Wasilij Stalin

Wasilij Iosifowicz Stalin

Василий Иосифович Сталин
ვასილი იოსების სტალინი

generał porucznik lotnictwa
Data i miejsce urodzenia	21 marca 1921 Moskwa
Data i miejsce śmierci	19 marca 1962 Kazań
Przebieg służby
Lata służby	1938–1953
Siły zbrojne	Armia Czerwona Wojskowe Siły Powietrzne
Stanowiska	inspektor Sił Powietrznych w Sztabie Generalnym RKKA, dowódca Sił Powietrznych Moskiewskiego Okręgu Wojskowego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: bitwa pod Moskwą, bitwa stalingradzka
Odznaczenia

Wasilij Iosifowicz Stalin, gruz. ვასილი იოსების სტალინი, ros. Василий Иосифович Сталин; znany także jako Wasilij Iosifowicz Dżugaszwili, ვასილი იოსების ჯუღაშვილი, Василий Иосифович Джугашвили (ur. 21 marca 1921 w Moskwie, zm. 19 marca 1962 w Kazaniu) – radziecki dowódca wojskowy, generał porucznik lotnictwa ZSRR, dowódca Sił Powietrznych Moskiewskiego Okręgu Wojskowego.

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 21 marca 1921 w Moskwie jako syn Józefa Stalina i jego drugiej żony, Nadieżdy Alliłujewej. W szkole otrzymywał niskie oceny, często naruszał szkolną dyscyplinę. Po śmierci matki Wasilija ojciec – Józef Stalin – przestał odwiedzać swoje dzieci, a Wasilijem i jego siostrą Swietłaną opiekowali się niańka i szef straży bezpieczeństwa Stalina.

W wieku 17 lat za wstawiennictwem Ławrientija Berii, koniecznym ze względu na niskie oceny, został przyjęty do Kaczyńskiej Wyższej Wojskowej Szkoły Lotniczej dla Pilotów. Początkowo traktowany był w sposób specjalny (pokój jednoosobowy, posiłki w oficerskiej stołówce), po osobistej interwencji ojca utracił przywileje.

Służba wojskowa

Rozpoczął czynną służbę wojskową w 16 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego 57 Brygady Lotniczej w Moskwie, większość czasu spędzając nie w jednostce wojskowej, lecz na obiektach sportowych. Tam poznał Galinę Burdonską, swoją przyszłą żonę – pobrali się, gdy Wasilij miał 19 lat.

Wasilij otrzymywał szybkie awanse. Na początku II wojny światowej był inspektorem Sił Powietrznych w Sztabie Generalnym RKKA. W grudniu 1941 roku był jednym z głównych oficerów w Inspektoracie Sił Powietrznych i po kilku miesiącach awansował na pułkownika.

W 1946 roku otrzymał awans do stopnia generała majora, a w 1947 roku na generała porucznika. W 1948 roku został mianowany dowódcą Sił Powietrznych Moskiewskiego Okręgu Wojskowego. Został jednak zwolniony z tego stanowiska, m.in. z powodu wypadku lotniczego podczas defilady wojskowej 1 maja 1952 roku, za który był odpowiedzialny.

Aresztowanie i więzienie

Po śmierci ojca, 28 kwietnia 1953 roku został aresztowany i oskarżony o „oczernianie przywódców ZSRR, antysowiecką propagandę i zaniedbania w sprawach karnych”. Dochodzenie sądowe było prowadzone przez jednego ze stalinowskich prokuratorów – Lwa Włodzimirskiego. Podczas dochodzenia Wasilij przyznał się do winy. Wkrótce potem, w grudniu 1953 roku, prokurator i jego szef Ławrentij Beria zostali straceni jako winni polityki terroru.

Wasilij Stalin poprosił nowych przywódców radzieckich – Nikitę Chruszczowa i Gieorgija Malenkowa – o ułaskawienie, ale uznano go za zbyt niebezpieczną osobę i był sądzony za zamkniętymi drzwiami. Został skazany na 8 lat pozbawienia wolności i dyscyplinarne wydalenie z armii. Osadzono go w więzieniu pod nazwiskiem Wasilij Pawłowicz Wasiljew. 11 stycznia 1960 został zwolniony z odbywania kary. Musiał jednak zrezygnować z nazwiska Stalin i zmienić je na Dżugaszwili. Komitet Centralny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego postanowił przyznać mu emeryturę, rekompensatę finansową w wysokości 30 000 rubli, trzypokojowe mieszkanie w Moskwie oraz skierować go na trzymiesięczną rekonwalescencję do Kisłowodzka. Otrzymał również pozwolenie na występowanie w mundurze generalskim oraz zachował wszystkie odznaczenia i medale.

Wasilij spodziewał się otrzymać oficjalne przeprosiny, ale nigdy do tego nie doszło. Jego problemy z alkoholem pogarszały jego stan zdrowia. 9 kwietnia 1960 roku poprosił marszałka Klimienta Woroszyłowa o ponowne powołanie do czynnej służby wojskowej. 15 kwietnia – zirytowany brakiem odpowiedzi – poszedł do chińskiego konsulatu i poprosił o wizę. Stosunki między Związkiem Radzieckim a Chińską Republiką Ludową były już wówczas napięte i dlatego Rada Najwyższa ZSRR postanowiła 16 kwietnia zatrzymać Wasilija w areszcie domowym w Kazaniu i pozbawić go wszelkich przywilejów. Zmarł 19 marca 1962 roku w Kazaniu z powodu przewlekłego alkoholizmu, tam również został pochowany.

W 1999 roku Wasilij Stalin został częściowo zrehabilitowany, a w 2002 roku jego ciało ponownie pochowano na cmentarzu w Moskwie.

Odznaczenia

• Order Czerwonego Sztandaru – dwukrotnie (ZSRR)
• Order Suworowa II klasy (ZSRR)
• Order Aleksandra Newskiego (ZSRR)
• Medal „Za obronę Moskwy” (ZSRR)
• Medal „Za obronę Stalingradu” (ZSRR)
• Medal „Za wyzwolenie Warszawy” (ZSRR)
• Medal „Za zdobycie Berlina” (ZSRR)
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Order Krzyża Grunwaldu III Klasy (PRL)

Genealogia

Ekaterine Geladze

Besarion Dżughaszwili

Jekatierina Swanidze

Józef Stalin

Nadieżda Alliłujewa

Julija Melcer

Jakow Dżugaszwili

Wasilij Stalin

Swietłana Alliłujewa

Jewgienij Dżugaszwili

Galina Dżugaszwili

Aleksandr Burdonski

Nadieżda Stalina

Jakow Jewgienjewicz Dżugaszwili

Wissarion Jewgienjewicz Dżugaszwili

Iosif Dżugaszwili

Wasilij Dżugaszwili

Bibliografia

• Сталин Василий Иосифович. Проект Хронос. [dostęp 2011-07-26]. (ros.).
• Сталин Василий Иосифович. Красные Соколы. [dostęp 2011-07-26]. (ros.).
• Младший сын Сталина Василий. ProTown.ru. [dostęp 2011-07-26]. (ros.).
• Василий Иосифович Сталин. peoples.ru. [dostęp 2011-07-26]. (ros.).
• Василий Иосифович Джугашвили. FindAGrave.RU. [dostęp 2011-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-04)]. (ros.).
• Андрей Сухомлинов: За что сгноили сына Отца народов. Международный ежемесячник “Совершенно секретно”. [dostęp 2011-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-23)]. (ros.).

Linki zewnętrzne

• 32 гвардейский истребительный авиационный орденов Ленина и Кутузова Виленский полк. ava.org.ru. (ros.).