Władysław Gniewosz (1829–1901)
pułkownik piechoty | |
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci |
październik 1901 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Władysław Eustachy Rajmund Gniewosz z Oleksowa[a] herbu Rawicz (ur. 1829, zm. w październiku 1901) – pułkownik C. K. Armii, c. k. podkomorzy i c. k. tajny radca.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Władysław Eustachy Rajmund Gniewosz urodził się w 1829[1]. Był jednym z ośmiorga dzieci Wiktora Gniewosza (1792-1840, właściciel dóbr Nowosielce i tamtejszego dworu, Gniewosz, Tokarnia, Karlików) i Łucji (1802-1894, córka Sebastiana Ostaszewskiego)[1][2]. Jego braćmi byli: Edward (1822-1906, poseł na Sejm Krajowy i do Rady Państwa), Zygmunt (1827-1909, c. k. generał i szambelan cesarski), Feliks (1836-1897, właściciel dóbr, urzędnik)[1]. Miał także trzy siostry[1]. Był też stryjeczno-ciotecznym bratem (kuzynem) Włodzimierza Gniewosza oraz dalszym kuzynem Jana Nepomucena Gniewosza[b].
Został oficerem Armii Cesarstwa Austriackiego. Przed 1850 został podporucznikiem 1 klasy w 63 pułku piechoty w Tarnopolu[3], około 1850 awansowany na nadporucznika[4][5]. Od około 1852 służył w 55 pułku piechoty w Monza[6], po czym około 1853 został przeniesiony do 43 pułku piechoty w Bergamo[7][8][9][10][11][12][13]. Od około 1859 w stopniu kapitana 1 klasy był oficerem utworzonego w tym roku 76 pułku piechoty w Oedenburgu[14][15][16][17][18][19][20], około 1868 w Klagenfurcie[21]. W tym okresie, podczas wojny prusko-austriackiej brał udział w bitwie pod Custozą 24 czerwca 1866, a za swoje bohaterstwo został odznaczony[22]. Po utworzeniu C. K. Armii został zweryfikowany w stopniu kapitana 1 klasy piechoty liniowej ze starszeństwem z dniem 5 kwietnia 1859[23]. Pozostawał oficerem 76 Węgierskiego pułku piechoty ze sztabem w Trieście[24]. Następnie został awansowany na majora z dniem 16 czerwca 1870[25]. Od tego czasu był oficerem sztabu 76 pułku piechoty[26], od około 1872 ze sztabem w Cattaro[27], od około 1873 w Zara[28][29], a od około 1874 w Wiedniu[30][31].
Został awansowany na stopień podpułkownika w korpusie sztabu generalnego (piechoty, strzelców i pionierów) z dniem 1 listopada 1876[32][33]. Od tego czasu był oficerem 45 pułku piechoty ze sztabem w Brünn oraz z komandem rezerwy i stacją okręgu uzupełnień w Sanoku (tj. nieopodal rodzinnych stron Gniewoszów)[34][35]. W sierpniu 1878 został mianowany rezerwowym komendantem 10 pułku piechoty[36], ze sztabem w Jarosławiu[37], a od około 1879 w Przemyślu[38]. Został awansowany na stopień pułkownika z dniem 15 listopada 1879[39][40]. Od października 1880 był komendantem 20 pułku piechoty[41] ze sztabem w Olmütz oraz komandem rezerwy i okręgu uzupełniającego w Nowym Sączu[42][43]. Na własną prośbę i po uzyskaniu wyników superarbitrażu w marcu 1882 jako inwalida został przeniesiony w stan spoczynku, zaś ogłoszono wówczas oficjalnie wyrazy najwyższego zadowolenia w uznaniu jego stale wyśmienitej służby, wypróbowanej tak w czasie pokoju jak i w obliczu wroga[44][45][46].
Po odejściu z czynnej służby wojskowej na emeryturę jako pozasłużbowy pułkownik od około 1882 zamieszkiwał w Wiedniu[47][48][49] (był tam także jego brat, gen.-mjr Zygmunt Gniewosz, który również zakończył służbę w armii[50]). Od około 1885 kresu życia przebywał w rodzinnych Nowosielcach-Gniewosz (Zygmunt początkowo też)[51][52][53][54][55][56][57][58][59][60][61][62][63][64][65].
14 marca 1859 został mianowany c. k. podkomorzym (przyrzeczenie złożył 1 lipca 1859)[13][66]. Także w 1859 otrzymał godność c. k. tajnego radcy[67].
Zmarł w pierwszej połowie października 1901 w swoim majątku pod Sanokiem[68][69]. Został pochowany na cmentarzu przy Cerkwi św. Jana Chrzciciela w Odrzechowej.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
austro-węgierskie
- Medal Zasługi Wojskowej na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (przed 1891)[55]
- Medal Zasługi Wojskowej na czerwonej wstążce (przed 1891)[55]
- Medal Wojenny (przed 1899)[64]
- Brązowy Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii (przed 1899)[64]
- Odznaka za Służbę Wojskową 3 klasy dla oficerów (przed 1899)[64]
inne
- Order Królewski Korony II klasy – Królestwo Prus (zezwolenie cesarza w 1881)[70][71][72]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W ewidencji wojskowych Armii Cesarstwa Austriackiego i C. K. Armii był określany w języku niemieckim jako „Ladislaus Ritter von Olexow Gniewosz”, a od 1857 jako „Wladislaus Ritter von Olexow Gniewosz”.
- ↑ W niektórych źródłach podawano, iż Jan Nepomucen był ich rodzonym bratem. Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Rocznik szlachty polskiej. T. 1. Lwów: Księgarnia K. Łukaszewicza, 1881, s. 465. Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. Dawny Sanok w akwarelach Jana Gniewosza. „Tygodnik Sanocki”. Nr 22 (105), s. 5, 22 listopada 1993.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Rocznik szlachty polskiej. T. 1. Lwów: Księgarnia K. Łukaszewicza, 1881, s. 466.
- ↑ Monografia. Nowosielce-Gniewosz. „Jednodniówka na pamiątkę poświęcenia Domu Ludowego”, s. 15, 11 września 1927.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1850, s. 282.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1851, s. 306.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1852, s. 349.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1853, s. 326.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1853, s. 206.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1854, s. 292.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1855, s. 292.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1856, s. 288.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1857, s. 288.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1858, s. 268.
- ↑ a b Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1859, s. 166.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1860-1861, s. 282.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1861-1862. Wiedeń: 1862, s. 284.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1863. Wiedeń: 1863, s. 294.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1864. Wiedeń: 1864, s. 282.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1865. Wiedeń: 1865, s. 286.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1866. Wiedeń: 1866, s. 284.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1867. Wiedeń: 1867, s. 328.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums für 1868. Wiedeń: 1868, s. 184, 354.
- ↑ Monografia. Nowosielce-Gniewosz. „Jednodniówka na pamiątkę poświęcenia Domu Ludowego”, s. 17, 11 września 1927.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1869-1870. Wiedeń: 1870, s. 189.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1869-1870. Wiedeń: 1870, s. 420.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1871. Wiedeń: 1871, s. 184.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1871. Wiedeń: 1871, s. 418.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1872. Wiedeń: 1872, s. 338.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1873. Wiedeń: 1873, s. 324.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1874. Wiedeń: 1874, s. 337.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1875. Wiedeń: 1874, s. 462.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1876. Wiedeń: 1875, s. 374.
- ↑ November-Avancement in der k. k. Armee. „(Neuigkeits) Welt Blatt”. Nr 250, s. 17, 29 października 1876. (niem.).
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1877. Wiedeń: 1876, s. 154.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1877. Wiedeń: 1876, s. 312.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1878. Wiedeń: 1877, s. 504.
- ↑ Aus dem neusten Militär-Verordnungsblatte. „Prager Abendblatt”. Nr 192, s. 17, 23 sierpnia 1878. (niem.).
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1879. Wiedeń: 1878, s. 256.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1880. Wiedeń: 1879, s. 266.
- ↑ November-Avancement. „Epoche”. Nr 296, s. 3, 27 października 1879. (niem.).
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1881. Wiedeń: 1880, s. 132.
- ↑ Ernennungen. „Oesterreichischer Soldatenfreund”. Nr 82, s. 669, 15 października 1880. (niem.).
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1881. Wiedeń: 1880, s. 290.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1882. Wiedeń: 1881, s. 294.
- ↑ Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 70, s. 1, 25 marca 1882. (niem.).
- ↑ Personalien. Im k. k. Heere. „Oesterreichischer Soldatenfreund”. Nr 25, s. 197, 28 marca 1882. (niem.).
- ↑ Personal-Veränderungen für das k. k. Heer. Pensionirungen. „Die Vedette”. Nr 26, s. 206, 29 marca 1882. (niem.).
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1883. Wiedeń: 1882, s. 146.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1884. Wiedeń: 1883, s. 145.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1885. Wiedeń: 1884, s. 145.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1882. Wiedeń: 1881, s. 142.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1886. Wiedeń: 1885, s. 144.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1887. Wiedeń: 1886, s. 148.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1888. Wiedeń: 1887, s. 147.
- ↑ Kais. Königl. Militär-Schematismus 1889. Wiedeń: 1888, s. 150.
- ↑ a b c Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1890. Wiedeń: 1889, s. 166.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1892. Wiedeń: 1892, s. 167.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1893. Wiedeń: 1893, s. 167.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1894. Wiedeń: 1894, s. 167.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1895. Wiedeń: 1895, s. 155.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1896. Wiedeń: 1895, s. 157.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1897. Wiedeń: 1896, s. 186.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1898. Wiedeń: 1897, s. 183.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1899. Wiedeń: 1898, s. 184.
- ↑ a b c d Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1900. Wiedeń: 1899, s. 187.
- ↑ Schematismus für das k. u. k. Heer und für die k. u. k. Kriegs-Marine 1901. Wiedeń: 1900, s. 186.
- ↑ Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Polacy dygnitarzami austryackimi. I. Podkomorzowie i paziowie (1750-1890). Lwów: 1890, s. 19.
- ↑ Militärschematismus des österreichischen Kaiserthums. Wiedeń: 1859, s. 668.
- ↑ Zmarli. „Gazeta Lwowska”. Nr 238, s. 3, 16 października 1901.
- ↑ Ze Lwowa. „Kurier Poranny”. Nr 287, s. 3, 3 (16) października 1901.
- ↑ Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 231, s. 1, 8 października 1881. (niem.).
- ↑ Normal-Verordnungen. Für das k. k. Heer. „Oesterreichischer Soldatenfreund”. Nr 81, s. 650, 11 października 1881. (niem.).
- ↑ Bewilligung zum Tragen eines fremden Ordens. „Mährisches Tagblatt”. Nr 81, s. 3, 14 października 1881. (niem.).
- Gniewoszowie herbu Rawicz
- Ludzie związani z Linzem
- Ludzie związani z Nowosielcami (powiat sanocki)
- Polacy – pułkownicy piechoty C. K. Armii
- Polacy – wojskowi armii Cesarstwa Austriackiego
- Polacy odznaczeni Medalem Jubileuszowym Pamiątkowym dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii
- Polacy odznaczeni Medalem Wojennym (Austro-Węgry)
- Polacy odznaczeni Medalem Zasługi Wojskowej Signum Laudis
- Polacy odznaczeni Odznaką za Służbę Wojskową (Austria)
- Polacy odznaczeni Orderem Korony (Prusy)
- Szambelanowie austriaccy
- Tajni radcy (zabór austriacki)
- Uczestnicy wojny prusko-austriackiej
- Urodzeni w 1829
- Wojskowi związani z Jarosławiem (Polska)
- Wojskowi związani z Przemyślem
- Wojskowi związani z Sanokiem
- Zmarli w 1901