyspiańskiego w reż. Andrzeja Łapickiego (1978).
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 32-tuje-19)[3].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- Pierwsza miłość Kościuszki (1929)
- Miasto nieujarzmione (1950) – polski generał
- Żołnierz zwycięstwa (1953) – żołnierz
- Piątka z ulicy Barskiej (1953) – Nowak, kierownik budowy
- Sprawa pilota Maresza (1955) – Modrakowski, dyrektor „Lotu”
- Rzeczywistość (1960) – Świętojański, naczelnik policji
- Spotkania w mroku (Begegnung im Zwielicht) (1960)
- Dziewczyna z dobrego domu (1962) – profesor Kossakowski, ojciec Joanny
- Przerwany lot (1964) – ksiądz
- Marysia i Napoleon (1966) – Małachowski
- Odwiedziny o zmierzchu (1966) – hrabia, kochanek damy
- Bumerang (1966) – germanista, nauczyciel Ewy
- Przygody pana Michała (serial tv) (1969) – kardynał (odc. 12. Dymy nad twierdzą i odc. 13. Hektor Kamieniecki)
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Order Budowniczych Polski Ludowej (1964)[4]
- Order Sztandaru Pracy I klasy (11 lipca 1955)[5]
- Order Sztandaru Pracy II klasy (22 lipca 1949)[6]
- Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1945)
- Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974)
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[7]
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1966)[8]
Nagrody
[edytuj | edytuj kod]- II nagroda na Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych za reżyserię sztuki Jana Rojewskiego Tysiąc walecznych w Teatrze Narodowym w Warszawie (1951)
- Wyróżnienie zespołowe przyznane przez Podkomitet Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za rolę Fray Bartolomea w sztuce Prospera Mérimée Teatr Klary Gazul w Teatrze Współczesnym w Warszawie (1955)[9]
- Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości aktorskiej w teatrze i Teatrze Telewizji (1966)
- Nagroda Ministerstwa Obrony Narodowej I stopnia (1973)
- Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1979)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ „Łódź w Ilustracji”, 1938, nr 1, s. 1 (jedna ze scen tej sztuki).
- ↑ Grzegorz Hryciuk, Polacy we Lwowie 1939–1944, Warszawa 2000, s. 21, 24.
- ↑ Miejsce pochówku. [dostęp 2018-12-05].
- ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 170 z 20 lipca 1964.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie (...), kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- ↑ Wojskowy Przegląd Historyczny, nr 1 (41), styczeń - marzec 1967, s. 420.
- ↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-09].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Władysław Krasnowiecki w bazie filmpolski.pl
- Władysław Krasnowiecki w bazie Filmweb
- Władysław Krasnowiecki, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-10] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Władysław Krasnowiecki w bazie IMDb (ang.)
- Władysław Krasnowiecki w bazie Filmweb
- Władysław Krasnowiecki w bazie filmpolski.pl
- Władysław Krasnowiecki, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
- Członkowie ZBoWiD
- Ludzie urodzeni w Krakowie
- Odznaczeni Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem 30-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Odznaką Nagrody Państwowej
- Odznaczeni Orderem Budowniczych Polski Ludowej
- Odznaczeni Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy I klasy
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy II klasy
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Polscy aktorzy filmowi
- Polscy aktorzy teatralni
- Polscy pedagodzy
- Polscy reżyserzy teatralni
- Polscy współpracownicy radzieckich władz okupacyjnych 1939–1941
- Prorektorzy Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie
- Rektorzy Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza
- Urodzeni w 1900
- Wyróżnieni Nagrodą Miasta Stołecznego Warszawy
- Zmarli w 1983