Przejdź do zawartości

Wilhelm Hörl

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wilhelm Franciszek Hörl
ilustracja
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

8 kwietnia 1893
Kraków

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Charków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

Dep. Uzup. MSWojsk.

Stanowiska

szef wydziału

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Wilhelm Franciszek Hörl (ur. 8 kwietnia 1893 w Krakowie, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 8 kwietnia 1893 w Krakowie, w rodzinie Adama, urzędnika pocztowego[1] i Rozalii z domu Rychter[2]. Był bratem Stefanii (ur. 1891), Heleny (ur. 1900), Henryka Aleksandra (1895–1914)[3] i Władysława (1898–1922), porucznika 20 pułku piechoty[4][5]. Obaj bracia służyli w 3 pułku piechoty Legionów Polskich i zostali pośmiertnie odznaczeni Krzyżem Niepodległości (Henryk – 12 maja 1931[6], a Władysław – 4 lutego 1932[7]).

W sierpniu 1914 wstąpił na ochotnika do Legionów. Służył w 6 pułku piechoty, w 1916 podczas walk o Polską Górę koło Kostiuchnówki jako zastępca dowódcy II Oddziału Karabinów Maszynowych, osłaniając odwrót żołnierzy, a na koniec niszcząc obydwa karabiny maszynowe nie zdołał już wycofać się[8], był ranny i dostał się do niewoli rosyjskiej[9]. Po powrocie z rozpadającej się Rosji został wysłany na zachód Europy w celu organizowania misji wojskowych. Działał m.in. we Francji, wstąpił do Błękitnej Armii, z którą powrócił do Polski.

We wrześniu 1919 wraz z Błękitną Armią został wcielony do Wojska Polskiego w stopniu porucznika[9] i skierowany do sztabu 7 Dywizji Piechoty. Następnie służył w 32 pułku piechoty i był oddelegowany do Szefostwa Administracji Armii, jako kierownik referatu w Departamencie I Piechoty.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku został zweryfikowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919. Chorował na gruźlicę[9]. W grudniu 1923 został przydzielony z Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie do Powiatowej Komendy Uzupełnień Szubin na stanowisko komendanta[10][11]. We wrześniu 1926 został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Inowrocław na stanowisko komendanta[12][13][14][15]. 23 stycznia 1929 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 1 stycznia 1929 i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty[16][17]. W październiku 1935 został przeniesiony do Departamentu Uzupełnień Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko szefa Wydziału Uzupełnień. Na tym stanowisku pozostawał do 1939[18].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 – po agresji ZSRR na Polskę – wzięty do niewoli sowieckiej i przewieziony do obozu w Starobielsku[19]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[19], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[20]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 605[19].

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[21][22][23]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[24][25][26].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Wilhelm Hörl ożenił się z Zofią Żabczyńską (1898–1944) i przeszedł na ewangelicyzm-reformowany. Mieli dwoje dzieci: Jana Wilhelma i Zofię[27]. Zofia (1924–1944) w czasie konspiracji i w Powstaniu Warszawskim była sanitariuszką Wojskowej Służby Kobiet Obwodu AK Mokotów. Wraz z matką, która od 1943 i w czasie Powstania Warszawskiego była łączniczką i również sanitariuszką V Rejonu Obwodu AK Mokotów, zostały rozstrzelane przez Niemców we wrześniu 1944 na warszawskiej Sadybie[9].

Wilhelm Hörl był szwagrem aktora Aleksandra Żabczyńskiego[28].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Szematyzm królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910, str. 310.
  2. ↑ Spis ludności Podgórza z 1890, 1900 i 1910 roku.
  3. ↑ Józefa Fuchsówna, Awangarda wolności, Marian Heizler (red.), „Panteon Polski”, R. 2 (11), Lwów: Zarząd Okręgu Związku Legjonistów Polskich we Lwowie, 1 kwietnia 1925, s. 5-6 [dostęp 2021-09-16].
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 24 z 18 czerwca 1921, s. 1055.
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 1 marca 1923, s. 159.
  6. ↑ M.P. z 1931 r. nr 111, poz. 163.
  7. ↑ M.P. z 1932 r. nr 29, poz. 35.
  8. ↑ Rok bojów na Polesiu 1915-1916 notatki i szkice oficerów, rozdział Walki lipcowe.
  9. ↑ a b c d Sękowska 2010 ↓.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 77 z 16 grudnia 1923, s. 724.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 203, 346, 1350.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 24 września 1926, s. 320.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 119, 169.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 22, 513.
  15. ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 10.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 24 stycznia 1929 roku, s. 3.
  17. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 11, w marcu 1939 zajmował 1. lokatę.
  18. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 439.
  19. ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 168.
  20. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  21. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 5 [dostęp 2024-10-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  22. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  23. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  24. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  25. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  26. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  27. ↑ Ewangelicy Warszawscy w walce o niepodległość 1939-45. Słownik Biograficzny, Warszawa 2007, s. 247-248.
  28. ↑ Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego w Warszawie, Arkusz postępowania kwalifikacyjnego ZASP Aleksander Żabczyński, 3 marca 1957.
  29. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 30.
  30. ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 153.
  31. ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
  32. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 33.
  33. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29 października 1921, s. 1465.
  34. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 681.
  35. ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 168.
  36. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 203.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wilhelm_Hörl&oldid=75031078”